બુધવારે જિનીવામાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર માનવાધિકાર પરિષદના 49મા સત્ર દરમિયાન કાશ્મીરી માનવાધિકાર કાર્યકર્તા જુનૈદ કુરેશીએ અક્સાઈ ચીન પર ચીનના ગેરકાયદે કબજાનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. તેમણે સંયુક્ત રાષ્ટ્રને કહ્યું કે ચીને અક્સાઈ ચીનના મોટા ભાગ પર કબજો જમાવી લીધો છે, તેથી તેને ઔપચારિક રીતે ‘ચીનના કબજા હેઠળના જમ્મુ અને કાશ્મીર’ તરીકે માન્યતા આપવામાં આવે. શ્રીનગરના જુનૈદ કુરેશી બ્રસેલ્સ સ્થિત યુરોપિયન ફાઉન્ડેશન ફોર સાઉથ એશિયન સ્ટડીઝ (ઇએફએસએએસ)ના ડિરેક્ટર છે.
જુનૈદે કહ્યું કે હું કાઉન્સિલનું ધ્યાન મારા પૂર્વજોની જમીન જમ્મુ-કાશ્મીરના મુદ્દા તરફ દોરવા માંગુ છું, જેના પર દાયકાઓથી કાઉન્સિલમાં ચર્ચા ચાલી રહી છે. યુનાઈટેડ નેશન્સ દ્વારા આ મુદ્દાને લગતી મોટાભાગની પરિભાષાઓ વર્ષોથી સામાન્ય ઉપયોગમાં છે. યોગ્ય પરિભાષાનું ઘડતર અને અપનાવવું એ માત્ર વિવાદાસ્પદ મુદ્દાને વ્યાખ્યાયિત કરવામાં જ નહીં પરંતુ તેને ઉકેલવા માટેનો માર્ગ શોધવામાં પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
જુનૈદ કુરેશીએ કહ્યું, “અક્સાઈ ચીન જમ્મુ અને કાશ્મીરના 20 ટકા વિસ્તારમાં ફેલાયેલો છે, જે લગભગ ભૂટાનના કદ જેટલો છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર અને તેના વિવિધ અંગો જેમ કે UNHRC એ જમ્મુ અને કાશ્મીર મુદ્દા પર પ્રવર્તમાન પરિભાષાના આધારે અક્સાઈ ચીન પર ચીનના ગેરકાયદેસર કબજાને સંપૂર્ણપણે અવગણ્યું છે. આવી ભૂલની ગંભીર અસર થઈ છે.
જુનૈદ કુરેશીની વાત સાંભળ્યા બાદ ચીને તેનો વિરોધ કર્યો હતો. ચીને કહ્યું કે જુનૈદ દ્વારા આપવામાં આવેલ નિવેદન ચીનની પ્રાદેશિક અખંડિતતા અને સંપ્રભુતાની વિરુદ્ધ છે અને સંયુક્ત રાષ્ટ્ર ચાર્ટરનું ઉલ્લંઘન કરે છે. ચીન વિનંતી કરે છે કે જુનૈદની માંગને નજરઅંદાજ કરવામાં આવે.
1950 દરમિયાન, ચીને અક્સાઈ ચીન (આશરે 38,000 કિમી) પર કબજો કર્યો હતો. આ પછી, તેણે 1962ના ભારત-ચીન યુદ્ધ દરમિયાન પ્રદેશ પર તેની સૈન્ય પકડ મજબૂત કરી. આ વિસ્તાર બંને દેશો વચ્ચે વિવાદનો મુદ્દો છે.
