નવી દિલ્હીઃ પહેલી માર્ચથી અત્યાર સુધીમાં હીટ સ્ટ્રોક(Heat Stroke)ના 24849 કેસ નોંધાયા છે. મે મહિનામાં સૌથી વધુ 19189 કેસ નોંધાયા હતા. આ ત્રણ મહિનામાં હીટ સ્ટ્રોકના કારણે કુલ 56 મોત થયા છે. કુલ મૃત્યુમાંથી સૌથી વધુ 46 મે મહિનામાં નોંધાયા છે. જો આ મૃત્યુના આંકડા પર નજર કરીએ તો સૌથી વધુ 14 મૃત્યુ મધ્ય પ્રદેશમાં, 11 મહારાષ્ટ્રમાં, 6 આંધ્રપ્રદેશમાં અને 5 રાજસ્થાનમાં નોંધાયા છે.
રેડ ઝોન ક્યાં છે
કેન્દ્ર સરકાર હીટ સ્ટ્રોકના કેસ અને તેમના મૃત્યુ સંબંધિત ડેટા એકત્ર કરી રહી છે. આ દેશમાં ગરમી સંબંધિત બીમારીઓ અને મૃત્યુના ડેટાને ટ્રેક કરવાનો એક ભાગ છે. આ આંકડા દર્શાવે છે કે દેશમાં સૌથી વધુ કેસ રાજસ્થાનને બદલે મધ્યપ્રદેશમાં નોંધાયા છે. અસરગ્રસ્ત અને મૃત્યુ પામેલા બંનેની સંખ્યા અહીં સૌથી વધુ છે.
ભારતીય હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, એપ્રિલ અને મે મહિનામાં ભેજવાળી ગરમીના બે રાઉન્ડ પસાર થયા છે.પ્રથમ રાઉન્ડ 5-7 એપ્રિલ, 15 અને 30 એપ્રિલના રોજ હતો. બીજો રાઉન્ડ 1-7 મે અને 16-26 મે વચ્ચે હતો. 16-26 મેની વચ્ચે, ગરમીના મોજાએ દિલ્હી, રાજસ્થાન, દક્ષિણ હરિયાણા અને પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશ અને પંજાબમાં વિનાશ વેર્યો છે. આ સમયગાળા દરમિયાન આ વિસ્તારોમાં તાપમાન 44-50 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું. દેશમાં જ્યારે આટલી તીવ્ર ગરમી ચાલી રહી હતી ત્યારેદેશના વિવિધ ભાગોમાં લોકસભાની ચૂંટણી પણ યોજાઈ રહી હતી.
વૃદ્ધ લોકો, બાળકો અને બીમાર પર અસર
વૈજ્ઞાનિકોનું માનવું છે કે 35 ડિગ્રીથી વધુ તાપમાનમાં, વધુ પડતી ગરમીને કારણે તંદુરસ્ત વ્યક્તિ પણ લગભગ 6 કલાકમાં મૃત્યુ પામે છે. પરંતુ મૃત્યુ માટે દર વખતે આવા સંજોગો જરૂરી નથી. કારણ કે જે લોકોનું હૃદય, કિડની અને ફેફસાં નબળાં છે, તેઓ સ્થૂળતાથી પીડિત છે અથવા વૃદ્ધ લોકો અને નાના બાળકોને પણ આવા ઊંચા તાપમાનની અસર ખૂબ જ ઝડપથી થઈ શકે છે. રાષ્ટ્રીય સર્વેલન્સ ડેટા અનુસાર, મે મહિનામાં હૃદય સંબંધિત 605 મૃત્યુ થયા છે.
હીટ સ્ટ્રોક ક્યાં કરે અસર
તમે અંદર અને બહાર બંને રીતે હીટ સ્ટ્રોકથી પ્રભાવિત થઈ શકો છો. તે શરીરના આંતરિક ભાગોને અસર કરે છે જ્યારે વ્યક્તિ થોડા દિવસો સુધી સતત ગરમીના મોજાના સંપર્કમાં આવે છે. જ્યારે બાહ્ય રીતે અસર થવા માટે, જો કોઈ વ્યક્તિ ગરમ અને ભેજવાળા વાતાવરણમાં સતત કેટલાક કલાકો સુધી કંટાળાજનક શારીરિક શ્રમ કરે છે. બંને પરિસ્થિતિઓમાં, શરીરમાં પ્રવાહીની ઉણપ હોય છે અને તે શરીર પર નકારાત્મક અસર કરે છે.
હીટ સ્ટ્રોક એક મેડિકલ ઈમરજન્સી છે
અંગે ડોક્ટરો માને છે પરંતુ જો સમયસર સારવાર કરવામાં આવે તો દર્દીને મૃત્યુથી બચાવી શકાય છે. હીટ સ્ટ્રોકના કિસ્સામાં, વ્યક્તિએ તાત્કાલિક ડૉક્ટરની દેખરેખ હેઠળ હોસ્પિટલમાં પહોંચવું જોઈએ. તેને છાયામાં રાખવું જોઈએ. શરીરને ઠંડક આપવાના પ્રયત્નો કરવા જોઈએ, જેમ કે ભીના રૂમાલથી શરીર ઢાંકવું અને ઠંડા પાણીથી સ્નાન કરવું. દિવસ દરમિયાન સવારે 10 થી સાંજના 4 વાગ્યાની વચ્ચે સીધા સૂર્યપ્રકાશના સંપર્કમાં આવવાનું ટાળવું જોઈએ. જો તમે એકદમ જરૂરી હોય તો બહાર જતા હોવ તો તમારે પાણી, લસ્સી, છાશ, નારિયેળ પાણી જેવા પ્રવાહીનું સેવન કરવું જોઈએ જેથી શરીરમાં પાણીની ઉણપને દૂર કરી શકાય.
આ પણ વાંચો:સિક્કિમમાં CM તમાંગની પાર્ટીને પ્રચંડ જીત, વિપક્ષનો સફાયો
આ પણ વાંચો:એક્ઝિટ પોલના પરિણામો વચ્ચે PM મોદીનું મોટું એક્શન, અધિકારીઓની બોલાવી બેઠક
આ પણ વાંચો: મતગણતરી પહેલા ચૂંટણી પંચ પહોંચ્યા ઈન્ડિયા એલાયન્સના નેતાઓ, EC સમક્ષ કરી આ માંગણી
આ પણ વાંચો: નાણામંત્રીની આવકવેરા સંબંધિત જાહેરાત સાંભળીને મધ્યમ વર્ગને લાગ્યો આંચકો