Chaitra Navratri: ચૈત્ર નવરાત્રી (Chaitra Navratri)ના ચોથા દિવસે માતા કુષ્માંડા (Maa Kushmanda)ની પૂજા કરવામાં આવે છે અને આ દિવસે વિધિ-વિધાનથી મા દુર્ગાની પૂજા (Durga Puja) કરવામાં આવે છે. ભક્તો તેમને મીઠાઈઓ, ફળો અને માલપુઆ પ્રસાદ તરીકે ચઢાવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મા કુષ્માંડાની પૂજા કરવાથી બધી ઇચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે અને કામમાં આવતા અવરોધો દૂર થાય છે. દેવી પુરાણ અનુસાર, વિદ્યાર્થીઓએ નવરાત્રિ (Chaitra Navratri) દરમિયાન કુષ્માંડા દેવીની પૂજા કરવી જોઈએ. આનાથી તેમની બુદ્ધિનો વિકાસ થાય છે.
મા કુષ્માંડા આઠ હાથવાળી દૈવી શક્તિ છે, તેમને પરમેશ્વરીનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મા કુષ્માંડાની પૂજા કરવાથી બધા કાર્યો પૂર્ણ થાય છે અને જે કાર્યોમાં અવરોધ આવે છે તે પણ કોઈપણ અવરોધ વિના પૂર્ણ થાય છે. માતા કુષ્માંડાની પૂજા કરવાથી ભક્તોને સુખ અને સૌભાગ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે. દેવી પુરાણમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે વિદ્યાર્થીઓએ નવરાત્રી દરમિયાન દેવી કુષ્માંડાની પૂજા કરવી જોઈએ. માતા દુર્ગા તેમની બુદ્ધિ વિકસાવવામાં મદદ કરે છે.
માતાનું નામ કુષ્માંડા કેમ રાખવામાં આવ્યું?
કુષ્માંડા દેવી દુર્ગાનું ચોથું સ્વરૂપ છે. દેવી ભાગવત પુરાણ (Bhagwat Puran)માં તેમનો મહિમા વર્ણવવામાં આવ્યો છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તેમણે પોતાના હળવા સ્મિતથી બ્રહ્માંડની રચના કરી હતી. એટલા માટે તેમને કુષ્માંડા દેવી કહેવામાં આવે છે. સૃષ્ટિની શરૂઆતમાં અંધકાર હતો, જેને માતાએ પોતાના હાસ્યથી દૂર કર્યો. તેમનામાં સૂર્યની ગરમી સહન કરવાની શક્તિ છે. તેથી, તેમની પૂજા કરવાથી ભક્તોને શક્તિ અને ઉર્જા મળે છે.
આ માતા કુષ્માંડાનું સ્વરૂપ છે
માતા કુષ્માંડાનું સ્વરૂપ ખૂબ જ વિશિષ્ટ છે. તેમને દૈવી અને અલૌકિક માનવામાં આવે છે. તે સિંહ પર સવારી કરે છે. તેના આઠ હાથ છે જે શસ્ત્રો ધરાવે છે. માતા કુષ્માંડા આપણને જીવનશક્તિ આપે છે. માતા કુષ્માંડા સિંહ પર સવારી કરે છે. તે પોતાના આઠ હાથમાં અલગ અલગ વસ્તુઓ ધરાવે છે. આ ભુજાઓમાં તેમણે કમંડલુ, કલશ, કમળ અને સુદર્શન ચક્ર ધારણ કર્યું છે. માતાનું આ સ્વરૂપ આપણને જીવનશક્તિ પ્રદાન કરે છે તેવું માનવામાં આવે છે. માતાનું આ સ્વરૂપ આપણને જીવવાની શક્તિ આપે છે. માતા કુષ્માંડાનું સ્વરૂપ ખૂબ જ દિવ્ય છે. તે આપણને શક્તિ અને પ્રેરણા આપે છે.
નવરાત્રી દરમિયાન માતા કુષ્માંડાની પૂજા કરવામાં આવે છે અને આ સમય દરમિયાન ભક્તો માતાને પ્રસન્ન કરવા માટે વિવિધ ઉપાયો અપનાવે છે. મા કુષ્માંડાની પૂજામાં પીળા રંગના કેસરી પેઠા રાખવા જોઈએ અને ફક્ત તે જ ચઢાવવો જોઈએ. એનો અર્થ એ કે પીળા રંગનું અશ્ગોદડું કેસર સાથે માતા દેવીને અર્પણ કરવું જોઈએ અને તેને પ્રસાદ તરીકે વહેંચવું જોઈએ. કેટલાક લોકો સફેદ રાઈના ફળનું બલિદાન પણ આપે છે. આ ઉપરાંત, માલપુઆ અને બતાશા પણ ચઢાવવામાં આવે છે.
માતા કુષ્માંડાનો આરાધના મંત્ર: ઓમ કુષ્માન્ડાય નમઃ
બીજ મંત્ર: કુષ્માંડા: ઐં હ્રીં દેવિયે નમઃ
મા કુષ્માંડાની પૂજાની પદ્ધતિ
નવરાત્રીના ચોથા દિવસે, સવારે વહેલા ઉઠો, સ્નાન કરો અને પછી પૂજાની તૈયારી કરો. માતા કુષ્માંડા માટે ઉપવાસ કરવાનો સંકલ્પ લો. સૌપ્રથમ, ગંગાજળથી પૂજા સ્થાનને શુદ્ધ કરો અને પછી લાકડાના સ્ટેન્ડ પર પીળા રંગનું કપડું પાથરો. તેના પર માતાની મૂર્તિ સ્થાપિત કરો અને માતા કુષ્માંડાનું ધ્યાન કરો. પૂજા દરમિયાન પીળા કપડાં, ફૂલો, ફળો, મીઠાઈઓ, ધૂપ, દીવા, પ્રસાદ અને આખા ચોખાના દાણા અર્પણ કરો. બધી સામગ્રી અર્પણ કર્યા પછી, માતા દેવીની આરતી કરો અને પ્રસાદ અર્પણ કરો. અંતમાં, ક્ષમા માંગો અને એકાગ્રતાથી દુર્ગા સપ્તશતી અને દુર્ગા ચાલીસાનો પાઠ કરો.
આ પણ વાંચો:ત્રિદેવના મુખથી ઉત્પન્ન થયા હતા માતા ચંદ્રઘંટા, ચૈત્રી નવરાત્રીએ પૂજા કરો માતાના દૈવીય સ્વરૂપની
આ પણ વાંચો:ચૈત્રી નવરાત્રિના આઠમા દિવસે મહાગૌરીની આરાધના કરી આશીર્વાદ મેળવો
આ પણ વાંચો:આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ અને ભૌતિક જીવનમાં ચૈત્રી નવરાત્રીનું હોય છે અનેરૂં મહત્વ…
