ભારતમાં રેકોર્ડ ઉંચી મોંઘવારીથી માત્ર સામાન્ય લોકો જ પ્રભાવિત નથી થઈ રહ્યા. હવે મોંઘવારી સરકારના નિર્ણયોને અસર કરવા લાગી છે અને તેના કારણે GST સ્લેબ રિજીગ અને રેટમાં ફેરફાર (GST રેટ રેશનલાઈઝેશન)ની યોજના મોકૂફ રાખવામાં આવી છે. એવા સમયે જ્યારે વસ્તુઓની કિંમતો પહેલેથી જ આસમાને છે, કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો ટેક્સના દરોમાં કોઈ ફેરફાર કરીને નવું જોખમ લેવા માગતી નથી.
કિંમતોને અસર કરતા બાહ્ય પરિબળો
વાસ્તવમાં, પહેલા રોગચાળો (કોવિડ -19) એ વિશ્વને અસર કરી હતી. તે પછી રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધ (રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ)એ સ્થિતિને વધુ ખરાબ કરી દીધી. આ કારણે અનાજની અછત છે અને તેના ભાવ વધી રહ્યા છે. આ બાહ્ય પરિબળો વસ્તુઓની અછત અને ફુગાવાને અસર કરી રહ્યા છે. આ સંજોગોને ધ્યાનમાં રાખીને સરકારે ટેક્સ કલેક્શન વધારવા માટે GST દરોમાં સૂચિત ફેરફારને હાલ પૂરતો મુલતવી રાખવાનો નિર્ણય કર્યો છે.
કાઉન્સિલની બેઠક સપ્ટેમ્બર પછી યોજાઈ નથી
GST અંગેનો અંતિમ નિર્ણય GST કાઉન્સિલ દ્વારા લેવામાં આવે છે. જોકે લાંબા સમયથી કાઉન્સિલની બેઠક મળી નથી. GST કાઉન્સિલની છેલ્લી બેઠક ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં લખનૌમાં મળી હતી. સૂત્રોનું માનવું છે કે કાઉન્સિલની બેઠક વધુ મુલતવી રાખવી શક્ય નથી. તેમણે કહ્યું કે સંસદનું ચોમાસું સત્ર જુલાઈના ત્રીજા સપ્તાહથી શરૂ થવા જઈ રહ્યું છે અને પછી સુધી બેઠક સ્થગિત કરી શકાય નહીં. એક સૂત્રએ જણાવ્યું કે જુલાઈના ત્રીજા કે ચોથા સપ્તાહમાં GST કાઉન્સિલની બેઠક મળવાની શક્યતાને નકારી શકાય તેમ નથી.
આવતા મહિને કાઉન્સિલની બેઠક મળી શકે છે
અન્ય એક અધિકારીએ કહ્યું કે સંસદ સત્ર પહેલા પણ જીએસટી કાઉન્સિલની બેઠક થઈ શકે છે. જો કે, આ વર્ષના અંતમાં ગુજરાત અને હિમાચલ પ્રદેશમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાવાની હોવાથી મોટી સંખ્યામાં વસ્તુઓ વસૂલવામાં આવે તેવી શક્યતા ઓછી છે.
આ કાર્યો મંત્રીઓના જૂથને આપવામાં આવ્યા હતા
સપ્ટેમ્બરમાં યોજાયેલી છેલ્લી બેઠકમાં, કાઉન્સિલે રાજ્યના નાણા પ્રધાનોના જૂથને GST દરોને તર્કસંગત બનાવવાની શક્યતા તપાસવાનું કામ સોંપ્યું હતું. જૂથને આપવામાં આવેલ મુખ્ય કાર્ય નવેમ્બર 2017 માં ગુવાહાટીમાં યોજાયેલી તેની મીટિંગમાં ઘણી કોમોડિટીઝ અને સેવાઓ પરના GST દરમાં ઘટાડાની સમીક્ષા કરવાનું હતું. તત્કાલિન નાણાપ્રધાન અરુણ જેટલીની અધ્યક્ષતામાં મળેલી તે બેઠકમાં માત્ર 50 વસ્તુઓને 28 ટકાના સર્વોચ્ચ સ્લેબમાં રાખવામાં આવી હતી. તે બેઠકમાં કાઉન્સિલે 178 વસ્તુઓ પર ટેક્સ રેટ 28 ટકાથી ઘટાડીને 18 ટકા કર્યો હતો. આ સિવાય ઘણી વસ્તુઓ પર ટેક્સનો દર 5 ટકાથી ઘટાડીને શૂન્ય કરવાનો પણ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો.
એપ્રિલમાં રેકોર્ડ જીએસટી કલેક્શન
તમને જણાવી દઈએ કે કોરોના રોગચાળાને રોકવા માટે લાગુ કરવામાં આવેલા લોકડાઉન સમયે GST કલેક્શનમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો, પરંતુ હવે તેમાં સુધારો થયો છે. એપ્રિલ 2022માં કુલ GST કલેક્શન 1,67,540 કરોડ રૂપિયા હતું. એપ્રિલ 2022માં સરકારને સેન્ટ્રલ જીએસટી (CGST)માંથી રૂ. 33,159 કરોડ મળ્યા હતા. આ સિવાય સરકારને સ્ટેટ GST (SGST)માંથી 41,973 કરોડ રૂપિયા અને ઈન્ટિગ્રેટેડ GST (IGST) માંથી રૂપિયા 81,939 કરોડ મળ્યા છે. ઇન્ટિગ્રેટેડ GSTમાં માલની આયાતમાંથી મળેલા રૂ. 36,705 કરોડના સંગ્રહનો પણ સમાવેશ થાય છે. સરકારને સેસમાંથી રૂ. 10,649 કરોડ મળ્યા, જેમાં માલની આયાતમાંથી મળેલા રૂ. 857 કરોડનો સમાવેશ થાય છે. આ રીતે, એપ્રિલ 2022માં લગભગ રૂ. 1.68 લાખ કરોડના જીએસટી કલેક્શનનો રેકોર્ડ બન્યો હતો.
