બ્રેસ્ટ કેન્સર એ ભારત સહિત સમગ્ર વિશ્વમાં મહિલાઓને અસર કરતું સૌથી સામાન્ય કેન્સર છે. ભારતની વાત કરીએ તો દર વર્ષે લાખો મહિલાઓ આ ગંભીર બીમારીનો શિકાર બને છે. સ્ત્રીઓ સ્તન કેન્સર વિશે બિલકુલ જાગૃત નથી. આ કારણે સ્તનોમાં થતા ફેરફારોને અવગણવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે તેઓ કંઈક સમજે છે, ત્યારે ઘણું મોડું થઈ ગયું હોય છે. ન્યૂબર્ગ અજય શાહ લેબોરેટરીના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર ડૉ. અજય શાહ કહે છે કે સામાન્ય રીતે 60 થી 70 ટકા મહિલાઓ એડવાન્સ સ્ટેજમાં ડૉક્ટર પાસે પહોંચે છે. તમને જણાવી દઈએ કે તરુણાવસ્થા પછી સ્ત્રીના સ્તનો જોડાયેલી પેશીઓ અને હજારો લોબ્યુલ્સથી બનેલા હોય છે. આ નાની ગ્રંથીઓ છે, જે દૂધ ઉત્પન્ન કરી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં જીનેટિક મ્યુટેશન અથવા ડીએનએ ડેમેજને કારણે સ્તન કેન્સર વિકસે છે.
બ્રેસ્ટ કેન્સરની સફળ સારવારમાં વહેલું નિદાન સૌથી મહત્ત્વનું છે, કારણ કે તેના વિશે યોગ્ય સમયે જાણીને આ જીવલેણ રોગથી બચી શકાય છે. આવી સ્થિતિમાં, સ્તન કેન્સરના પ્રારંભિક સંકેતો અને લક્ષણો તેમજ તેના પ્રારંભિક તબક્કામાં તેને શોધવા માટે કયા પરીક્ષણોનો ઉપયોગ કરી શકાય તે જાણો.
બ્રેસ્ટ કેન્સરના લક્ષણો
બ્રેસ્ટમાં ગઠ્ઠો
સૌથી સામાન્ય લક્ષણ સ્તનમાં ગઠ્ઠો છે. આ ગઠ્ઠો પીડારહિત, મક્કમ અને અનિયમિત ધાર ધરાવતો હોઈ શકે છે.
બ્રેસ્ટમાં દુખાવો અથવા અગવડતા
કેટલીક સ્ત્રીઓ સ્તનમાં દુખાવો અથવા અગવડતા અનુભવે છે, જે સ્થાનિક અથવા વધુ સામાન્ય થઈ શકે છે.
બ્રેસ્ટના કદ અથવા આકારમાં ફેરફાર
એક અથવા બંને સ્તનોના કદ, આકાર અથવા દેખાવમાં નોંધપાત્ર ફેરફાર સ્તન કેન્સરની નિશાની હોઈ શકે છે.
ત્વચા ફેરફારો
સ્તન પરની ચામડીમાં થતા ફેરફારો, જેમ કે લાલાશ, ઝાંખા પડવા અથવા ઝૂલવા જેવા ફેરફારોને ગંભીરતાથી લેવા જોઈએ.
બ્રેસ્ટની નીપલમાં ફેરફાર
બ્રેસ્ટની નીપલમાં ફેરફાર, જેમ કે વ્યુત્ક્રમ, સ્રાવ અથવા ક્રસ્ટિંગ, સમસ્યાની નિશાની હોઈ શકે છે.
બ્રેસ્ટનો સોજો
સ્તનમાં સોજો, ઉષ્ણતા અથવા લાલાશ ચિંતાજનક હોઈ શકે છે.
લસિકા ગાંઠો વધારો
બગલમાં અથવા કોલરબોનની આસપાસ વિસ્તૃત લસિકા ગાંઠો સ્તન કેન્સરનો ફેલાવો સૂચવે છે.
