ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ એનવી રમનાએ શનિવારે કહ્યું હતું કે વિવાદ ઉકેલવા માટે અદાલતોમાં જવાના વિકલ્પ છેલ્લો હોવો જોઇએ, જેવી વૈકલ્પિક વિવાદ નિરાકરણ (ADR) વ્યવસ્થાની શોધ કર્યા પછી જ અંતિમ ઉપાય તરીકે કરવો જોઈએ. તેમણે મહાભારતમાં પાંડવો અને કૌરવો વચ્ચે મધ્યસ્થી કરવાના ભગવાન કૃષ્ણના પ્રયાસને યાદ કર્યો. “એ યાદ અપાવવું મહત્વપૂર્ણ છે કે જો સમાધાન ના થાય તો તેના પરિણામ વિનાશક આવે છે.
CJI NV રમને શનિવારે કહ્યું, “વિવિધ ક્ષમતાઓમાં 40 વર્ષથી વધુ કાનૂની વ્યવસાયનો મારો અનુભવ હોવાથી, મારી સલાહ છે કે તમારે છેલ્લા ઉપાય તરીકે કોર્ટમાં જવાનો વિકલ્પ રાખવો જોઈએ. આર્બિટ્રેશન અને સમાધાનના ADR વિકલ્પોને ધ્યાનમાં લીધા પછી જ આ છેલ્લા ઉપાયનો ઉપયોગ કરો.
જસ્ટિસ રમન હૈદરાબાદમાં ઈન્ટરનેશનલ આર્બિટ્રેશન એન્ડ કન્સિલિયેશન સેન્ટર (IAMC)ની કોન્ફરન્સમાં બોલી રહ્યા હતા. તેમણે મહાભારતમાં પાંડવો અને કૌરવો વચ્ચે મધ્યસ્થી કરવાના ભગવાન કૃષ્ણના પ્રયાસને યાદ કર્યો. “એ યાદ અપાવવું અગત્યનું છે કે સમાધાન સુધી પહોંચવામાં નિષ્ફળતાના વિનાશક પરિણામો હતા,” તેમણે કહ્યું, સંઘર્ષના ઘણા કારણો છે, જેમાં ગેરસમજ, અહંકારના મુદ્દા, વિશ્વાસ અને લોભનો સમાવેશ થાય છે. અભિપ્રાયના નાના મતભેદો મોટા વિવાદો તરફ દોરી શકે છે અને એકબીજાને સમજવાનો થોડો પ્રયાસ પણ મોટા વિવાદોને ઉકેલી શકે છે.
સીજેઆઈએ કહ્યું કે જો અંગત જીવનમાં વિવાદ થાય છે તો તે લોકોને નજરઅંદાજ કરીને ઉકેલી શકાય છે જેને આપણે પસંદ નથી કરતા અથવા માનસિક શાંતિ માટે અમુક પૈસા ખર્ચી શકાય છે. સમજદાર વ્યક્તિ વિવાદોને મૈત્રીપૂર્ણ રીતે ઉકેલવાના માર્ગો શોધવાનો પ્રયાસ કરે છે. પરંતુ ધંધાકીય પૈસામાં માન કે પ્રતિષ્ઠા ગુમાવી ન શકાય, ધંધાકીય હિતોનું બલિદાન ન આપી શકાય, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું. આવી સ્થિતિમાં સમય અને પૈસા કે માનસિક શાંતિનો બગાડ કર્યા વિના વિવાદોને ઉકેલવા માટે એક સરળ માર્ગ પણ વિચારી શકાય છે.
આ કાર્યક્રમમાં સુપ્રીમ કોર્ટના જસ્ટિસ એલ નાગેશ્વર રાવ, તેલંગાણા હાઈકોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ સતીશ ચંદ્ર શર્મા અને મુખ્યમંત્રી કે. ચંદ્રશેખર રાવ ઉપરાંત કાનૂની જગતની અનેક હસ્તીઓ હાજર રહી હતી.
