Maharastra News : વિપક્ષના નેતા રાહુલ ગાંધીએ અચાનક મહારાષ્ટ્ર સ્થિત કોલ્હાપુરમાં દલિત પરિવારના ઘરે જઈને તેમની મુલાકાત લીધી હતી. એટલું જ નહી તેમણે જાતે ભોજન બનાવ્યું હતું. તેમના અચાનક આગમનથી સૌ કોઈઆશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા હતા. તેમણે એક્સ પર રસોઈનો વીડિયો શેર કર્યો છે. જેમાં તેમણે લખ્યું- આજે પણ આપણે દલિત રસોડા વિશે બહુ ઓછું જાણીએ છીએ.મહારાષ્ટ્રના કોલ્હાપુરમાં અજય તુકારામ સનદેએ મને તેમના ઘરે બોલાવ્યો અને રસોડામાં મદદ કરવાની તક આપી. અમે સાથે મળીને હરભ્યાચી ભાજી બનાવી. તેને ચણાની શાકની ભાજી પણ કહેવામાં આવે છે. રીંગણાનું શાક અને તુવેરની દાળ પણ તૈયાર કરી છે.
રાહુલે કહ્યું કે કોઈને ખબર નથી કે દલિતો શું ખાય છે, કેવી રીતે રાંધે છે. અમે તેના સામાજિક અને રાજકીય મહત્ત્વ વિશે વાત કરી. ભેદભાવ અને સનદેના અંગત અનુભવો વિશે વાત કરતા, અમે દલિત ખોરાક વિશે જાગૃતિના અભાવ અને આ સંસ્કૃતિના દસ્તાવેજીકરણના મહત્ત્વ વિશે ચર્ચા કરી.બંધારણ બહુજનને હિસ્સા અને અધિકારો આપે છે અને અમે તે બંધારણનું રક્ષણ કરીશું. સમાજમાં બધાની સાચી સમાવેશ અને સમાનતા ત્યારે જ શક્ય બનશે જ્યારે દરેક ભારતીય પોતાના હૃદયમાં ભાઈચારાની ભાવના સાથે પ્રયત્ન કરશે.. સનદે કહ્યું- લસણ ઘણું મોંઘું થઈ ગયું છે. કોઈ કહે છે બાજરી ખાઓ, બાજરી ખાઓ. તેમની વાતોને કારણે અમારી બાજરી મોંઘી થઈ ગઈ છે જે પહેલાં ખૂબ સસ્તી હતી.
સનદે કહ્યું- મેં ક્યારેય કોંગ્રેસને વોટ નથી આપ્યો. ચોથી ચૂંટણી સુધી કોંગ્રેસને વોટ ન આપ્યો, કારણ કે અમારો પટ્ટો ખેતમજૂરોનો હતો. અમે પણ બીજેપીને ક્યારેય વોટ નથી આપતા. તેમને ક્યારેય નહીં આપીશ, પણ હવે શેતકરીનો પક્ષ ખતમ થઈ ગયો છે, એટલે હું પણ તમારી ભારત જોડો યાત્રામાં પણ આવ્યો હતો. તેમણે પરિવાર સાથે વાતચીત પણ કરી હતી.
રાહુલ ગાંધી: સમાજમાં જાતિ વ્યવસ્થાને જોવાની એક રીત છે, જે મારાથી પછાત લોકો છે તેમનું સન્માન ન કરવું જોઈએ.
સનદે: મને ખબર છે કે મારા ગામમાં ઉચ્ચ જાતિના લોકો શું ખાય છે, પણ હું શું ખાઉં છું તે કોઈ જાણતું નથી.
રાહુલ: શું તમને લાગે છે કે બધું ઓળખ માટે કરવામાં આવ્યું હતું, જેથી અમે જાણી શકીએ કે કોણ છે?
સનદે: હા, જૂના જમાનામાં હાથ પર કાળો દોરો બાંધવામાં આવે તો સમજાતું હતું કે તે દલિત માણસ છે. છેલ્લાં 10 વર્ષમાં ઘણી હોશિયારી પણ આવી છે. તમે શું ખાશો તે પણ સરકાર નક્કી કરશે. તમે શું ખાઓ છો કે કેવી રીતે ખાઓ છો એ લોકો નથી જાણતા, તેથી જ હું અહીં આવ્યો છું.
