હિંદુ કેલેન્ડર અનુસાર, મહિનામાં બે બાજુઓ હોય છે, શુક્લ અને કૃષ્ણ. શુક્લ પક્ષની છેલ્લી તિથિ પૂર્ણિમા છે અને કૃષ્ણ પક્ષની છેલ્લી તિથિ અમાવસ્યા છે. હિંદુ ધર્મમાં અમાવસ્યા તિથિનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. ધાર્મિક દ્રષ્ટિએ અમાવસ્યા તિથિને સ્નાન અને દાન માટે ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે કોઈ તીર્થસ્થળની મુલાકાત લેવાથી અને સ્નાનનું દાન કરવાથી શુભ ફળ મળે છે. આ સાથે પિતૃદોષથી મુક્તિ મેળવવા માટે પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ અને તર્પણ પણ અમાવાસ્યાના દિવસે કરવામાં આવે છે. આ વખતે અમાવસ્યા તિથિ 31 જાન્યુઆરી અને 1 ફેબ્રુઆરી હશે. 1 ફેબ્રુઆરી સોમવાર હોવાથી તેને સોમવતી અમાવસ્યા કહેવામાં આવશે.
સોમવતી અમાવસ્યાનું મહત્વ
સોમવારે આવતી અમાવસ્યાને સોમવતી અમાવસ્યા કહેવાય છે. આ અમાવસ્યાનું ધાર્મિક દ્રષ્ટિકોણથી ખૂબ જ મહત્વ કહેવાય છે.એવું માનવામાં આવે છે કે આ અમાવાસ્યાના દિવસે વ્રતની પૂજા કરવાથી અને પિતૃઓને જળ તલ ચઢાવવાથી પુષ્કળ પુણ્ય મળે છે.
સોમવારને ભગવાન શિવનો દિવસ માનવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે આ દિવસે વ્રત રાખવાથી અને શિવ પાર્વતીની પૂજા કરવાથી સુહાગનું આયુષ્ય લંબાય છે અને સૌભાગ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે.
વિવાહિત જીવનમાં સ્નેહ અને સુમેળ વધારવા માટે, વિવાહિત યુગલોએ પણ સોમવતી અમાવસ્યાનું વ્રત રાખવું જોઈએ. આ દિવસે પૂજા કરવાથી નકારાત્મક વિચારો દૂર થાય છે.
ભગવાન શિવના ઉપાસકો દ્વારા મોટા પાયે યજ્ઞોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. આ દિવસની પૂજા અમાવસ્યા તિથિ અનુસાર કરવી જોઈએ.
સોમવતી અમાવસ્યા પર શું કરવું
1. જો શક્ય હોય તો સોમવતી અમાવસ્યાના દિવસે ગંગામાં સ્નાન કરો. જો તમે આમ ન કરી શકતા હોવ તો ઘરમાં સ્નાન કરતી વખતે ગંગાજળ મિક્સ કરો.
2. સોમવતી અમાવસ્યા પર પીપળના વૃક્ષની પૂજા કરો. એવું માનવામાં આવે છે કે પીપળમાં 33 પ્રકારના દેવતાઓ નિવાસ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં સૌભાગ્ય મેળવવા માટે પીપળા દેવતાની પૂજા કરો.
3. પીપળના ઝાડની પૂજા કર્યા પછી 108 વાર પ્રદક્ષિણા કરીને પીળા રંગનો પવિત્ર દોરો બાંધો.
4. આ દિવસે શનિ મંત્રનો પાઠ કરો, તમને લાભ થશે.
5. જરૂરિયાતમંદ અને ગરીબોને ભોજન આપો અને તેમને કપડાં અને પૈસા દાન કરો.
6. પિતૃ તર્પણ માટે સોમવતી અમાવસ્યાનો દિવસ ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે, તેથી શાંતિ માટે બપોરે પિતૃઓની પૂજા કરો.
