US News: અમેરિકા (America) બુધવારથી સમગ્ર વિશ્વમાં તેના જવાબી ટેરિફ લાગુ કરવા જઈ રહ્યું છે. જેની અસર ભારત સહિત સમગ્ર વિશ્વ પર પડશે. ભારતીય શેરબજાર (Indian stock market) પણ આનાથી અસ્પૃશ્ય ન રહ્યું અને મંગળવારે સેન્સેક્સમાં લગભગ 1400 પોઈન્ટનો ઘટાડો થયો અને NSE નિફ્ટીમાં 353 પોઈન્ટનો ઘટાડો જોવા મળ્યો. તેની અસરથી બચવા માટે ભારત સરકારે તેનું કવચ તૈયાર કર્યું છે.
વ્હાઇટ હાઉસે નિવેદન બહાર પાડ્યું
વ્હાઇટ હાઉસે મંગળવારે જણાવ્યું હતું કે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પની લાંબા સમયથી રાહ જોવાતી ટેરિફ કેટલીક અપેક્ષા કરતાં વહેલા અમલમાં આવી રહી છે. અગાઉની જાહેરાત મુજબ, યુએસ દ્વારા પારસ્પરિક ટેરિફ 2 એપ્રિલની મોડી રાત્રે અથવા ગુરુવારે સવારે લાગુ કરવામાં આવશે. આનાથી ભારતના વેપાર પર શું અસર પડશે તેને ધ્યાનમાં રાખીને વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રાલય તેની વ્યૂહરચના જાહેર કરશે.
ઉલ્લેખનીય છે કે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે જાહેરાત કરી હતી કે અમેરિકા વિવિધ દેશો દ્વારા લાદવામાં આવેલા ટેરિફની સમાન ટેરિફ લાદશે. 2 એપ્રિલને લિબરેશન ડે તરીકે ગણાવતા ટ્રમ્પે દાવો કર્યો હતો કે ભારત તેના ટેરિફમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કરવા જઈ રહ્યું છે.
ટ્રમ્પે આ વાત ભારત પરના ટેરિફને લઈને કહી હતી
ટ્રમ્પે કહ્યું, “થોડા સમય પહેલા મેં સાંભળ્યું હતું કે ભારત તેના ટેરિફમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કરવા જઈ રહ્યું છે.” મેં પૂછ્યું કે શા માટે કોઈ તેને પહેલા ઘટાડતું નથી. અન્ય ઘણા દેશો પણ તેમના ટેરિફ ઘટાડવા જઈ રહ્યા છે. EUએ પહેલેથી જ કાર પરના ટેરિફમાં 2.5 ટકાનો ઘટાડો કર્યો છે.ટ્રમ્પના નિવેદન અને તેમના દ્વારા અત્યાર સુધી લેવામાં આવેલી કાર્યવાહીને ધ્યાનમાં રાખીને, વળતી ટેરિફ લાદવામાં આવે તે નિશ્ચિત માનવામાં આવે છે. ભારત હાલમાં પ્રત્યાઘાતી ટેરિફની ત્રણ અસરોને ધ્યાનમાં રાખીને તેની વ્યૂહરચના પર કામ કરી રહ્યું છે અને સંજોગો મુજબની વ્યૂહરચના 3 એપ્રિલે જાહેર કરવાની રહેશે. વાણિજ્ય મંત્રાલય દ્વારા હજુ સુધી કોઈ ઔપચારિક જાહેરાત કરવામાં આવી નથી.
ટેરિફથી ભારતને કોઈ નુકસાન થતું નથી
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર જો ટ્રમ્પની કાઉન્ટર ટેરિફ સેક્ટર મુજબની હશે તો ભારતની રણનીતિ અલગ હશે અને પછી કદાચ ભારતને કોઈ નુકસાન નહીં થાય કારણ કે ભારત જે માલની નિકાસ કરે છે તે અમેરિકા તે નિકાસ કરતું નથી.પ્રત્યાઘાતી ટેરિફનું બીજું સ્વરૂપ દેશના કુલ વેપાર પર આધારિત હોઈ શકે છે. અહીં ભારતે અલગ નીતિ અપનાવવી પડી શકે છે, કારણ કે ભારત અમેરિકા કરતાં લગભગ 36 અબજ ડોલર વધુ નિકાસ કરે છે અને ટ્રમ્પ સરકાર આની ભરપાઈ કરવા માંગે છે.
લોકસભામાં એક જવાબમાં, વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ રાજ્ય મંત્રી જિતિન પ્રસાદે કહ્યું કે ભારત સરકાર દ્વિપક્ષીય વેપાર સંબંધોને પરસ્પર લાભદાયી અને ન્યાયી બનાવવા માટે યુએસ સાથે સતત ચર્ચા કરી રહી છે. હાલની સપ્લાય ચેન પર ટેરિફની અસરથી ઉદ્ભવતી નવી તકોને ઓળખવા માટે ઉદ્યોગોને પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવી રહ્યા છે.
કાઉન્ટર ટેરિફને કારણે વેપાર પર હાલમાં કોઈ અસર નથી
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, જો કોઈ પણ સ્વરૂપમાં પારસ્પરિક ડ્યુટી લાદવામાં આવે છે, તો તે વર્તમાનમાં ભારતની નિકાસને અસર કરશે નહીં, કારણ કે બે દેશો વચ્ચેની સપ્લાય ચેઇન અચાનક અટકી જતી નથી. બીજું, ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર (BTA) પર વાટાઘાટોને આગળ વધારવાનું કામ શરૂ થઈ ગયું છે. તેનો પ્રથમ તબક્કો આ વર્ષ સુધીમાં પૂર્ણ થવાનો છે. આવી સ્થિતિમાં ભારત પાસે અમેરિકાના હિસાબે ટેરિફ ઘટાડવા અથવા વધારવાનો સમય હશે.
