મની લોન્ડરિંગ અને પ્રાયોજિત આતંકવાદના ફાઇનાન્સિયલ એક્શન ટાસ્ક ફોર્સ (FATF) પર એશિયા પેસિફિક ગ્રૂપ (એપીજી) 5 જૂને પાકિસ્તાનને ‘એન્હાન્સ્ડ ફોલોઅપ લિસ્ટ’ પર જાળવી રાખ્યું છે. આગામી સપ્તાહે ગ્લોબલ ટેરર વોચડોગ બોડીની બેઠકમાં તેની ચર્ચા કરવામાં આવશે કે શું પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાં રાખવું કે બ્લેક લિસ્ટમાં શામેલ કરવું. એફજીએફના પ્રાદેશિક ભાગીદાર એપીજી દ્વારા જાહેર કરાયેલા પાકિસ્તાનના મ્યુચ્યુઅલ એસેસમેન્ટના બીજા ફોલોઅપ અહેવાલમાં પાકિસ્તાનનો દરજ્જામાં પણ એક માપદંડમાં ઘટાડો થયો છે. એપીજીએ શોધી કાઢ્યું છે કે પાકિસ્તાને પાંચ કેસોમાં પાલન કર્યુ છે, અન્ય 15 કેસોમાં પાલન કરવાની કોશિશ કરી રહ્યું છે, જ્યારે એક કેસમાં તેણે આંશિક પાલન કર્યું છે.
એપીજીએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે પાકિસ્તાન સર્વેલન્સ હેઠળ રહેશે અને મની લોન્ડરિંગ અને આતંકવાદ વિરોધી પગલાંના અમલીકરણને મજબૂત બનાવવા અંગે પ્રગતિ અહેવાલો મોકલવાનું ચાલુ રાખશે. રિપોર્ટમાં વધુમાં જણાવાયું છે કે પાકિસ્તાન તેના પરસ્પર આકારણી અહેવાલમાં સૂચવાયેલી તકનીકી પાલનની ખામીને દૂર કરવામાં સક્ષમ છે.પ્રગતિ થઈ છે અને તે જ 22 ભલામણો પર ફરીથી મૂલ્યાંકન કરવામાં આવ્યું છે. આ દૃશ્યમાં, પાકિસ્તાને આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં તેની ગ્રે લિસ્ટમાં શામેલ થવા તરફ દોરી આતંકવાદના નાણાંકીયકરણ અને પ્રાયોજીકરણના અપમાન અને કલંકને દૂર કરવાના છેલ્લા પ્રયાસમાં કેટલાક સુપરફિસિયલ અને સ્યુડો-આતંકવાદી પગલાં લીધાં છે, જેથી તે સંભવિતપણે છટકી શકે. એફએટીએફ તરફથી કડક પગલાં. એફએટીએફએ તેની ભૂમિમાંથી આતંકવાદી જૂથોને ટેકો અને સુરક્ષા પૂરી પાડવા સહિતની પૂર્વ શરતોનું પાલન કરવા માટે જૂનની અંતિમ મુદત આપી છે.
શેડ્યૂલ મુજબ, એફએટીએફ મૂલ્યાંકન અને પાલન જૂથ 14 જૂનથી વર્ચુઅલ મીટિંગો યોજવાનું શરૂ કરશે, જ્યારે રિસ્ક, ટ્રેન્ડ્સ અને મેથડ્સ ગ્રુપ આખા વિકાસ પર નજર રાખશે. એફએટીએફની એશિયા-પેસિફિક સંયુક્ત જૂથ (એ-પીજેજી) ની આગામી મહત્વપૂર્ણ સમીક્ષા બેઠક, પોસ્ટ ઓબ્ઝર્વેશન પીરિયડ રિપોર્ટ (પીઓપીઆર) માં સમાવિષ્ટ ભલામણો સાથે પાકિસ્તાનના પાલનની તપાસ કરશે. આખરે તે પાકિસ્તાની પ્રગતિ પર આગળની કાર્યવાહીનો નિર્ણય લેશે કે શું તેને ગ્રે લિસ્ટમાંથી કાઢી નાખવું છે અથવા બ્લેક લિસ્ટમાં મૂકવું છે. આના પર વિશ્વ બેન્ક અને એશિયન બેંક વગેરે દ્વારા પાકિસ્તાનને આપવામાં આવતી નાણાકીય સહાય અટકી છે.
એફએટીએફની છેલ્લી વર્ચ્યુઅલ મીટિંગ 21 ફેબ્રુઆરીથી 26 ફેબ્રુઆરી, 2021 દરમિયાન થઈ હતી અને પાકિસ્તાનને કાળા સૂચિમાં શામેલ કરવામાં આવ્યું ન હતું, જ્યારે ત્યાંની સુપ્રીમ કોર્ટે વર્ષ 2002 માં અમેરિકન પત્રકાર ડેનિયલ પર્લની હત્યાના આરોપી ઓમર સઈદ શેખને નિર્દોષ જાહેર કર્યા હતા. બિડેન વહીવટ કે જેણે તેને ગંભીરતાથી લીધું. જ્યારે બ્રિટને પાકિસ્તાનના આતંકવાદ વિરોધી અને તેના નાણાકીય પગલા અંગે સવાલ ઉઠાવ્યા હતા અને તેને જોખમકારક 21 દેશોની યાદીમાં સામેલ કર્યું હતું ત્યારે પાકિસ્તાનને વિદેશી મંત્રાલયે આ વાતનો ઇનકાર કરતાં કહ્યું હતું કે, બ્રિટનનું મૂલ્યાંકન તથ્યોના આધારે નથી.
