યોગ્ય સંસ્કાર સાથે બાળકોને ઉછેરવા ખૂબ મુશ્કેલ છે. કેટલીકવાર બાળક માટે કઈ વસ્તુઓ યોગ્ય છે અને કઈ નથી તે નક્કી કરવું ખૂબ મુશ્કેલ બની જાય છે. ઘણીવાર માતા-પિતા આવી ભૂલો કરે છે જેના કારણે બાળકો બગડી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, આજે અમે તમને ભારતીય માતા-પિતાની કેટલીક એવી આદતો વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ, જે બાળકોનું જીવન બરબાદ કરી શકે છે. આવો જાણીએ માતા-પિતાની આ આદતો વિશે-
બહાર રમવાને બદલે મોબાઈલ સ્ક્રીનનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપવી- આજકાલ ઘણા બાળકો બહાર મેદાનમાં રમવાને બદલે સ્માર્ટફોન, ટેબલેટ કે લેપટોપ પર ગેમ રમવાનું પસંદ કરે છે. આમ કરવાથી તમારું બાળક ટેકનિકલી સ્માર્ટ બની જાય છે પરંતુ તેની એકંદર વૃદ્ધિ પર ખૂબ જ ખરાબ અસર પડે છે. સતત કેટલાક કલાકો સુધી સ્ક્રીનની સામે બેસી રહેવાથી બાળકોની આંખો પર ખરાબ અસર પડે છે. તેની સાથે બાળકોના શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર પણ તેની ખરાબ અસર પડે છે.
ક્રોધાવેશને પ્રેમ માની લેવું- ઘણા માતા-પિતા પોતાની શક્તિ અને સમય બચાવવા માટે પોતાના બાળકોની દરેક જીદને પ્રેમ માને છે અને કંઈપણ કહ્યા વગર પૂરી કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, બાળકો તેમની લાગણીઓને કેવી રીતે નિયંત્રિત કરવી તે શીખતા નથી. બાળકોની દરેક જીદ પુરી થવાને કારણે તેઓ સાચા-ખોટા વચ્ચેનો તફાવત શીખતા નથી.
નિષ્ફળતાનો સામનો કરવાનું શીખવતા નથી – આજના સમયમાં બાળકોમાં સ્પર્ધા ઘણી વધી ગઈ છે. આવી સ્થિતિમાં દરેક માતા-પિતા બાળકોને જીતવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે. પરંતુ આ બધામાં માતાપિતા બાળકોને નિષ્ફળતાનો સામનો કરવાનું શીખવતા નથી. જો કે કોઈ પણ માતા-પિતા એવું ઈચ્છતા નથી કે તેમનું બાળક હારી જાય કે નિષ્ફળ જાય, પરંતુ તે ખૂબ જ જરૂરી છે કે તમે બાળકને આ પરિસ્થિતિનો સામનો કરવાનું શીખવો. તે તેના વિકાસ અને વિકાસ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
સરખામણી- બધા બાળકો સરખા નથી હોતા, બે ભાઈ-બહેન વચ્ચે પણ ઘણો તફાવત હોય છે. દરેકમાં સારા અને ખરાબ બંને ગુણો હોય છે. તમારું બાળક એક બાબતમાં બીજા કરતા શ્રેષ્ઠ ન હોઈ શકે, પરંતુ કેટલીક બાબતો એવી હશે જેમાં તે શ્રેષ્ઠ હશે. તેથી આ સ્થિતિમાં તમારા બાળકની સરખામણી બીજા કોઈ સાથે ન કરો.
માતા-પિતાનો ગુસ્સો ; કેટલીકવાર માતા-પિતા તેમના બાળકોને કંઈક ન સમજવા માટે ઠપકો આપવા લાગે છે. આ કારણે બાળક આગળ કંઈપણ પૂછતા ખૂબ ડરી જાય છે. માતા-પિતાની બૂમો અને ગુસ્સાથી બાળકો ભવિષ્યમાં ખૂબ ગુસ્સે પણ થઈ શકે છે.
વસ્તુઓ છોડી શકતા નથી – પિતૃત્વની યાત્રા ખૂબ મુશ્કેલ છે. બાળકોના સારા સ્વાસ્થ્ય અને ભવિષ્ય માટે જરૂરી છે કે તમે તમારામાં પણ થોડો ફેરફાર કરો. તે જરૂરી છે કે તમે બાળકની સામે તમારી કેટલીક આદતો બદલો. જો તમારું બાળક જંક ફૂડનું શોખીન છે અને તમે આ આદતથી છૂટકારો મેળવવા ઈચ્છો છો, તો જરૂરી છે કે તમે જાતે જંક ફૂડનું સેવન ન કરો. જો તમે તમારા બાળકની કોઈપણ આદતને સુધારવા માંગો છો, તો તેના માટે તમે પહેલા તે કામ જાતે કરવાનું બંધ કરો. જો તમે પોતે જ કંઈક છોડી શકતા નથી, તો પછી તમે બાળક પાસેથી તેની અપેક્ષા કેવી રીતે રાખી શકો.
