દેશમાં બાળ યૌન શોષણ જેવા ગંભીર ગુનાઓને નાથવા માટે કેન્દ્ર સરકાર ઈન્ટરપોલ, યુકે અને યુએસ સંસ્થાઓની મદદ લઈ રહી છે. ઓનલાઈન ચાઈલ્ડ પોર્નોગ્રાફી રોકવા માટે 19 હજાર લોકોની વિશેષ ટીમ બનાવવામાં આવી છે. આ ટીમમાં પોલીસ, ન્યાયિક અધિકારીઓ, ફરિયાદી, સાયબર ક્રાઈમ અને ફોરેન્સિક તપાસ નિષ્ણાતોનો સમાવેશ થાય છે. કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયમાં સ્થાપિત ભારતીય સાયબર કોઓર્ડિનેશન સેન્ટર ‘I4C’ હવે દેશમાં ઓનલાઈન ચાઈલ્ડ પોર્નોગ્રાફીના મામલા પર નજર રાખી રહ્યું છે. આવા કેસોમાં સમયસર કાર્યવાહી કરવા માટે નેશનલ સાયબર ક્રાઈમ રિપોર્ટિંગ પોર્ટલને કાર્યરત કરવામાં આવ્યું છે. તમામ રાજ્યોના સાયબર ક્રાઈમ એકમોને પોર્ટલ અને ‘I4C’ સાથે જોડીને એ સુનિશ્ચિત કરવામાં આવ્યું છે કે બાળ જાતીય શોષણના આરોપીઓ વહેલામાં વહેલી તકે કાયદાની પકડમાં આવે.
સાયબર ગુનાઓમાં વધારો
કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયના રાજ્યકક્ષાના મંત્રી અજય કુમાર મિશ્રાના જણાવ્યા અનુસાર સાયબર સ્પેસનો ઉપયોગ વધવાને કારણે મહિલાઓ અને બાળકો સામેના સાયબર ગુનાઓ પણ વધી રહ્યા છે. IT એક્ટ 2000 ની કલમ 67B હેઠળ, બાળકોને દેખીતી જાતીય કૃત્ય વગેરેમાં દર્શાવતી ઈલેક્ટ્રોનિક સામગ્રીમાં પ્રકાશન, બ્રાઉઝિંગ અથવા પ્રસારણ માટે સખત સજા કરવામાં આવી છે. કાયદાની કલમ 66E, 67 અને 67A ભૌતિક ગોપનીયતાના ઉલ્લંઘન માટે અને ઇલેક્ટ્રોનિક સ્વરૂપમાં અશ્લીલ જાતીય સામગ્રીના પ્રકાશન અથવા પ્રસારણ માટે સજા અને દંડની જોગવાઈ કરે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ ફરિયાદ કરે છે, તો મધ્યસ્થી, 24 કલાકની અંદર, એવી કોઈપણ સામગ્રીને દૂર કરશે જે પ્રાથમિક દૃષ્ટિએ આવી વ્યક્તિના ખાનગી ભાગનું પ્રતિનિધિત્વ કરતી હોય. આવી વ્યક્તિનું સંપૂર્ણ અથવા આંશિક રીતે નગ્ન ચિત્રણ કરે છે, અથવા આવી વ્યક્તિને કોઈપણ જાતીય કૃત્ય અથવા આચરણમાં સંડોવાયેલી દર્શાવતી હોય છે, અથવા સામગ્રી એવી વ્યક્તિ હોના કૃત્રિમ રીતે બદલાયેલા ‘મોર્ફ’ ફોટોગ્રાફ્સ સહિત કોઈપણ ઇલેક્ટ્રોનિક સ્વરૂપમાં ઢોંગની પ્રકૃતિની હોય છે.
ઇન્ટરપોલની મદદ લેવામાં આવી
ઈન્ટરપોલ સાથે સંબંધિત નેશનલ નોડલ એજન્સી દ્વારા કેન્દ્ર સરકારને મળેલી ઈન્ટરપોલની સૌથી ખરાબ યાદીના આધારે, બાળ જાતીય શોષણ સંબંધિત સામગ્રી ‘સીએસએએમ’ ધરાવતી વેબસાઈટને સમયાંતરે બ્લોક કરવામાં આવી રહી છે. તેણે સંબંધિત ઈન્ટરનેટ સર્વિસ પ્રોવાઈડર ‘આઇએસપીએસ’ને ઈન્ટરનેટ વોચ ફાઉન્ડેશન ‘આઇડબલ્યૂએફ’ UK પાસેથી નિયમિત ધોરણે સીએસએએમ વેબસાઈટ અથવા વેબપેજની યાદી મેળવવા માટે યોગ્ય વ્યવસ્થા કરવા અને પોર્નોગ્રાફી સંબંધિત વેબસાઈટ અથવા વેબપેજની ઍક્સેસને બ્લોક કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. એનસીઆરબી એ અમેરિકન સંસ્થા નેશનલ સેન્ટર ફોર મિસિંગ એન્ડ એક્સપ્લોઈટેડ ચિલ્ડ્રન ‘એનસીએમઇસી’ સાથે એક સમજૂતી પત્ર (MoU) પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. આના દ્વારા ‘એનસીએમઇસી’ પાસેથી ઓનલાઈન ચાઈલ્ડ પોર્નોગ્રાફી અને ચાઈલ્ડ યૌન શોષણ સામગ્રી અંગેના ટિપલાઈન રિપોર્ટ્સ મેળવી શકાશે. હવે ‘એનસીએમઇસી’ તરફથી મળેલી ટીપલાઈન આગળની કાર્યવાહી માટે નેશનલ સાયબર ક્રાઈમ રિપોર્ટિંગ પોર્ટલ દ્વારા રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો સાથે ઓનલાઈન શેર કરવામાં આવી રહી છે.
ફોરેન્સિક કો-ટ્રેનિંગ લેબ શરૂ કરી
ગૃહ મંત્રાલયના સહયોગથી 28 રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં સાયબર ફોરેન્સિક કમ ટ્રેનિંગ લેબ શરૂ કરવામાં આવી છે. તપાસ અને કાર્યવાહીના વધુ સારા સંચાલન માટે, કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓના કર્મચારીઓ, ફરિયાદી અને ન્યાયિક અધિકારીઓ માટે એક તાલીમ અભ્યાસક્રમ તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. તમામ રાજ્યોને આવા તાલીમ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવા વિનંતી કરવામાં આવી છે. મહિલાઓ અને બાળકો સામેના સાયબર ગુનાઓને રોકવા માટેની યોજના હેઠળ, 19600 થી વધુ કાયદા અમલીકરણ એજન્સી ‘LEA’ ના કર્મચારીઓ, ન્યાયિક અધિકારીઓ અને ફરિયાદીઓને સાયબર ક્રાઈમ જાગૃતિ તપાસ અને ફોરેન્સિક વગેરેની તાલીમ આપવામાં આવી છે. ‘નેશનલ સાયબર ક્રાઈમ રિપોર્ટિંગ પોર્ટલ’ને નાગરિકોને સાયબર ગુનાઓ સંબંધિત ઘટનાઓના ઓનલાઈન રિપોર્ટિંગ માટે કેન્દ્રીયકૃત મિકેનિઝમ પ્રદાન કરવા માટે કાર્યરત કરવામાં આવ્યું છે. અહીંથી તમામ માહિતી સમયસર રાજ્યોની કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓને મોકલવામાં આવે છે.