એફએટીએફ દ્વારા આગળની કડક કાર્યવાહી ટાળવા માટે, ઇમરાન ખાન સરકારે ફેબ્રુઆરી, ઓક્ટોબર, 2020 અને ફેબ્રુઆરી, 2020 માં ફોલો-અપ રિપોર્ટ રજૂ કર્યો હતો. નિષ્ણાતો કહે છે કે એપીજી દ્વારા ફક્ત એક જ અહેવાલ સ્વીકારવામાં આવ્યો હતો, જેમાં ભલામણ નંબર 29 (ફાઇનાન્સિયલ ઇન્ટેલિજન્સ યુનિટ) માં પાકિસ્તાનનું ‘આંશિક રીતે ફરીથી મૂલ્યાંકન કરવામાં આવ્યું હતું. બાકીના બે ફોલો-અપ અહેવાલોમાં, પાકિસ્તાને 27 ભલામણોના પુન-મૂલ્યાંકન માટે વિનંતી કરી હતી, જે જૂથો દ્વારા સમીક્ષા કરવામાં આવશે. એફએટીએફ ભલામણોનું પાલન કરવાનો પાકિસ્તાનનો દાવો સંપૂર્ણ રીતે સાચો નથી હોવાનું જણાયું હતું.
જેને અગાઉ ‘આંશિક રીતે સુસંગત’ અને ‘બિન-સુસંગત’ તરીકે રેટ કરાઈ હતી. એફએટીએફના બાકીના ધોરણોને હાંસલ કરવા માટે ભયાવહ, પાકિસ્તાન સરકારે તાજેતરમાં જ એન્ટી મની લોન્ડરિંગ કેસોથી સંબંધિત સંપત્તિઓની જપ્તી, વ્યવસ્થાપન અને હરાજી શરૂ કરી છે અને પોલીસથી પ્રાંત-ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી સંસ્થાઓ અને અન્ય સમાન એજન્સીઓને એએમએલની તપાસ શરૂ કરી છે. અને વિશિષ્ટ એજન્સીઓ. એજન્સીઓના સ્થાનાંતરણ માટે નવા નિયમોને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. આ નિયમો અને સંબંધિત સૂચનાઓ એન્ટી-મની લોન્ડરિંગ એક્ટ, 2010 ના હાલના શેડ્યૂલમાં કેટલાક ફેરફારો માટે તરત જ અમલમાં આવશે અને અમલીકરણ માટે, વહીવટકર્તાઓ અને વિશેષ સરકારી વકીલોની નિમણૂક કરવામાં આવશે.
નિષ્ણાતો માને છે કે એફએટીએફ જૂનની સમયમર્યાદા પહેલાં આવા પગલાં લેવાના પાકિસ્તાનના ઇરાદા અને હેતુઓનું ઉદ્દેશ્ય મૂલ્યાંકન કરે તેવી અપેક્ષા છે, જે 27 માંથી ત્રણ ઉત્કૃષ્ટ ધોરણોનું પાલન ઇચ્છે છે. યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટે જાહેર કરેલા કન્ટ્રી રિપોર્ટને કારણે પાકિસ્તાન પણ મુશ્કેલીમાં મુકાઈ શકે છે, જેમાં એવું તારણ કાઢ્યું છે કે પાકિસ્તાન હજી પણ અન્ય પ્રાદેશિક આતંકવાદી જૂથો માટે સલામત આશ્રયસ્થાન છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પાકિસ્તાને અફઘાનિસ્તાનને નિશાન બનાવનારા જૂથોને તેના પ્રદેશમાંથી આતંકવાદી પ્રવૃતિઓ કરવાની મંજૂરી આપી હતી, જેમાં અફઘાન તાલિબાન અને આનુષંગિક હકનાઇ જૂથો, લશ્કર અને તેના સાથીઓ અને જૈશ-એ સહિતના ભારતને લક્ષ્ય બનાવતા જૂથોનો સમાવેશ થાય છે.
ગેટવે હાઉસના આંતરરાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અધ્યયનના ફેલો સમીર પાટિલે કહ્યું કે, પાકિસ્તાન આતંકવાદી જૂથો પર કડક કાર્યવાહી કરી રહ્યું છે, જે સત્યની વિરુદ્ધ છે, કારણ કે એફએટીએફની પૂર્ણ બેઠકની અઠવાડિયાના અઠવાડિયા અગાઉ આ પગલાં લીધાં હતાં, જેણે એફએટીએફને મંજૂરી આપી હતી. છેતરવાનો ઇરાદો સાબિત કર્યો હતો, જેથી માની શકાય કે તે એક્શન પ્લાનના બાકીના મુદ્દાઓ પર કાર્ય કરે છે. ગ્રીક સિટી ટાઇમ્સે અહેવાલ આપ્યો છે કે પાકિસ્તાનને હજી જરૂર છે.
