હિંદુ ધર્મમાં નવરાત્રી ખૂબ જ વિશેષ અને મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. આ સમય દરમિયાન તમામ મંદિરો અને ઘરોમાં માતા રાનીની પૂજા વિધિપૂર્વક કરવામાં આવે છે અને નવરાત્રિના આ 9 દિવસો માટે ઉપવાસ કરવાની પણ પરંપરા છે. હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, આ વર્ષે ચૈત્ર નવરાત્રી 9 એપ્રિલ 2024 થી શરૂ થશે અને 17 એપ્રિલ 2024 ના રોજ મહાનવમી પર સમાપ્ત થશે. નવરાત્રિના પહેલા દિવસે કલશની સ્થાપના કરવામાં આવે છે પરંતુ તે પહેલા કેટલાક ખાસ કામ કરવા જોઈએ, જેનાથી દેવી દુર્ગા પ્રસન્ન થઈને ઘરમાં પ્રવેશ કરે છે. કહેવાય છે કે જે ઘરમાં માતા રાણીનો વાસ હોય છે, તે ઘરમાં હંમેશા સુખ, સમૃદ્ધિ અને સમૃદ્ધિ રહે છે. તેથી, નવરાત્રિ શરૂ થાય તે પહેલાં, તમારે થોડું કામ કરવું જોઈએ.
ઘરની સ્વચ્છતાનું ધ્યાન રાખો
ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, ચૈત્ર નવરાત્રિ દરમિયાન, મા દુર્ગા 9 દિવસ માટે પૃથ્વી પર આવે છે અને તેથી તમામ ભક્તો તેમનું ભવ્ય સ્વાગત કરે છે. આ 9 દિવસો દરમિયાન દરેક વ્યક્તિ તેને પ્રસન્ન કરવા માટે વ્રત રાખે છે અને પૂજા કરે છે. પરંતુ આ દરમિયાન સ્વચ્છતાનું ખાસ ધ્યાન રાખવું જોઈએ. નવરાત્રિ શરૂ થાય તે પહેલા ઘરને સંપૂર્ણપણે સાફ કરી લો. ધ્યાન રાખો કે માતા રાણી માત્ર સ્વચ્છ જગ્યાએ જ રહે છે અને જ્યાં તેઓ રહે છે ત્યાં સમૃદ્ધિ હોય છે. જે ઘરમાં ગંદકી હોય ત્યાં ગરીબી વધવા લાગે છે. તેથી નવરાત્રિ પહેલા ઘરના દરેક ખૂણાને સાફ કરવામાં આવે છે.
રસોડાની સફાઈ મહત્વપૂર્ણ છે
ચૈત્ર નવરાત્રિ શરૂ થતા પહેલા તમારા રસોડાને ચોક્કસથી સાફ કરો. હિંદુ ધર્મમાં રસોડું ખૂબ જ પવિત્ર માનવામાં આવે છે કારણ કે અહીં માતા અન્નપૂર્ણાનો વાસ છે. તેથી, ચૈત્ર નવરાત્રિ શરૂ થતાં પહેલાં, લસણ અને ડુંગળી જેવી તામસિક વસ્તુઓ રસોડામાંથી કાઢી નાખવી જોઈએ. આ સમયગાળા દરમિયાન, આરોગ્યપ્રદ ખોરાક 9 દિવસ સુધી તૈયાર અને ખવાય છે.
કલશ સ્થાપન સ્થળ
ચૈત્ર નવરાત્રિના પ્રથમ દિવસે ઘટસ્થાપન એટલે કે કલશ સ્થાપિત કરવાની વિધિ છે અને તે નવરાત્રિ દરમિયાન ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. વાસ્તુશાસ્ત્ર અનુસાર જ્યાં કલશ સ્થાપિત હોય ત્યાં હળવા રંગનો ઉપયોગ કરો. આવું કરવું શુભ માનવામાં આવે છે અને આમ કરવાથી ઘરમાં સકારાત્મક ઉર્જા આવે છે.
ઘરના મુખ્ય દ્વાર પર આ ચિહ્ન બનાવો
ધાર્મિક શાસ્ત્રોમાં સ્વસ્તિકને ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે અને કોઈ પણ શુભ કાર્ય કરતા પહેલા સ્વસ્તિક ઘર કે મંદિરમાં અવશ્ય બનાવવામાં આવે છે. તેથી, ચૈત્ર નવરાત્રિના પહેલા દિવસે પૂજા શરૂ કરતા પહેલા, તમારા ઘરના મુખ્ય દ્વાર પર સ્વસ્તિક ચિહ્ન બનાવો.
ઘરની દક્ષિણ-પૂર્વ દિશાનું ધ્યાન રાખો
શાસ્ત્રો અનુસાર દેવી દુર્ગાનો વાસ દક્ષિણ દિશામાં માનવામાં આવે છે અને તેથી આ દિશામાં પૂજા કરવી શુભ માનવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં નવરાત્રિની તૈયારી કરતી વખતે દક્ષિણ દિશામાં ઘટસ્થાપન અને માતા ચોકીની સ્થાપના કરો. ધ્યાન રાખો કે માતા રાણીની પૂજા કરતી વખતે તમારું મુખ દક્ષિણ કે પૂર્વ દિશા તરફ હોવું જોઈએ.કહેવાય છે કે પૂર્વ દિશામાં પૂજા કરવાથી ચેતનાનો વિકાસ થાય છે જ્યારે દક્ષિણ તરફ પૂજા કરવાથી માનસિક શાંતિ મળે છે.
