કેન્દ્રીય માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રી નીતિન ગડકરી 16-17 સપ્ટેમ્બરના રોજ દિલ્હી, હરિયાણા, રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ અને ગુજરાત રાજ્યોમાંથી પસાર થતા દિલ્હી-મુંબઈ એક્સપ્રેસ વે (DME) ની પ્રગતિની સમીક્ષા કરશે. 98,000 કરોડના ખર્ચે તૈયાર થતો આ 1,380 કિલોમીટર લાંબો દિલ્હી-મુંબઈ એક્સપ્રેસ વે ભારતનો સૌથી લાંબો એક્સપ્રેસ વે હશે. તેનાથી રાષ્ટ્રીય રાજધાની દિલ્હી અને આર્થિક રાજધાની મુંબઈ વચ્ચે જોડાણ વધશે. આ એક્સપ્રેસ વે કોરિડોરના દિલ્હી-ફરીદાબાદ-સોહના વિભાગ તેમજ જેવર એરપોર્ટ અને મુંબઈના જવાહરલાલ નહેરુ પોર્ટ સાથે આ વિસ્તારના શહેરી કેન્દ્રોને ટૂંકા ગાળાથી જોડશે
આ ઉપરાંત, દિલ્હી, હરિયાણા, રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ, ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્રના છ રાજ્યોમાંથી પસાર થતા આ એક્સપ્રેસ વેમાં જયપુર, કિશનગgarh, અજમેર, કોટા, ચિત્તોડગgarh, ઉદયપુર, ભોપાલ, ઉજ્જૈન, ઇન્દોર, અમદાવાદ, વડોદરા, સુરત જેવી આર્થિક પ્રવૃત્તિઓ છે. કેન્દ્રો સાથે જોડાણ સુધારવાની સાથે લાખો લોકોને આર્થિક સમૃદ્ધિ લાવશે.
‘ન્યૂ ઈન્ડિયા (ન્યુ ઈન્ડિયા)’ ના પ્રધાનમંત્રીના વિઝન હેઠળ કલ્પના કરવામાં આવી હતી, આ દિલ્હી-મુંબઈ એક્સપ્રેસ-વેની શરૂઆત 2018 માં 9 માર્ચ 2019 ના રોજ શિલાન્યાસ સાથે કરવામાં આવી હતી. 1,380 કિલોમીટરમાંથી, 1,200 કિલોમીટરથી વધુ માટે કોન્ટ્રાક્ટ આપવામાં આવ્યા છે અને કામો પણ પ્રગતિમાં છે.
રાજ્ય કક્ષાની ફાળવણી, કિંમત અને કુલ લંબાઈ:
Express 1,800 કરોડથી વધુના ખર્ચે બનેલા સમગ્ર એક્સપ્રેસ -વેના 9 કિલોમીટર દિલ્હીમાંથી પસાર થશે, આ 9 કિલોમીટર માટે કોન્ટ્રાક્ટ પહેલેથી જ આપવામાં આવ્યા છે.
,10,400 કરોડથી વધુના ખર્ચે બનેલા સમગ્ર એક્સપ્રેસ -વેના 160 કિલોમીટર હરિયાણામાંથી પસાર થશે, જેમાંથી 130 કિલોમીટરના કોન્ટ્રાક્ટ પહેલેથી જ આપવામાં આવ્યા છે.
, 16,600 કરોડથી વધુના ખર્ચે બનેલા સમગ્ર એક્સપ્રેસ -વેના 374 કિલોમીટર રાજસ્થાનમાંથી પસાર થશે અને 374 કિલોમીટરનો કોન્ટ્રાક્ટ પહેલેથી જ આપવામાં આવ્યો છે.
, 11,100 કરોડથી વધુના ખર્ચે બનેલા આ સમગ્ર એક્સપ્રેસ -વેના 245 કિમી મધ્યપ્રદેશમાંથી પસાર થશે અને 245 કિલોમીટરના કોન્ટ્રાક્ટ પહેલેથી જ આપવામાં આવ્યા છે.
