શિવ મહાપુરાણમાં ભગવાન શિવના ઘણા અવતારો વર્ણવેલ છે, પરંતુ આ અવતારો વિશે બહુ ઓછા લોકો જાણે છે. ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર ભગવાન શિવના 19 અવતારો હતા. આજે અમે આપને ભગવાન શિવના પ્રથમ પાંચ અવતારો વિશે જણાવી રહ્યા છીએ –
1- વીરભદ્ર અવતાર (વીરભદ્ર અવતાર): –
ભગવાન શિવનો આ અવતાર ત્યારે થયો જ્યારે દક્ષ દ્વારા આયોજિત યજ્ઞમાં માતા સતીએ પોતાના શરીરનું બલિદાન આપ્યું હતું. ભગવાન શિવને જ્યારે આ વાતની ખબર પડી, ત્યારે તેણે ક્રોધથી પોતાના માથા ઉપરથી એક જતા ઉખાડી અને પર્વત ઉપર પછાડી હતી. આ જાતના પૂર્વ ભાગમાંથી મહાભયંકર પ્રગટ થયો હતો. શિવના આ અવતારે દક્ષના યજ્ઞનો નાશ કર્યો અને દક્ષનું શિરચ્છેદ કરીને તેને મૃત્યુ દંડ આપ્યો.
2- પીપ્પલાદ અવતાર: –
ભગવાન શિવનો પીપ્પલાદ અવતાર માનવ જીવનમાં ખૂબ મહત્વનો છે. પીપ્પલાદની કૃપાથી જ શનિની પીડાથી મુક્તિ મેળવી શકાય છે. એક કથા છે કે પીપ્પલાદે દેવોને પૂછ્યું – એવું કારણ શું છે કે મારા પિતા દધીચિએ મને જન્મ પહેલાં તરછોડી દીધો હતો? દેવતાઓએ કહ્યું કે શનિના દર્શનને કારણે આવી કોઈ ગેરસમજ ઉભી થઈ છે. આ સાંભળીને પીપ્પલાદ ખૂબ ગુસ્સે થયો. તેણે શનિને નક્ષત્રમાંથી પડી જવાનો શ્રાપ આપ્યો. શ્રાપના પ્રભાવ હેઠળ શનિ એક સમયે આકાશમાંથી પડવાનું શરૂ કર્યું. દેવતાઓની પ્રાર્થનાઓ પર, પીપ્પલાદે શનિને એ શરતો પર માફ કરી દીધો કે શનિ જન્મથી 16 વર્ષ સુધીની કોઈ વ્યક્તિને મુશ્કેલી ન આપે. ત્યારથી, ફક્ત પીપ્પલાદને યાદ કરીને શનિની પીડા દૂર થાય છે. શિવ મહાપુરાણ અનુસાર બ્રહ્માએ ખુદ શિવના આ અવતારનું નામ આપ્યું છે.
3- નંદી અવતાર (નંદી અવતાર): –
ભગવાન શંકર બધા જીવોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. ભગવાન શંકરનો નંદીસ્વરા અવતાર પણ આ જ સંદેશને અનુસરે છે અને તમામ જીવને પ્રેમનો સંદેશ આપે છે. નંદી (બળદ) એ કર્મનું પ્રતીક છે, જેનો અર્થ થાય છે કે કર્મ જીવનનો મૂળ મંત્ર છે. આ અવતારની કથા નીચે મુજબ છે – શીલાદ મુનિ બ્રહ્મચારી હતા. પોતાના વંશને ખતમ થતા જોઇને તેમના પિતાએ શીલાદને સંતાન પેદા કરવા કહ્યું. શીલાદે અયોનિ અને મૃત્યુહીન બાળકની કામના સાથે ભગવાન શિવની આરાધના કરી, ત્યારે ભગવાન શંકરે ખુદ શીલાદને પુત્ર તરીકે જન્મ લેવાનું વરદાન આપ્યું હતું. થોડા સમય પછી, જમીન ખેડતા, શીલાદને જમીનમાંથી એક બાળક મળી આવ્યું હતું. શીલાદે તેનું નામ નંદી રાખ્યું. ભગવાન શંકરે નંદીને તેમનો ગણાધ્યક્ષ બનાવ્યો. આ રીતે નંદી નંદીશ્વર બન્યા. નંદીએ મરુતની પુત્રી સુયશા સાથે લગ્ન કર્યા.
