ચીન સાથે ગલવાન ખીણની લડાઈ અને છેલ્લા બે વર્ષથી LAC પરના વિવાદ દરમિયાન ભારતીય સેનાની કમાન સંભાળનારા આર્મી ચીફ જનરલ એમએમ નરવણે આજે નિવૃત્ત થયા છે. જનરલ નરવણેએ શનિવારે વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી સેના ભારતીય સેનાની કમાન જનરલ મનોજ પાંડેને સોંપી હતી.
શનિવારે સવારે, તેમના કાર્યકાળના અંતિમ દિવસે, જનરલ એમએમ નરવણેએ પ્રથમ રાષ્ટ્રીય યુદ્ધ સ્મારક પર શહીદ થયેલા સૈનિકોને શ્રદ્ધાંજલિ આપી. આ પછી આર્મી ચીફ પોતાની પત્ની અને પરિવારના અન્ય સભ્યો સાથે સાઉથ બ્લોક પહોંચ્યા હતા. અહીં પહોંચતા જ જનરલ નરવણેને છેલ્લી વખત આર્મી ચીફ તરીકે ગાર્ડ ઓફ ઓનર આપવામાં આવ્યું હતું. ગાર્ડ ઓફ ઓનર બાદ જનરલ નરવણે આર્મી હેડક્વાર્ટર પહોંચ્યા અને સેનાના સહ-મુખ્ય જનરલ મનોજ પાંડેને સેનાની કમાન સોંપી.
ખાસ વાત એ છે કે, જનરલ નરવણેના રિટાયરમેન્ટ સુધી એવી અટકળો ચાલી રહી હતી કે સરકાર તેમને ચીફ ઓફ ડિફેન્સ સ્ટાફ એટલે કે, CDSના પદ માટે યોગ્ય ગણશે કે નહીં. કારણ કે હેલિકોપ્ટર દુર્ઘટનામાં જનરલ વિપિન રાવતના નિધન બાદ CDSનું પદ ખાલી છે. જનરલ રાવત પછી સૌથી વરિષ્ઠ સૈન્ય કમાન્ડર હોવાને કારણે, તેમને સીડીએસ બનાવવાની ચર્ચાઓ જોરશોરથી ચાલી રહી હતી. પરંતુ તેમની નિવૃત્તિના છેલ્લા દિવસ સુધી સરકારે નવા સીડીએસની જાહેરાત કરી નથી.
1980માં સેનાની શીખ લાઈટ (સિખલાઈ) ઈન્ફન્ટ્રીમાં ફરજ બજાવતા જનરલ નરવણેને ચીનની બાબતોમાં નિષ્ણાત માનવામાં આવતા હતા. આર્મી ચીફ તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળ્યાના માત્ર પાંચ મહિનામાં જ કોરોના મહામારી દરમિયાન પૂર્વ લદ્દાખને અડીને આવેલા એલએસી પર ભારતીય સેનાનો ચીનની પીએલએ-આર્મી સાથે વિવાદ થયો હતો. આ વિવાદ એટલો વધી ગયો કે પૂર્વી લદ્દાખની ગાલવાન ખીણમાં બંને દેશોની સેનાઓ વચ્ચે લડાઈ શરૂ થઈ ગઈ. લાકડીઓ અને મધ્યયુગીન શસ્ત્રોની ભીષણ લડાઈ હતી. આ યુદ્ધમાં ભારતીય સેનાના કર્નલ સંતોષ બાબુ સહિત 20 જવાનો શહીદ થયા હતા અને લગભગ 100 જવાનો ઘાયલ થયા હતા. આ યુદ્ધમાં ચીની સેનાને પણ ભારે નુકસાન થયું છે. જો કે, ચીની સેનાએ ક્યારેય ખુલ્લેઆમ પોતાનું નુકસાન જણાવ્યું નથી. ચીનના સરકારી મીડિયાએ માર્યા ગયેલા ચીની સૈનિકોની સંખ્યા પાંચ ગણાવી છે.
આ પણ વાંચો:વડાપ્રધાન મોદી 2 મેથી ત્રણ દેશોના પ્રવાસે જશે, 25 કાર્યક્રમોમાં લેશે ભાગ