પસંદગી અને નિર્ણય લેવાની સ્વતંત્રતા- ઘણી વખત માતા-પિતા બાળકને કોઈપણ પરિસ્થિતિનો સામનો કરવા માટે ઘણા વિકલ્પો આપે છે અને તેને જાતે નિર્ણય લેવાનું કહે છે. જો કે બાળકોમાં સમજણ હોય છે જ્યારે તેઓ જાતે નિર્ણય લે છે, પરંતુ ઘણી વખત, કોઈપણ પરિસ્થિતિનો સામનો કરવા અને અન્ય લોકો સાથે એડજસ્ટ થવાને બદલે, બાળકો કોઈ અન્ય વિકલ્પ પસંદ કરવાનું શરૂ કરે છે.
માગતા પહેલા ઈચ્છા પૂરી કરવી – ઘણી વખત માતા-પિતા બાળકોને માંગતા પહેલા તેમની પાસે વસ્તુઓ લાવે છે. આનાથી બાળકને લાગે છે કે કોઈ વસ્તુ માટે બોલવાની જરૂર નથી કારણ કે તેને માંગ્યા વગર તેની જરૂરિયાતો અને ઈચ્છાઓ પૂરી થઈ રહી છે. આમ કરવાથી તમારા બાળક પર ખૂબ જ ખરાબ અસર પડી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, તે જરૂરી છે કે જ્યાં સુધી બાળક કોઈ વાતનો ઉલ્લેખ ન કરે ત્યાં સુધી તેને તે વસ્તુ ન આપો. ઉપરાંત, ધ્યાનમાં રાખો કે તમે ફક્ત તમારા બાળકની જરૂરિયાતો જ પૂરી કરો છો જે યોગ્ય છે અને તે વસ્તુઓ જેની તેને ખરેખર જરૂર છે.
બાળકોની સામે જૂઠું બોલવું- માતા-પિતા માટે એ મહત્વનું છે કે તેઓ ભૂલથી પણ બાળકની સામે જૂઠું ન બોલે. આ કારણે બાળકને ખોટા સંકેતો મળે છે અને ભવિષ્યમાં તે ઘણી મુશ્કેલીમાં મુકાઈ શકે છે. જ્યારે તમે કોઈપણ પરિસ્થિતિથી બચવા માટે બાળકની સામે જૂઠ્ઠું બોલો છો, તો તમારું બાળક ભવિષ્યમાં પોતાને બચાવવા માટે પણ આ ટ્રિકનો ઉપયોગ કરી શકે છે. તમારા બાળકને જૂઠું બોલવાના પરિણામો વિશે કહો.
વડીલોની વાતમાં બાળકોને સામેલ કરવા- જ્યારે પણ તમે કોઈ વાત વિશે વાત કરો છો ત્યારે એમાં બાળકોને સામેલ ન કરવું જરૂરી છે. જો તે વસ્તુ બાળકના અર્થની નથી, તો તેને તેનાથી દૂર રાખવું વધુ સારું છે. વડીલોની વાત સાંભળીને બાળકો પોતાના મનમાં વસ્તુઓનો નિર્ણય કરવા લાગે છે.
ધીરજઃ- આજની પેઢીએ એક વસ્તુનો સામનો કરવો પડે છે તે છે ધીરજનો અભાવ. આવી સ્થિતિમાં, તે જરૂરી છે કે તમે તમારામાં ધીરજ રાખો, ખાસ કરીને જ્યારે સંજોગો તમારા નિયંત્રણમાં ન હોય. માતાપિતા માટે પણ તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કે તમે તમારા બાળકને ધીરજ રાખવાનું શીખવો.
નિષ્ફળતાઓ માટે બાળકને દોષ આપવો- બાળકને જન્મ આપવાનો નિર્ણય માતાપિતાનો પોતાનો છે. તેથી જો તમને બાળક અથવા તેની વર્તણૂક ખરાબ લાગે, તો તેના વિશે ખરાબ ન બોલો કારણ કે તે તમારો પોતાનો નિર્ણય હતો. તમે ગમે તેટલા ગુસ્સામાં હોવ, પરંતુ બાળકો પર ગુસ્સો ન કાઢો.
ઉડાઉ – અતિશયતાની આદત બાળકોમાં તેમના માતાપિતા તરફથી આવે છે. બાળકોને આ ખરાબ આદતથી બચાવવા માટે પોતાની જાતને ખોટા ખર્ચા ન કરો અને બાળકની દરેક જીદ પૂરી ન કરો તેમજ સમયાંતરે તેમને પૈસાનું મહત્વ સમજાવો.
National/ ‘તારે આની કિંમત ચૂકવવી પડશે…તને ખતમ કરી નાખીશું’, સમીર વાનખેડેને જાનથી મારી નાખવાની મળી ધમકી
