પિતૃ પક્ષ 2022 10 સપ્ટેમ્બર 2022 થી શરૂ થયો છે જે 25 સપ્ટેમ્બર 2022 સુધી ચાલશે. આ દિવસોમાં શ્રાદ્ધ, પિંડ દાન અને તર્પણ કરીને પિતૃઓને કહેવામાં આવે છે કે તેઓ આજે પણ પરિવારનો એક ભાગ છે. પિતૃ પક્ષમાં, સનાતનીઓ તેમના પૂર્વજોને ટોણો મારવા માટે પિંડ દાનની પરંપરાનું પાલન કરે છે, પરંતુ શું તમે વિચાર્યું છે કે પૂર્વજોની આત્માઓ પ્રેત અવરોધ અને અકાળ મૃત્યુથી કેવી રીતે મુક્તિ મેળવી શકે? માન્યતાઓ અનુસાર, પ્રેત અવરોધો અને અકાળ મૃત્યુથી થતી પરેશાનીઓમાંથી મુક્તિ મેળવવા માટે, કાશી શહેરમાં એક કુંડ પાસે વિશેષ અનુષ્ઠાન કરવાથી ભટકતી આત્માઓને મોક્ષ મળે છે.
આ જ કારણ છે કે દર વર્ષે પિતૃપક્ષ દરમિયાન દેશભરમાંથી લોકો કાશી પહોંચે છે અને પૂર્વજોની ભટકતી આત્માઓ માટે વિશેષ વિધિઓ કરે છે. માન્યતાઓ અનુસાર, મોક્ષ નગરી કાશીમાં એક ખાસ કુંડ છે જ્યાં પિતૃ પક્ષની વિધિ દરમિયાન શ્રાદ્ધ અને તર્પણ કરવાથી પિતૃઓની મુક્તિ થઈ શકે છે. તો ચાલો, તે કયો કુંડ છે? આ વિશે પણ જાણી લો.
કાશીમાં કયો કુંડ છે?
માન્યતાઓ અનુસાર, મોક્ષ નગરી કાશીમાં ચેતગંજ પોલીસ સ્ટેશન પાસે એક કુંડ છે, જેને ‘પિશાચ મોચન કુંડ’ કહેવામાં આવે છે, જે પૂર્વજોને અકાળ મૃત્યુ અને પ્રેત યોનિમાંથી મુક્ત કરે છે. આ વિશે કહેવામાં આવે છે કે પિશાચ મોચન કુંડમાં ત્રિપિંડી શ્રાદ્ધ કરવાથી પિતૃઓને અકાળ મૃત્યુથી થતા વિઘ્નો અને રોગોથી મુક્તિ મળે છે.
પૂર્વજો તિથિએ મૃત્યુ પામ્યા હતા, તે તિથિએ ધાર્મિક વિધિઓ અને શ્રાદ્ધ થાય છે. પિશાચ મોચન કુંડનો ઉલ્લેખ ગરુડ પુરાણમાં પણ જોવા મળે છે. કહેવાય છે કે આ પૂલ પૃથ્વી પર ગંગાના આગમન પહેલાનો છે. અહીં પિતૃ પક્ષ દરમિયાન અસંતુષ્ટ અને વ્યગ્ર આત્માઓ માટે શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે. માન્યતાઓ જણાવે છે કે અકાળે મૃત્યુ પામેલા લોકો માટે, ત્રિપિંડી શ્રાદ્ધ સમગ્ર દેશમાં પિશાચ મોચન કુંડમાં જ કરવામાં આવે છે, જે તેમને મોક્ષ આપે છે.
મોચન મંદિરના મહંત મુન્નાલાલ પાંડેના જણાવ્યા અનુસાર, “ત્રિપિંડી શ્રાદ્ધ અને ભોગ મોચન તીર્થનો પણ પુરાણોમાં ઉલ્લેખ છે. આ કુંડ પાસે શ્રાદ્ધ કરવાથી, જે પણ આત્મા પ્રેત યોનિમાં ગયો હોય, તેને ત્રિપિંડી શ્રાદ્ધથી મુક્તિ મળે છે. જેઓ મૃત્યુ પામ્યા છે તેમની આત્માઓ ત્રિપિંડી શ્રાદ્ધ દ્વારા જ શાંત થાય છે.ત્રિપિંડી એટલે ત્રણ પ્રકારના દેવો બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ, તેવી જ રીતે, ત્રણ પ્રકારના ભૂત આત્માઓ છે, તામસી, રાજસી અને સાત્વિક. જે પ્રકારનો ભૂત આત્મા છે, તે છે. ત્રિપિંડી શ્રાદ્ધ દ્વારા તે જ વિશ્વમાં મોકલવામાં આવ્યો.
ભગવાન શંકરનું વરદાન
માન્યતાઓ અનુસાર પિતૃ પક્ષના 16 દિવસોમાં પિતૃઓ માટે મોક્ષના દ્વાર ખુલી જાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન શંકરે પોતે વરદાન આપ્યું હતું કે જે કોઈ આ પૂલ પર પોતાના પિતૃઓ માટે શ્રાદ્ધ વિધિ કરે છે તેને તમામ અવરોધોથી મુક્તિ મળે છે.
કહેવાય છે કે આ કુંડ પાસે પીપળનું ઝાડ છે, એવું કહેવાય છે કે તે ઝાડ પર અતૃપ્ત આત્માઓ બેઠેલા છે. બ્રાહ્મણ દ્વારા પૂજા કરાવવાથી, મૃતકને ભૂતિયા શરીરોમાંથી મુક્તિ મળે છે. પ્રથમ શ્રાદ્ધ અને તર્પણ પિશાચ મોચન કુંડમાં કરવામાં આવે છે અને પછી પિંડ દાન કરવામાં આવે છે. આ કારણે અતૃપ્ત આત્માઓ મોક્ષ પામે છે.