રાહુલ: તમે પુસ્તકમાં લખ્યું છે કે જાતિ સંસ્કૃતિ તમને વિનંતી કરતી નથી. મને તેના વિશે કહો. એક વાત છે કે ભાઈ અમે તને હાથ નહિ લગાડીએ. આ સીધી અવગણના છે. તમે જે ખાઓ છો તે અમને ગમતું નથી એવો અનાદર છે.
સનદે: મારે ગામમાં ઘર છે. પાડોશમાં ઉચ્ચ જાતિના વ્યક્તિનું ઘર છે. તેઓ મારા ઘરે આવશે, પરંતુ ઘરે આવ્યા પછી ભોજન નહીં કરે. ચા પણ પીશે નહીં. આ સ્થિતિ આજે પણ છે. ખોરાક ધર્મ સાથે જોડાયેલો છે. તમે જે ખાવ છો તેના કારણે તમે મોટા છો કે નાના છો.
રાહુલ: લેડીઝ ઘરે ભોજન બનાવે છે. તેમનું કામ બમણું થઈ જાય છે.
સાનદે: બાબા સાહેબે પણ લખ્યું છે કે બધા દલિત નથી, પરંતુ મહિલાઓ બધી દલિત છે. જો આ પાત્ર ઉચ્ચ જાતિના ઘરનું હોય. જો મેં તેને સ્પર્શ કર્યો, તો વાસણને આગમાં મૂક્યાં પછી તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો. આ કોઈ જૂની વાત નથી.
રાહુલ: શું તમને લાગે છે કે આ ભેદભાવ ક્યારે ઠીક થશે?
સનદે: ના, મને એવું નથી લાગતું. હવે તેમાં વધુ વધારો થઈ રહ્યો છે.
રાહુલઃ દક્ષિણ આફ્રિકામાં ત્વચાના આધારે ભેદભાવ છે.
સનદે: તે વધુ સારું છે, કારણ કે ત્વચા દેખાય છે. અહીં દરેક વ્યક્તિ પોતાની જાતિ છુપાવે છે. અટક છુપાવે છે. અટક બદલી દે છે.
આ દરમિયાન રાહુલ ગાંધીએ પહેલા ચા પીધી અને અચાનક કહ્યું કે, મને ભૂખ લાગી છે અને કંઈક ખાવાની ઈચ્છા છે. નર્વસ, સનદે પરિવારે તેમને પૂછ્યું કે તમે શું ખાવા માગો છો. તેના પર કોંગ્રેસ નેતાએ કહ્યું, ચિંતા ન કરો, હું પોતે આપણા બધા માટે કંઈક બનાવીશ. આ પછી સનદેએ દંપતી તેમને બાજુના રસોડામાં લઈ ગયા, જ્યાં તેઓએ પરિવાર સાથે ભોજન બનાવ્યું.રાહુલ ગાંધીએ પોતાના X એકાઉન્ટ પર વીડિયો શેર કરતા લખ્યું કે, ‘આજે પણ બહુ ઓછા લોકો દલિત કિચન વિશે જાણે છે. કોઈને ખબર નથી કે દલિતો શું ખાય છે. તેઓ કેવી રીતે રાંધે છે અને તેના સામાજિક અને રાજકીય મહત્ત્વ વિશે ઉત્સુકતાથી, મેં અજય તુકારામ સનદેજી અને અંજના તુકારામ સનદેજી સાથે બપોર વિતાવી. તેમણે મને આદરપૂર્વક મહારાષ્ટ્રના કોલ્હાપુર ખાતેના તેમના ઘરે આમંત્રણ આપ્યું અને મને રસોડામાં મદદ કરવાની તક આપી. અમે સાથે મળીને ચણાનું શાક, ‘હરભ્યાચી ભાજી’ અને રિંગણાની સાથે તુવેરની દાળ બનાવી.
રાહુલ ગાંધીએ આગળ લખ્યું, ‘પટોલે જી અને સનદે પરિવારના જાતિ અને ભેદભાવના અંગત અનુભવો વિશે વાત કરતી વખતે, અમે દલિત ખોરાક વિશે જાગૃતિના અભાવ અને આ સંસ્કૃતિના દસ્તાવેજીકરણના મહત્ત્વ વિશે ચર્ચા કરી. બંધારણ બહુજનને હિસ્સા અને અધિકારો આપે છે અને અમે તે બંધારણનું રક્ષણ કરીશું, પરંતુ સમાજમાં બધાની સાચી સમાવેશ અને સમાનતા ત્યારે જ શક્ય બનશે જ્યારે દરેક ભારતીય પોતાના હૃદયમાં ભાઈચારાની ભાવના સાથે પ્રયત્નો કરશે.