કેન્દ્રીય તપાસ બ્યુરો (CBI) એ કથિત લઘુમતી શિષ્યવૃત્તિ કૌભાંડમાં FIR નોંધી છે. આરોપોમાં ગુનાહિત કાવતરું, છેતરપિંડી, બનાવટી દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ કરવાનો સમાવેશ થાય છે. હાલમાં જ મંત્રાલયની તપાસમાં સામે આવ્યું છે કે આ કૌભાંડ 21 રાજ્યોમાં થયું છે.તપાસમાં બહાર આવ્યું છે કે કુલ 830 બોગસ સંસ્થાઓ યોજના હેઠળ લાભ મેળવી રહી છે, જેના કારણે 2017 અને 2022 ની વચ્ચે લઘુમતી મંત્રાલયને લગભગ 144 કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે. આ શિષ્યવૃત્તિઓ DBT યોજનાઓ હેઠળ આવે છે અને શિષ્યવૃત્તિની રકમ સીધી વિદ્યાર્થીઓના બેંક ખાતામાં આવે છે.
શિષ્યવૃત્તિ યોજના હેઠળ ભંડોળની ઉચાપતના અહેવાલોને ધ્યાનમાં લેતા, મંત્રાલયે શિષ્યવૃત્તિ યોજનાઓના તૃતીય પક્ષ મૂલ્યાંકન માટે નેશનલ કાઉન્સિલ ઓફ એપ્લાઇડ ઇકોનોમિક રિસર્ચ (NSPR) ની નિમણૂક કરી છે.આ ઉપરાંત, મંત્રાલયે નેશનલ સ્કોરિંગ પોર્ટલ (NSP) દ્વારા શંકાસ્પદ સંસ્થાઓ/અરજદારો પર રેડ એલર્ટ જાહેર કરીને મૂલ્યાંકન પણ કર્યું હતું. ફરિયાદમાં મંત્રાલયે કહ્યું હતું કે એનએસપી પર જનરેટ કરાયેલા રેડ ફલેગ જનરેટના આધારે મૂલ્યાંકન માટે કુલ 1,572 સંસ્થાઓની ઓળખ કરવામાં આવી હતી. જેમાંથી 830 સંસ્થાઓ નકલી હોવાનું જાણવા મળ્યું હતું.
એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે દેશભરના 21 રાજ્યોમાં માત્ર 5 વર્ષમાં 830 લઘુમતી સંસ્થાઓમાં 144 કરોડથી વધુની નકલી શિષ્યવૃત્તિ લેવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું કે બેંકો, સંસ્થાઓ અને અન્ય લોકોના અજાણ્યા લોકો વિરુદ્ધ FIR નોંધવામાં આવી છે. કેન્દ્ર સરકાર દર વર્ષે લગભગ 65 લાખ વિદ્યાર્થીઓને મેરિટ-કમ-મીન્સ હેઠળ છ લઘુમતી સમુદાયોને પ્રી-મેટ્રિક સ્કોલરશિપ, પોસ્ટ-મેટ્રિક સ્કોલરશિપ અને સ્કોલરશિપ આપે છે. જેમાં મુસ્લિમ, ખ્રિસ્તી, શીખ, જૈન, બૌદ્ધ અને પારસીના વિદ્યાર્થીઓનો સમાવેશ થાય છે.
