અફઘાનિસ્તાનના શાસક તાલિબાને ટીવી ચેનલોને મહિલા કલાકારો દર્શાવતા કાર્યક્રમો ન બતાવવાનો આદેશ જારી કર્યો છે. 20 વર્ષ પહેલાં જ્યારે તાલિબાન સત્તામાં હતું, ત્યારે મહિલાઓના અધિકારો પર ભારે ઘટાડો કરવામાં આવ્યો હતો.
અફઘાનિસ્તાનના મીડિયાને આપવામાં આવેલી આ પહેલી સૂચના છે. આચાર મંત્રાલયે આ આદેશ જારી કર્યો છે, જેમાં મહિલા ટીવી પત્રકારોને પણ સમાચાર રજૂ કરતી વખતે ઈસ્લામિક હિજાબ પહેરવાની સૂચના આપવામાં આવી છે.
મંત્રાલયે ટીવી ચેનલોને એવી ફિલ્મો અથવા અન્ય કાર્યક્રમો પ્રસારિત ન કરવા પણ કહ્યું છે જેમાં પયગંબર મોહમ્મદ અથવા અન્ય આદરણીય વ્યક્તિઓ બતાવવામાં આવી હોય. મંત્રાલયે એવા કાર્યક્રમો અને ફિલ્મો પર પ્રતિબંધ મૂકવાની પણ વિનંતી કરી છે જે ઇસ્લામિક અને અફઘાન મૂલ્યોને અનુસરતા નથી.
આ સૂચનાઓ છે, નિયમો નથી
“આ નિયમો નથી પરંતુ ધાર્મિક માર્ગદર્શિકા છે,” એથિક્સ મિનિસ્ટ્રીના પ્રવક્તા હકીફ મોહાજીરે પત્રકારોને જણાવ્યું હતું. રવિવારે, લોકોએ સોશિયલ મીડિયા પર આ નવી માર્ગદર્શિકા ઉગ્રતાથી શેર કરી.
ઓગસ્ટમાં દેશમાં સત્તા કબજે કર્યા પછી, તાલિબાને વારંવાર કહ્યું છે કે તેઓ બદલાયા છે અને મધ્યમ રીતે શાસન કરશે. પરંતુ એક પછી એક આવા અનેક નિયમો લાગુ કરવામાં આવી રહ્યા છે જેના કારણે મહિલાઓના અધિકારો પર કામ કરનારાઓની ચિંતા વધી ગઈ છે.
થોડા સમય પહેલા યુનિવર્સિટીઓમાં મહિલાઓના ડ્રેસને લઈને નિયમો જારી કરવામાં આવ્યા હતા. મીડિયાની સ્વતંત્રતાના વચનો અને દાવાઓ છતાં અનેક મહિલા પત્રકારોને માર મારવાના અહેવાલો પણ સામે આવ્યા છે.
બે દાયકામાં પ્રગતિ
ટીવી ચેનલો માટે જારી કરવામાં આવેલી નવી માર્ગદર્શિકા એવા સમયે આવી છે જ્યારે લગભગ બે દાયકાથી લોકતાંત્રિક સરકાર હેઠળ ઘણા પ્રકારના કાર્યક્રમો કરવામાં આવ્યા હતા અને લોકપ્રિય થયા હતા. પશ્ચિમ સમર્થિત સરકાર હેઠળ અફઘાનિસ્તાને દેશમાં ઘણી પ્રગતિ કરી હતી. ડઝનેક નવી ચેનલો સ્થપાઈ અને આ ક્ષેત્રમાં ઘણું ખાનગી રોકાણ થયું.
આ બે દાયકાઓ દરમિયાન, અફઘાન ટીવી ચેનલોએ પ્રેક્ષકો માટે વિવિધ કાર્યક્રમોનું નિર્માણ કર્યું, જેમાં અમેરિકન આઈડોલ જેવા ટેલેન્ટ શોનો સમાવેશ થાય છે. આ સિવાય ટીવી પર મ્યુઝિક વીડિયોની સ્પર્ધાઓ પણ જોવા મળી હતી. આ સાથે ભારત અને તુર્કીમાંથી બનેલા ટીવી શો પણ બતાવવામાં આવ્યા છે.
અફઘાનિસ્તાને છેલ્લી વખત 1996 થી 2001 દરમિયાન દેશ પર શાસન કર્યું હતું. ત્યારે દેશમાં મીડિયા ચેનલો ન હતી. ટીવી ચેનલો પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. સિનેમા અને મનોરંજનના અન્ય પ્રકારોને અનૈતિક ગણવામાં આવતા હતા.
એ જમાનામાં જો કોઈ ટીવી જોતા પકડાય તો તેને સજા થતી અને તેનું ટીવી તોડી નાખવામાં આવતું. વિડિયો પ્લેયરની માલિકી ધરાવતા લોકોને જાહેરમાં માર મારવા જેવી કડક સજા પણ આપવામાં આવી હતી. ત્યારે એક જ રેડિયો સ્ટેશન હતું જેનું નામ હતું વોઈસ ઓફ શરિયા. તે રેડિયો સ્ટેશન પર સરકારી અને ઇસ્લામિક કાર્યક્રમો પ્રસારિત થતા હતા.