એ નોંધવું અગત્યનું છે કે આ ચિહ્નો અને લક્ષણો સ્તન કેન્સર સિવાયની પરિસ્થિતિઓને કારણે થઈ શકે છે, તેથી નિષ્કર્ષ પર ન જવું મહત્વપૂર્ણ છે. જો કે, જો આમાંના કોઈપણ લક્ષણો સતત અથવા અસામાન્ય હોય, તો આરોગ્ય સંભાળ વ્યવસાયીનો સંપર્ક કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
બ્રેસ્ટ કેન્સર માટે ટેસ્ટ
ચિહ્નો અને લક્ષણો વિશે સજાગ રહેવા ઉપરાંત, નિયમિત સ્તન કેન્સરની તપાસ વહેલી તપાસ માટે જરૂરી છે. સામાન્ય સ્ક્રીનીંગ ટેસ્ટમાં સમાવેશ થાય છે
મેમોગ્રાફી
મેમોગ્રામ એ સ્તન કેન્સર માટે સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાતું પરીક્ષણ સાધન છે. તેઓ ગાંઠો સ્પષ્ટ થાય તે પહેલાં જ શોધી શકે છે, જેથી વહેલાસર શોધ શક્ય બને છે.
ક્લિનિકલ બ્રેસ્ટ ટેસ્ટ
આરોગ્યસંભાળ પ્રદાતા ગઠ્ઠો અથવા ફેરફારોની તપાસ કરવા માટે સ્તનની શારીરિક તપાસ કરે છે.
બ્રેસ્ટ સ્વ-પરીક્ષણ
જ્યારે સ્તન સ્વ-પરીક્ષા એ સ્વતંત્ર નિદાન સાધન નથી, તે વ્યક્તિઓને તેમના શરીરથી પરિચિત થવા અને કોઈપણ ફેરફારોની નોંધ લેવા માટે સશક્તિકરણ કરે છે.
બ્રેસ્ટ mri
સ્તન કેન્સર માટે ઉચ્ચ જોખમ ધરાવતા લોકો માટે મેગ્નેટિક રેઝોનન્સ ઇમેજિંગ (MRI) ની ભલામણ કરવામાં આવી શકે છે કારણ કે તે સ્તન પેશીઓનું વધુ વિગતવાર વિઝ્યુલાઇઝેશન પ્રદાન કરી શકે છે.
આનુવંશિક પરીક્ષણ
બ્રેસ્ટ કેન્સરનો મજબૂત પારિવારિક ઇતિહાસ ધરાવતી વ્યક્તિઓ માટે, આનુવંશિક પરીક્ષણ BRCA1 અને BRCA2 જનીનોમાં વારસાગત પરિવર્તનને ઓળખી શકે છે, જે સ્તન કેન્સર થવાનું જોખમ વધારે છે. એ નોંધવું પણ અગત્યનું છે કે ભલામણ કરેલ સ્ક્રીનીંગ પદ્ધતિઓ અને આવર્તન વ્યક્તિગત જોખમ પરિબળો અને તબીબી ઇતિહાસના આધારે બદલાઈ શકે છે. સ્ત્રીઓએ પરીક્ષણ/સ્ક્રિનિંગ વિકલ્પોની ચર્ચા કરવી જોઈએ અને તેમની સ્થિતિ માટે શ્રેષ્ઠ શું છે તે નિર્ધારિત કરવા માટે તેમના આરોગ્યસંભાળ પ્રદાતાઓ સાથે તેમના માટે શેડ્યૂલ બનાવવું જોઈએ. સાવચેતીપૂર્વકની સ્વ-પરીક્ષા અને નિયમિત તપાસ દ્વારા વહેલું નિદાન એ સફળ સારવારની તકો વધારવાની ચાવી છે. જ્યારે સ્તન કેન્સર પ્રારંભિક તબક્કામાં શોધી કાઢવામાં આવે છે, ત્યારે સારવારના વિકલ્પો ઘણીવાર ઓછા પીડાદાયક હોય છે, અને પૂર્વસૂચન સામાન્ય રીતે વધુ અનુકૂળ અને સ્વીકાર્ય હોય છે.
આ પણ વાંચો: રાત્રે ભૂલથી પણ ન ખાઓ શાકભાજી, પાચનતંત્ર નબળું પડી શકે છે…..
આ પણ વાંચો: ભીંડાના શાકની જગ્યાએ ટ્રાય કરો ભીંડાની ચટણી, ખૂબ સ્વાદિષ્ટ લાગશે
આ પણ વાંચો: અચાનક મહેમાનો આવી જાય તો કયો નાસ્તો ઘરે બનાવશો?