, 35,100 કરોડથી વધુના ખર્ચે નિર્માણ થનાર સમગ્ર એક્સપ્રેસ -વેના 423 કિમી ગુજરાતમાંથી પસાર થશે, જેમાંથી 390 કિમીના કોન્ટ્રાક્ટ પહેલેથી જ આપવામાં આવ્યા છે.
એક્સપ્રેસ વેની મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓ:
નવા એક્સપ્રેસ -વેથી દિલ્હી અને મુંબઈ વચ્ચેનો મુસાફરીનો સમય લગભગ 24 કલાકથી ઘટીને 12 કલાક અને 130 કિલોમીટરનું અંતર ઘટાડવાની ધારણા છે. આનાથી 320 મિલિયન લિટરથી વધુ વાર્ષિક બળતણ બચત થશે અને 850 મિલિયન કિલોગ્રામ કાર્બન ડાયોક્સાઇડ (CO2) ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો થશે, જે 40 મિલિયન વૃક્ષો વાવવા સમાન છે. નેશનલ હાઇવે ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (એનએચએઆઇ) ની પર્યાવરણીય સુરક્ષા પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતાના ભાગરૂપે, હાઇવે પર 40 લાખથી વધુ વૃક્ષો અને ઝાડીઓ રોપવાની યોજના છે.
પર્યાવરણીય અને વન્યજીવનની અસરને ઘટાડવી એ દિલ્હી-મુંબઈ એક્સપ્રેસ વે માટે આ પ્રોજેક્ટનો પાયાનો આધાર રહ્યો છે. આ એક્સપ્રેસ -વે એશિયામાં પહેલો અને વિશ્વનો બીજો છે, જેમાં વન્યજીવોની અનિયંત્રિત હિલચાલની સુવિધા માટે પ્રાણી ઓવરપાસ છે. DME માં 3 વન્યજીવન અને 7 કિમીની સંયુક્ત લંબાઈ સાથે 5 ઓવરપાસ હશે અને વન્યજીવોની એકીકૃત હિલચાલ માટે સમર્પિત કરવામાં આવશે. એક્સપ્રેસ વેમાં બે આઇકોનિક 8 લેન ટનલનો પણ સમાવેશ થશે જે દેશના એન્જિનિયરિંગ પરાક્રમનું ઉત્કૃષ્ટ પ્રદર્શન હશે, પ્રથમ મુકુન્દ્રા અભયારણ્ય દ્વારા 4 કિમીના વિસ્તારમાં ભયજનક પ્રાણીસૃષ્ટિને જોખમમાં નાખ્યા વગર અને બીજી માથેરાન ઇકો સેન્સિટિવ એરિયા (MET) માં E ઇકો સેન્સિટિવ ઝોન) 4 કિમી 8 લેન-ટનલમાંથી પસાર થશે.
આ અનોખો પ્રોજેક્ટ ઉત્તમ એન્જિનિયરિંગનું ઉદાહરણ છે.
1. આ એક્સપ્રેસ વેના નિર્માણમાં 1.2 મિલિયન ટનથી વધુ સ્ટીલનો વપરાશ થશે, જે 50 હાવડા પુલોના નિર્માણ સમાન છે.
