New Delhi News : જ્યારે વિશ્વના ઘણા દેશો વધતી વસ્તીથી પરેશાન છે, ત્યારે કેટલાક દેશો ઘટતી વસ્તીને કારણે કામદારોની અછત સંબંધિત પડકારોનો સામનો કરી રહ્યા છે. જો વસ્તી શિક્ષિત અને કુશળ હોય તો તે બોજ નહીં પણ સંસાધન છે.જે દેશમાં કાર્યકારી વસ્તી એટલે કે 14 વર્ષથી વધુ ઉંમરના અને 60 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના લોકોની સંખ્યા વધુ હોય, તો તે દેશમાં કામદારોની ઉપલબ્ધતાનો ગુણોત્તર વધારે હોય છે. જ્યારે કુલ વસ્તીમાં વૃદ્ધ લોકોની હિસ્સો વધુ હોય તેવા દેશોમાં તેને એક પડકાર તરીકે જોવામાં આવે છે. તેથી, ઘણા દેશો યુવાનોની વસ્તી વધારવા પર ભાર આપી રહ્યા છે.
વિશ્વના ઘણા દેશોએ ભૂતકાળમાં વસ્તી વૃદ્ધિને નિયંત્રિત કરવા માટે કડક નીતિઓ લાગુ કરી છે. જેમ કે ચીન, જાપાન વગેરે. હવે આ દેશો યુવાનોની સંખ્યા વધારવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે અને વધુ બાળકો પેદા કરવા પ્રોત્સાહક યોજનાઓ ચલાવી રહ્યા છે.ભારતમાં પણ વસ્તી વૃદ્ધિ ઝડપથી ઘટી રહી છે. ઘટાડો હવે એવા સ્તરે પહોંચી ગયો છે અથવા પહોંચવાનો છે જ્યાં દેશની વસ્તી ઘટવા લાગશે અને વૃદ્ધોની સંખ્યા ઝડપથી વધશે તેવો ભય છે.આ સ્થિતિ ભારત જેવા વિકાસશીલ દેશ માટે મોટી સમસ્યા બની શકે છે. વિકાસશીલ દેશમાં યુવાનોના સપના માત્ર તેમના જ નથી પરંતુ રાષ્ટ્રના સપના છે.
યુવાનો પોતાના સપના પૂરા કરવા માટે જે પ્રયાસો કરે છે તેના કારણે દેશ આગળ વધે છે.એક અંદાજ મુજબ ભારતની વસ્તી 145 કરોડની આસપાસ છે. જો આપણે વૈશ્વિક સ્તર પર નજર કરીએ તો, વિસ્થાપનની વિવિધ ઘટનાઓમાં, કુદરતી આફતો પછી વિસ્થાપનનું મુખ્ય કારણ વસ્તીમાં ઘટાડો છે. ઘણીવાર એવું જોવા મળે છે કે સામાજિક સંતુલન માટે વસ્તીનું સંતુલન હોવું જરૂરી છે.
ભારતમાં અનેક જાતિઓ અને સમુદાયો છે. જો આપણે કુલ પ્રજનન દરને બદલે કેટેગરી મુજબ જોઈએ તો તફાવત દેખાય છે. આપણે ભૂતકાળની ખરાબ અસરોમાંથી શીખવું પડશે અને વર્ગવાર વસ્તી વૃદ્ધિને સંતુલિત કરવી પડશે.
આ સંતુલન યુવાનો અને વૃદ્ધોની સંખ્યાના ગુણોત્તરમાં હોય કે પછી વિવિધ વર્ગોની વસ્તીના ગુણોત્તરમાં હોય. આજે ભારતીય રાજનીતિમાં જ્ઞાતિવાર ગણતરી, જેટલી મોટી સંખ્યા, તેટલી મોટી હિસ્સેદારી જેવા સૂત્રોના પ્રકાશમાં, વસ્તી એ માત્ર સંખ્યા નથી પરંતુ તે એક ઓળખના રૂપમાં આપણી સમક્ષ ઉભરી આવે છે.
અત્યારે જે ચર્ચાઓ થઈ રહી છે તેમાં જે જૂથો કે વર્ગોની સંખ્યા વધુ છે તેમની ઓળખ આધારિત ચર્ચા વધુ પ્રબળ જણાય છે. લોકશાહીમાં, વ્યક્તિઓની સંખ્યા તેમના મંતવ્યો કરતાં વધુ મહત્વપૂર્ણ છે. આવી સ્થિતિમાં, કોઈપણ સમુદાયની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર ઘટાડો તે સમુદાયને તેના યોગ્ય અધિકારોથી વંચિત કરશે.
આ પણ વાંચો: અનામત વિરુદ્ધ બોલવું ગુનો નથી, SC-ST એક્ટ હેઠળનો કેસ ખોટો છે : બોમ્બે હાઈકોર્ટે
આ પણ વાંચો: વસ્તી ગણતરી અને અનામતના મુદ્દે તેજસ્વી યાદવ હડતાળ પર બેઠા, નીતિશ કુમાર પર પ્રહાર
આ પણ વાંચો: સુપ્રીમ કોર્ટના અનામતના ક્વોટાના ક્વોટા નિર્ણય સામે 100 સાંસદોનો વિરોધ
