નવ દિવસ સુધી મા દુર્ગાની નવરાત્રિ પછી દસમા દિવસે વિજય દશમીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. દર વર્ષે દશેરાનો તહેવાર (દશેરા 2021) અશ્વિન મહિનાના શુક્લ પક્ષના દસમા દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે દશેરા 15 ઓક્ટોબર (15 ઓક્ટોબર દશેરા) ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. વિજય દશમીનો તહેવાર દેશભરમાં ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. પરંતુ આ તહેવારની ઉજવણી કરતા પહેલા દશેરાનો તહેવાર કેમ ઉજવવામાં આવે છે તે જાણવું જરૂરી છે. શું છે તેની પાછળની દંતકથા. ચાલો આ વિશે જાણીએ …
માટે જ દશેરાની ઉજવણી કરવામાં આવે છે
દંતકથા અનુસાર, શારદીય નવરાત્રિની શરૂઆત શ્રી રામે કરી હતી. અશ્વિન મહિનામાં શ્રી રામે માતા દુર્ગાના નવ સ્વરૂપોની પૂજા કરી હતી. તે બધાને ખબર છે કે ભગવાન શ્રી રામના 14 વર્ષના વનવાસ દરમિયાન માતા સીતાનું રાવણે અપહરણ કર્યું હતું. ભગવાન શ્રી રામે માતા સીતાને બચાવવા અને અધર્મી રાવણનો નાશ કરવા માટે રાવણ સાથે ઘણા દિવસો સુધી લડ્યા. રાવણ સાથેની આ લડાઈ દરમિયાન ભગવાન શ્રી રામે અશ્વિન મહિનાની શારદીય નવરાત્રિ દરમિયાન સતત નવ દિવસ સુધી માતા દુર્ગાની આરાધના કરી હતી. આ પછી જ, માતા દુર્ગાના આશીર્વાદથી ભગવાન શ્રી રામે શારદીય નવરાત્રીના દસમા દિવસે રાવણનો વધ કર્યો હતો. તેણે પોતાની પત્ની સીતા અને અન્યને રાવણના અત્યાચારથી બચાવ્યા હતા. ફક્ત, આ પરંપરા દર વર્ષે ઉજવવામાં આવે છે. દર વર્ષે દશેરાના દિવસે, રાવણ, મેઘનાથ અને કુંભકર્ણના પુતળાને દુષ્ટતાના પ્રતીક તરીકે બળવામાં આવે છે.
મા દુર્ગાએ મહિષાસુરનો વધ કર્યો
ભગવાન શ્રી રામ દ્વારા રાવણની હત્યાની કથા સિવાય બીજી એક દંતકથા છે. આ પ્રમાણે રાક્ષસ મહિષાસુર અને તેની સેના દેવતાઓ ને પરેશાન કરી રહી હતી. આ કારણે મા દુર્ગાએ સતત નવ દિવસ સુધી મહિષાસુર અને તેની સેના સાથે યુદ્ધ કર્યું. અને આ યુદ્ધના દસમા દિવસે માતા દુર્ગાએ મહિષાસુરનો વધ કરીને વિજય મેળવ્યો હતો. આ કારણોસર તેને વિજય દશમી પણ કહેવામાં આવે છે અને આ દિવસને દશેરા તરીકે ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. કહેવાય છે કે શારદીય નવરાત્રિની પ્રતિપદા તિથિના દિવસે કલશનું સ્થાપન, માતાની મૂર્તિઓ અને વાવેલા જવારાનું વિસર્જન પણ વિજય દશમીના દિવસે કરવામાં આવે છે.