4- ભૈરવ અવતાર (ભૈરવ અવતાર): –
શિવ મહાપુરાણમાં, ભૈરવને પરમ શંકરનું પૂર્ણ રૂપ કહેવામાં આવ્યું છે. એકવાર ભગવાન શંકરની માયાથી પ્રભાવિત થઇ ને બ્રહ્મા અને વિષ્ણુ પોતાને એક બીજા કરતા શ્રેષ્ઠ માનવા લાગ્યા. ત્યારે ત્યાં તેજપુંજ વચ્ચે એક પુરુશાકૃતિ દેખાવા લાગી. તેમને જોઈને બ્રહ્માએ કહ્યું – ચંદ્રશેખર તમે મારા પુત્ર છો. તો મારા શરણમાં આવો. ભગવાન શંકર બ્રહ્માની આવી વાત સાંભળીને ગુસ્સે થયા. તેમણે તે પુરુષ આકૃતિને કહ્યું, તમે કાળની માફક સુંદર છે. તમે સાચા કાળરાજ છો. ભયંક હોવાથી ભૈરવ છે. ભગવાન શંકર પાસેથી આ વરદાન મળ્યા બાદ કાલભૈરવે, આંગળીના નખથી બ્રહ્માનું પાંચમું માથું કાપી નાખ્યું. બ્રહ્માના પાંચમા માથાનો શિરચ્છેદ થવાને કારણે ભૈરવ બ્રહ્મહત્યાના પાપ માટે દોષિત બન્યા. કાશીમાં ભૈરવને બ્રહ્મચર્યના પાપથી મુક્તિ મળી હતી. કાશીવાસીઓ માટે ભૈરવની ભક્તિ ફરજિયાત હોવાનું કહેવાય છે.
5- અશ્વથમા અવતાર: –
મહાભારત મુજબ પાંડવોના ગુરુ દ્રોણાચાર્યનો પુત્ર અશ્વત્થામા કાલ, ક્રોધ, યમ અને ભગવાન શંકરનો અવતાર હતો. ભગવાન શંકરને પુત્રના રૂપમાં મેળવવા આચાર્ય દ્રોણે તીવ્ર તપશ્ચર્યા કરી હતી અને ભગવાન શિવએ તેમને પુત્ર તરીકે અવતાર લેવાનું વરદાન આપ્યું હતું. સમય જતાં, સાવંતિક રૂદ્રા તેના ભાગથી દ્રોણનો શક્તિશાળી પુત્ર, અશ્વત્થામા તરીકે અવતાર થયો. એવું માનવામાં આવે છે કે અશ્વત્થામા અમર છે અને તે હજી પણ પૃથ્વી પર રહે છે. શિવમહાપુરાણ (શત્રુદ્રસમહિતા-37)) અનુસાર, અશ્વત્થામા હજી જીવંત છે અને ગંગાના કાંઠે વસે છે પરંતુ તે ક્યાં રહે છે તે જણાવવામાં આવ્યું નથી.
(વધુ આવતી કાલે )
Dharma / આ 5 શિવલિંગો સદીઓથી સતત વધી રહ્યા છે
Dharma / રોજ મંદિર કેમ જવું જોઈએ, આવો જાણીએ તેના વૈજ્ઞાનિક લાભ….
અષ્ટભુજા ધામ ..!! આ મંદિરમાં માથા વગરની મૂર્તિની પૂજા કરવામાં આવે છે.
મંતવ્ય ન્યૂઝ દ્વારા જાહેર અપીલ –
દેશ – દુનિયા સહિત ગુજરાતમાં પણ કોરોનાએ જ્યારે ફરી માંથુ ઉચક્યુ છે, ત્યારે અમે મંતવ્ય ન્યૂઝ તમામ નાગરીકોને અપીલ કરીએ છીએ કે, આ સમયે કોરોનાથી ડરવાની નહીં, પરંતુ સંયમ સાથે વર્તવાની જરુર છે. બને તેટલો જાહેર સંપર્ક ટાળો, કોરોના માર્ગદર્શીકા અને સરકારનાં સૂચનોનું ચુસ્તપણે પાલન કરો અને સ્વજનોને પણ કરાવો. આ કાળમાં તકેદારીએ જ સ્વસ્થ્ય હોય સંયમ સાથે નિયમોનું પાલન કરી એક જાગૃત નાગરીકની ફરજ બજાવો…