2. આશરે 350 મિલિયન ક્યુબિક મીટર માટી ખસેડવામાં આવશે જે બાંધકામ દરમિયાન 40 મિલિયન ટ્રક લોડ કરવા બરાબર છે
3. આ પ્રોજેક્ટ 8 મિલિયન ટન સિમેન્ટનો વપરાશ કરશે, જે ભારતની વાર્ષિક સિમેન્ટ ઉત્પાદન ક્ષમતાનો લગભગ 2 ટકા છે
દિલ્હી-મુંબઈ એક્સપ્રેસ વે (DME) વિવિધ જંગલો, સૂકી જમીનો, પર્વતો, નદીઓ જેવા વિવિધ વિસ્તારોમાંથી પસાર થાય છે અને હાઇવે સમયની કસોટી કરે છે તેની ખાતરી કરવા માટે વ્યાપક કામ કરવામાં આવ્યું છે. દિલ્હી-વડોદરા વિભાગ માટે કાયમી પેવમેન્ટ ડિઝાઇન અપનાવવામાં આવી છે, જે શુષ્ક વિસ્તારોમાંથી પસાર થાય છે અને પ્રોજેક્ટની આયુષ્ય વધારવા માટે rainfallંચો વરસાદ ધરાવતા વડોદરા-મુંબઈ વિભાગ માટે કઠોર પેવમેન્ટ ડિઝાઇન અપનાવવામાં આવી છે
પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ થવાની અવધિ: રાજસ્થાન રાજ્યમાં દિલ્હી-જયપુર (દૌસા) -લાલસોટ વિભાગ સાથેના 214 કિલોમીટરના તમામ પેકેજો માર્ચ 2022 સુધીમાં પૂર્ણ અને ટ્રાફિક માટે ખોલવાનું લક્ષ્ય છે. લાલસોટથી કોટા સુધીના બાકીના વિભાગને લક્ષ્યાંકિત કરવામાં આવ્યો છે જે માર્ચ 2023 સુધીમાં પૂર્ણ થશે.
રાજ્યમાં લંબાઈ: ગુજરાતમાં 423 કિલોમીટરનો એક્સપ્રેસ વે કુલ રૂ. 35,100 કરોડથી વધુની મૂડીના ખર્ચે બનાવવામાં આવ્યો છે, જેમાંથી 390 કિમીના કોન્ટ્રાક્ટ પહેલેથી જ આપવામાં આવ્યા છે અને બાકીનું પેકેજ ટૂંક સમયમાં આપવામાં આવશે. કોરિડોરના બે વિભાગ: દિલ્હી-વડોદરા વિભાગ અને વડોદરા-મુંબઈ વિભાગ રાજ્યમાંથી પસાર થશે.
કનેક્ટિવિટી: ગુજરાત દેશનું એક મોટું આર્થિક કેન્દ્ર છે અને દાહોદ, લીમખેડા, પંચમહાલ, વડોદરા, ભરૂચ, સુરત અને વલસાડ શહેરો અને શહેરોને કનેક્ટિવિટી પૂરી પાડવા માટે રાજ્યભરમાં અનેક ઇન્ટરચેન્જની યોજના છે. આ એક્સપ્રેસ વે વડોદરા-અમદાવાદ એક્સપ્રેસ વે દ્વારા રાજ્યની રાજધાની સાથે પણ જોડાશે. ગુજરાત રાજ્યમાં 60 મોટા પુલ, 17 ઇન્ટરચેન્જ, 17 ફ્લાયઓવર અને 8 ROB નું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.
• વિશેષતા :
Gujarat ગુજરાત રાજ્યમાં આ કોરિડોરની મુખ્ય વિશેષતા એ છે કે દિલ્હી-વડોદરા વિભાગમાં ટકાઉ ડિઝાઇન સાથે આયોજિત નવીન પેવમેન્ટ ડિઝાઇન અને એક્સપ્રેસ-વેના આર્થિક જીવનને મહત્તમ બનાવવા માટે આબોહવાની પરિસ્થિતિઓના આધારે વડોદરા-મુંબઈ વિભાગ માટે કોંક્રિટ પેવમેન્ટ ડિઝાઇન. .
