Not Set/ કાશ્મીરમાંથી 370 નાબુદીને એક વર્ષ પૂર્ણ; ખીણમાં બંધૂક જ નહીં – રાજગારી પણ પ્રશ્ન

ક્યાંક ફરિયાદ ક્યાંક પ્રેરણા 
370 ના અંત પછી એક વર્ષ પછી, સ્થાનિકો સમક્ષ રોજગાર એ સૌથી મોટો પ્રશ્ન છે. મોટાભાગની ભરતી થંભી ગય છે. સ્થાનિક કાશ્મીરીઓમાં કામ ન કરવાની ફરિયાદો સામાન્ય છે. ઘણા લોકો કલમ 370 નાબૂદ સાથે તેમના અધિકારમાં બાહ્ય દખલની સંભાવના પણ જુએ છે. ઘણા લોકો કબજેદાર નીતિ પર પણ સવાલ ઉભા કરે છે. પરંતુ બીજી તરફ, કાશ્મીરમાં પરત આવતા મોટી સંખ્યામાં પરપ્રાંતિય કામદારો એક અલગ જ વાર્તા કહી રહ્યા છે. એવો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે કોવિડ કટોકટી હોવા છતાં, લગભગ 50,000 સ્થળાંતર કામદારો ખીણમાં પાછા ફર્યા છે.

નવા જૂથો ઉભરી રહ્યા છે જે ઉપેક્ષીત હતા 
એક અધિકારીએ જણાવ્યું છે કે, શ્રીનગરની ફ્લાઇટ્સ ભરવા માટે ત્યાં મોટી સંખ્યામાં બાહ્ય કામદારો પણ છે. આર્ટિકલ 370 નાબૂદ કરવાથી છેલ્લા એક વર્ષમાં ઘણા નવા જૂથોની આશા પણ ઉભી થઈ છે. જેણે અગાઉ પોતાને ઉપેક્ષિત અનુભવ્યું. આતંક સામે સિક્યુરિટી ફોર્સ સાથે સંકળાયેલા અધિકારીના કહેવા પ્રમાણે, ખીણના મોટા ભાગમાં મોટો ફેરફાર અનુભવાઈ રહ્યો છે કે સ્થાનિક લોકો આતંકવાદ પર કાર્યવાહીનો વિરોધ નથી કરતા. બુરહાન વાનીની જેમ આતંકવાદીઓને હીરો બનાવવાનો ટ્રેન્ડ પણ ઓછો થયો છે. અગાઉ પણ પોલીસની ગાડી જોઇને પત્થર ફેંકવાની ઘટનાઓ બની હતી. પોલીસ પ્રશાસનના દાવા ઉપરાંત સ્થાનિક લોકો પણ માને છે કે આ બનાવોમાં ઘટાડો થયો છે. મોટાભાગના લોકો તેમના બાળકોના શિક્ષણ અને રોજગાર અંગે ચિંતિત લાગે છે.

પાકિસ્તા પોતે કંગાળ છે આપણને શું આપશે? 
શ્રીનગરમાં રહેતા ફારૂક કહે છે કે પાકિસ્તાને આગ લગાવી છે. તે પોતે ભૂખ્યો-નગ્ન દેશ છે, આપણને શું આપશે? અમે ઇચ્છીએ છીએ કે અમારા બાળકોને રોજગાર મળે. સ્થિતિ સારી રહેવા દો. જો તમને કામ મળશે તો બધુ સુધરશે. 

370 નો મોહ હજુ પણ જોવામાં આવે છે 
કાશ્મીર ખીણના ફારુક તેમની કલમ 37૦ નાબૂદ થયાના એક વર્ષ પછી પણ વિશેષ દરજ્જો સાથે નિભાવી શકતા નથી. તેમણે કહ્યું કે લોકો હજી પણ નાખુશ છે. પરંતુ બદલાયેલી સ્થિતિમાં સરકાર તરફથી વિકાસ અને રોજગારને લઈને પણ આશા છે.

જો કામ મળશે, તો યુવક ભટકશે નહીં, 
અન્ય એક સ્થાનિક નાગરિક શકીલે કહ્યું હતું કે જો તેઓને કામ મળશે તો બાળકોનું મગજ અહીં અને ત્યાં જશે નહીં. ફારૂકે કહ્યું કે મારા એક દીકરાએ બી.ટેક કર્યું, અહીં કોઈ કામ નથી, એમ. ટેક કરવા બેંગ્લોર મોકલ્યો છે. હવે તે જ કામ કરશે. અહીં રાખવું સારું નથી. જો કામ મળતું નથી, તો બાળકોનું મગજ અહીં અને ત્યાં જાય છે.

અગાઉ 370 – હવે કોવિડ, પર્યટન સમાપ્ત જેવા પ્રશ્નો 
ડાલ તળાવ પર હાઉસ બોટનો માલિક, અબ્દુલ મજીદ પણ પીડાઈ રહ્યો છે. તેમણે કહ્યું, કામ અટક્યું છે. જ્યારે તે એક વર્ષ પહેલા 370 સમાપ્ત થયું, ત્યારે તેના કારણે બધું બંધ હતું. હવે કોવિડ કટોકટીને કારણે બધું બંધ છે, ત્યાં લોકડાઉન છે. તેમણે કહ્યું, અમને નૌકાધારીઓને મહિને એક હજાર રૂપિયા આપવાનું વચન આપવામાં આવ્યું હતું. એક હજાર રૂપિયામાં શું થશે, એમ મજીદ કહે છે. આ બિંદુએ, માત્ર એક સિલિન્ડર આવે છે. જો પર્યટકો સ્વસ્થ થઈ જાય, તો અમારે રાજકારણ સાથે કંઈ લેવાદેવા નથી.

તેમના અધિકારમાં દખલ કરવા અંગેની ચિંતા, 
અહીંનાં જમ્મુ-કાશ્મીરના પોલીસ કર્મચારીએ કહ્યું કે વસ્તુઓ બદલાઈ રહી છે. રસ્તા બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. અનેક સ્થળોએ વિકાસની કામગીરી શરૂ થઈ ગઈ છે. પરંતુ ઘણા લોકો હજી પણ કલમ  370 નાબૂદ કરવાથી ખુશ છે. તેમને લાગે છે કે તેમની પાસે કામ નથી. બહારના લોકો અહીં જમીન ખરીદશે, જો તેમને કામ મળશે તો આપણા લોકોનો હક છીનવાઈ જશે સ્થાનિક લોકોની મોટી ચિંતા તેમના હકોની છે.

નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાવ મંતવ્ય ન્યૂઝ સાથે…