મોટાભાગના લોકો જાણે છે કે રાવણનો પરાજય ફક્ત શ્રી રામે કર્યો હતો, પરંતુ આ સાચું નથી. શ્રી રામ ઉપરાંત રાવણને શિવ, રાજા બલિ, બાલી અને સહસ્ત્રબાહુએ હરાવ્યા હતા. અહીં જાણો ક્યારે અને કેવી રીતે રાવણને આ ચારેથી હરાવ્યો…
એકવાર રાવણ બાલી સાથે યુદ્ધ કરવા પહોંચી ગયો હતો. તે સમયે બાલી પૂજા કરી રહ્યો હતો. રાવણ વારંવાર બાલીને પડકારી રહ્યો હતો, જે બાલીની પૂજામાં અવરોધ ઉભો કરી રહ્યો હતો. જ્યારે રાવણ શાંત ન થયો, ત્યારે બાલિએ તેને બગલમાં દબાવી દીધો હતો. અને ચાર મહાસાગરોની પરિક્રમા કરી. બાલી ખૂબ શક્તિશાળી હતો અને તે એટલી ઝડપથી ચાલતો હતો કે તે દરરોજ સવારે ચાર મહાસાગરોની પરિક્રમા કરતો હતો. આ રીતે પરિક્રમા કર્યા પછી તે સૂર્યને અર્ઘ્ય અર્પણ કરતો હતો. જ્યાં સુધી બાલીએ પ્રદક્ષિણા કરી અને સૂર્યને અર્ઘ્ય અર્પણ કર્યું ત્યાં સુધી રાવણને તેની બગલમાં દબાવી રાખ્યો હતો. રાવણે ઘણી કોશિશ કરી પણ તે બાલીની પકડમાંથી મુક્ત ન થઈ શક્યો. પૂજા પછી બલિએ રાવણને છોડી દીધો.
સહસ્ત્રબાહુ અર્જુન દ્વારા રાવણનો પરાજય
સહસ્ત્રબાહુ અર્જુનને હજાર હાથ હતા તેથી જ તેનું નામ સહસ્ત્રબાહુ પડ્યું. જ્યારે રાવણ સહસ્ત્રબાહુ સાથે યુદ્ધ કરવા આવ્યો ત્યારે સહસ્ત્રબાહુએ પોતાના હજાર હાથ વડે નર્મદા નદીનો પ્રવાહ અટકાવ્યો. સહસ્ત્રબાહુએ નર્મદાનું પાણી ભેગું કરીને પાણી છોડ્યું, જેના કારણે રાવણ આખી સેના સાથે નર્મદામાં ધોવાણ થઈ ગયું. આ હાર પછી ફરી એકવાર રાવણ સહસ્ત્રબાહુ સાથે યુદ્ધ કરવા ગયો તો સહસ્ત્રબાહુએ તેને કેદ કરીને જેલમાં ધકેલી દીધો.
રાજા બલિના મહેલમાં રાવણનો પરાજય
દૈત્યરાજ બલી પાતાળનો રાજા હતો. એક વખત રાવણ રાજા બલી સાથે યુદ્ધ કરવા માટે તેના મહેલમાં પહોંચ્યો હતો. ત્યાં પહોંચીને રાવણે બલીને યુદ્ધ માટે પડકાર્યો, તે સમયે બલીના મહેલમાં રમતા બાળકોએ જ રાવણને પકડીને ઘોડા સાથે તબેલામાં બાંધી દીધો હતો. આમ રાજા બલિના મહેલમાં રાવણનો પરાજય થયો.
શિવ દ્વારા રાવણનો પરાજય
રાવણ ખૂબ જ શક્તિશાળી હતો અને તેને પોતાની શક્તિનો ખૂબ અભિમાન પણ હતું. આ અભિમાનના નશામાં રાવણ શિવને હરાવવા કૈલાસ પર્વત પર પહોંચ્યો. રાવણે શિવને યુદ્ધ માટે પડકાર્યો, પરંતુ મહાદેવ ધ્યાન માં લીન હતા. રાવણે કૈલાસ પર્વત ઉપાડવાનું શરૂ કર્યું. ત્યારે શિવે પોતાના અંગૂઠા વડે કૈલાસનું વજન વધાર્યું, રાવણ આ વજન ઉપાડી શક્યો નહીં અને તેનો હાથ પર્વતની નીચે દટાઈ ગયો. ઘણા પ્રયત્નો પછી પણ રાવણ તેનો હાથ ત્યાંથી હટાવી શક્યો નહીં. ત્યારે રાવણે શિવને પ્રસન્ન કરવા માટે તે જ સમયે શિવ તાંડવ સ્ત્રોતની રચના કરી. આ સ્ત્રોતથી શિવ ખૂબ પ્રસન્ન થયા અને તેમણે રાવણને મુક્ત કર્યો. મુક્ત થયા પછી રાવણે શિવને પોતાના ગુરુ બનાવ્યા.