2 કિમી લાંબો એક્સ્ટ્રાડોઝ કેબલ સ્પાન બ્રિજ, ભરૂચ નજીક નર્મદા નદી પર એક આઇકોનિક બ્રિજ, એક્સપ્રેસ વે પર બાંધવામાં આવતો ભારતનો પ્રથમ 8-લેન પુલ હશે. આ ભરૂચ શહેર નજીક આઇકોનિક ઇન્ટરચેન્જ સાથે દેશમાં એક્સપ્રેસ -વે વિકાસની ઓળખને નવી ગતિ આપશે.
Side રોડસાઇડ એમેનિટીઝ (WSAs): રાજ્યમાં રોજગારીની તકો asભી કરવા તેમજ મુસાફરી માટે વિશ્વસ્તરીય સુવિધાઓ પૂરી પાડવા માટે ગુજરાત રાજ્યમાં 33 રોડસાઇડ સુવિધાઓ (WSAs) નું આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે.
પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ થવાની અવધિ: સમાગરા એક્સપ્રેસ-વેનો એક મોટો વિભાગ, વડોદરા-અંકલેશ્વરનો 100 કિલોમીટરનો વિસ્તાર બાંધકામના અદ્યતન તબક્કામાં છે અને માર્ચ 2022 સુધીમાં ટ્રાફિક માટે ખુલ્લો કરવાનો લક્ષ્યાંક છે. માર્ચ 2023 સુધીમાં અંકલેશ્વરથી તલસારી સુધીનો બાકીનો વિભાગ પૂર્ણ કરવાનો લક્ષ્યાંક છે.
સંયુક્ત કોરિડોર પૂર્ણ કરવા માટે સમય કોષ્ટક:
આ એક્સપ્રેસ-વેના બે વિભાગો, દિલ્હી-દૌસા-લાલસોટ વિભાગ જે દિલ્હી-જયપુર એક્સપ્રેસ-વેનો ભાગ છે અને વડોદરા-અંકલેશ્વર વિભાગ જે વડોદરાને ભરૂચના આર્થિક કેન્દ્ર સાથે જોડે છે, માર્ચ 2022 સુધીમાં ટ્રાફિક માટે ખુલવાની અપેક્ષા છે. છે. સમગ્ર એક્સપ્રેસ વે માર્ચ 2023 સુધીમાં પૂર્ણ કરવાની યોજના છે.
બાંધકામ પૂર્વેના તબક્કામાં મુખ્ય પડકારો વ્યાપક જમીન સંપાદન અને પર્યાવરણ, વન અને વન્યજીવન જેવી સમયસર મંજૂરીઓ હતા. દિલ્હીથી વડોદરા વિભાગ માટે 15,000 હેક્ટર વિસ્તાર માટે જમીન સંપાદન 01 વર્ષથી ઓછા સમયમાં પૂર્ણ થયું. વધુમાં, અમલીકરણ દરમિયાન સમય બચાવવા માટે જરૂરી વૈધાનિક મંજૂરીઓ પણ સમાંતર મેળવવામાં આવી હતી.
ઝડપી અમલીકરણની ખાતરી કરવા માટે, સમગ્ર પ્રોજેક્ટ જીવન ચક્રમાં ટેકનોલોજીના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવ્યું હતું, જ્યાં વિગતવાર પ્રોજેક્ટ રિપોર્ટ તૈયાર કરતી વખતે LIDAR, GPR, ડિજિટલ નકશા જેવી અદ્યતન ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો, ત્યારબાદ બાંધકામનો તબક્કો હતો. ડ્રોન આધારિત સર્વે દરમિયાન, સાધનો ટેલિમેટિક્સ, પ્રી-કાસ્ટિંગનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આ ઉપરાંત, ઉત્પાદનના આવા પેકેજિંગ જે બહુવિધ ભાગોમાં કામ કરવા સક્ષમ હતા તે પણ કાર્યક્ષમ ટેન્ડરિંગ પ્રક્રિયાઓ દ્વારા સમય ઘટાડવા માટે વૈૈૈજ્ઞાનિક રીતે કાર્યરત હતા.