અમેરિકા શું ઈચ્છે છે?
અમેરિકા ભારતીય બજારમાં માલ મોકલવાના ચાર્જમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો ઈચ્છે છે. અમેરિકાએ વારંવાર ભારતને એક એવો દેશ ગણાવ્યો છે જે ઊંચો ટેરિફ વસૂલ કરે છે. અમેરિકા ભારતમાં તેની ટેક કંપનીઓ પર લાદવામાં આવેલી ફરજો અને ડેટાને ભારતની બહાર ન જવા દેવાની નીતિને પણ વેપારમાં અવરોધ માને છે.
અમેરિકાને ભારતના ગુણવત્તા નિયંત્રણ નિયમો અને બૌદ્ધિક સંપદા નિયમો અંગે પણ વાંધો છે. અમેરિકા પણ ભારતમાં ડેરી ઉત્પાદનો વેચવા માંગે છે, પરંતુ અમેરિકન પશુ આહારમાં માંસાહારી ઘટકોના ઉપયોગને કારણે ભારત તેને મંજૂરી આપી શકતું નથી. અમેરિકા ઈચ્છે છે કે ભારતીય માછીમારો એવા હુક્સ અને જાળનો ઉપયોગ કરે જેમાં કાચબા ફસાઈ ન જાય.
અમેરિકા ભારતનું સૌથી મોટું વેપારી ભાગીદાર છે
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર આમાંથી ઘણા મુદ્દાઓ દ્વિપક્ષીય વાતચીત દ્વારા ઉકેલી શકાય છે. ભારત ક્યારેય અમેરિકન બજારને ગુમાવવા માંગશે નહીં, કારણ કે ભારતની કોમોડિટી નિકાસમાં અમેરિકાનો હિસ્સો 20 ટકાથી વધુ છે અને અમેરિકા ભારતનું સૌથી મોટું વેપારી ભાગીદાર છે. છેલ્લા છ-સાત વર્ષમાં બંને દેશો વચ્ચેનો વેપાર બમણો થયો છે અને અમેરિકાએ વર્ષ 2030 સુધીમાં બંને દેશો વચ્ચેના વેપારને 500 અબજ ડૉલર સુધી લઈ જવાનો લક્ષ્યાંક રાખ્યો છે.
ભારત અમેરિકન કૃષિ ઉત્પાદનો પર 100 ટકા ટેરિફ લાદે છે
વ્હાઇટ હાઉસે સોમવારે કહ્યું કે ભારત અમેરિકન કૃષિ ઉત્પાદનો પર 100 ટકા ટેરિફ લાદે છે. આ અન્ય દેશો દ્વારા લાદવામાં આવેલા ઊંચા ટેરિફને કારણે તે રાષ્ટ્રોમાં અમેરિકન ઉત્પાદનોની નિકાસ કરવાનું લગભગ અશક્ય બનાવે છે. આ તમામ દેશો લાંબા સમયથી અમેરિકાને નુકસાન પહોંચાડી રહ્યા હતા.
20 ટકા આયાત ટેરિફની ભલામણ કરી છે
ટ્રમ્પના સહાયકોએ એક યોજનાનો મુસદ્દો તૈયાર કર્યો છે જે યુ.એસ.માં આયાત થતા મોટા ભાગના ઉત્પાદનો પર 20 ટકા ટેરિફની ભલામણ કરે છે. વોશિંગ્ટન પોસ્ટ અનુસાર, દરેકને લક્ષ્ય બનાવીને ટેરિફ લાદવાને બદલે, ટ્રમ્પના સહાયકો એવી યોજના અમલમાં મૂકવાની ભલામણ કરી રહ્યા છે જે લગભગ દરેક દેશમાંથી આવતા ઉત્પાદનો પર ટેરિફને 20 ટકા સુધી ઘટાડશે.
ઉદ્યોગ મંત્રી પીયૂષ ગોયલે આ વાત કહી
યુએસ સરકાર માને છે કે નવા ટેરિફથી તેને છ ટ્રિલિયન ડોલર મળશે, જે અમેરિકન નાગરિકોને રિબેટ તરીકે આપી શકાય છે. ભારતની ટેરિફ નીતિ કેન્દ્રીય વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ પ્રધાન પીયૂષ ગોયલે મંગળવારે લોકસભામાં એક લેખિત જવાબમાં જણાવ્યું હતું કે દેશની ટેરિફ નીતિનો ઉદ્દેશ્ય વેપારનું નિયમન, સ્થાનિક ઉદ્યોગોનું રક્ષણ અને આયાત અને નિકાસ કરાયેલ ઉત્પાદનો પર ટેક્સ લગાવીને આવક પેદા કરવાનો છે.
ભારત મુક્ત વેપાર કરાર તરફ આગળ વધી રહ્યું છે
બદલાતા વેપાર પરિદ્રશ્ય સાથે, ભારત મુક્ત વેપાર કરારો તરફ આગળ વધી રહ્યું છે જ્યાં નોંધપાત્ર વેપાર પરના કસ્ટમ્સ અને નોન-ટેરિફ અવરોધો ઘટાડી અથવા દૂર કરી શકાય છે. ભારતના ટેરિફ ઘટાડાનો ઉદ્દેશ્ય સ્થાનિક ઉત્પાદન વધારવા અને આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર સ્પર્ધાત્મકતામાં સુધારો કરવાનો છે.
