મહર્ષિ વેદવ્યાસ દ્વારા રચિત મહાભારત ગ્રંથમાં ઘણા મહાન અને શક્તિશાળી રાજાઓનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. આવા જ એક મહાન રાજા જરાસંધ હતા. તેમના જન્મ અને મૃત્યુની વાર્તા પણ ખૂબ જ રસપ્રદ છે. જરાસંધ મગધ (હાલનું બિહાર) ના રાજા હતા. તેણે અન્ય રાજાઓને હરાવ્યા અને તેમના પહાડી કિલ્લામાં બંદી બનાવી લીધા. જરાસંધ ખૂબ જ ક્રૂર હતો, તે બંદીવાન રાજાઓને મારીને ચક્રવર્તી રાજા બનવા માંગતો હતો. 13 દિવસ સુધી લડ્યા બાદ ભીમે જરાસંધને હરાવ્યો અને તેને મારી નાખ્યો.
કંસના સસરા જરાસંધ હતા.
જરાસંધ મથુરાના રાજા કંસના સસરા અને શ્રેષ્ઠ મિત્ર હતા. તેમની બે પુત્રીઓ અસિત અને પ્રપિતના લગ્ન કંસ સાથે થયા હતા. શ્રી કૃષ્ણ પાસેથી કંસની હત્યાનો બદલો લેવા તેણે મથુરા પર 17 વાર હુમલો કર્યો, પરંતુ દરેક વખતે તેને નિષ્ફળતા જ મળી. જરાસંધના ડરથી ઘણા રાજાઓ પોતાનું રાજ્ય છોડીને ભાગી ગયા. શિશુપાલ જરાસંધના સેનાપતિ હતા.
100 રાજાઓને મારવા માંગતો હતો
જરાસંધ ભગવાન શંકરના પરમ ભક્ત હતા. તેણે પોતાની શક્તિથી 86 રાજાઓને બંદી બનાવી લીધા હતા. તેણે બંદીવાન રાજાઓને પહાડી કિલ્લામાં કેદ કર્યા હતા. જરાસંધ તેમને બંદી બનાવીને 100 બલિદાન આપવા માંગતો હતો, જેથી તે ચક્રવર્તી સમ્રાટ બની શકે.
આ રીતે જરાસંધનો જન્મ થયો
મગધમાં બૃહદ્રથ નામનો રાજા હતો. તેને બે પત્નીઓ હતી, પણ તેને કોઈ સંતાન નહોતું. એક દિવસ બાળકની ઈચ્છામાં રાજા બૃહદ્રથ મહાત્મા ચંડકૌશિક પાસે ગયા અને સેવા કરીને તેમને સંતુષ્ટ કર્યા. પ્રસન્ન થઈને મહાત્મા ચંડકૌશિકે તેમને એક ફળ આપ્યું અને કહ્યું કે આ ફળ તમારી પત્નીને ખવડાવો, તેનાથી તમને સંતાન પ્રાપ્ત થશે. રાજા બૃહદ્રથને બે પત્નીઓ હતી. રાજાએ ફળ કાપીને તેની બે પત્નીઓને ખવડાવ્યું. જ્યારે સમય આવ્યો ત્યારે બંને રાણીઓના ગર્ભમાંથી બાળકના શરીરના બે ટુકડાનો જન્મ થયો. રાણીઓ ગભરાઈ ગઈ અને બાળકના બંને ટુકડાને બહાર ફેંકી દીધા. તે જ ક્ષણે એક રાક્ષસી વ્યક્તિ ત્યાંથી પસાર થયો. તેનું નામ ઝારા હતું. તેણે જીવતા બાળકના બે ટુકડા જોયા ત્યારે તેણે પોતાના ભ્રમથી તે બે ટુકડા જોડ્યા અને બાળક એક થઈ ગયું. સંપૂર્ણ શરીર મળતા જ બાળક જોર જોરથી રડવા લાગ્યો.
બાળકના રડવાનો અવાજ સાંભળીને બંને રાણીઓ બહાર આવી અને બાળકને પોતાના હાથમાં લઈ લીધો. રાજા બૃહદ્રથ પણ ત્યાં આવ્યા અને રાક્ષસીનો પરિચય પૂછ્યો. રાક્ષસીએ રાજાને આખી વાત સાચી કહી. રાજા ખૂબ જ ખુશ થયો અને તેણે છોકરાનું નામ જરાસંધ રાખ્યું કારણ કે તેના શરીરના ટુકડા જોડનાર રાક્ષસી નું નામ જરા હતું.
આ રીતે ભીમે જરાસંધનો વધ કર્યો
ભગવાન કૃષ્ણએ જરાસંધને મારવાની યોજના બનાવી. યોજના મુજબ, શ્રી કૃષ્ણ, ભીમ અને અર્જુન બ્રાહ્મણના વેશમાં જરાસંધ પાસે ગયા અને તેમને કુસ્તી કરવા માટે પડકાર ફેંક્યો. જરાસંધ સમજી ગયો કે તે બ્રાહ્મણ નથી. જરાસંધના કહેવાથી શ્રી કૃષ્ણએ તેમનો વાસ્તવિક પરિચય આપ્યો.
જરાસંધે ભીમ સાથે યુદ્ધ કરવાનું નક્કી કર્યું. રાજા જરાસંધ અને ભીમનું યુદ્ધ કારતક કૃષ્ણ પ્રતિપદાથી 13 દિવસ સુધી ચાલ્યું. ચૌદમા દિવસે ભીમે શ્રી કૃષ્ણનો ઈશારો સમજીને જરાસંધના શરીરના બે ટુકડા કરી નાખ્યા.
જરાસંધને માર્યા પછી, ભગવાન કૃષ્ણએ તેમના કેદમાં રહેલા તમામ રાજાઓને મુક્ત કર્યા અને કહ્યું કે ધર્મરાજા યુધિષ્ઠિર ચક્રવર્તી પદ મેળવવા માટે રાજસૂય યજ્ઞ કરવા માંગે છે. તમે લોકો તેમને મદદ કરો. રાજાઓએ શ્રી કૃષ્ણના આ પ્રસ્તાવને સ્વીકારી લીધો અને ધર્મરાજા યુધિષ્ઠિરને તેમના રાજા તરીકે સ્વીકાર્યા. ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ જરાસંધના પુત્ર સહદેવને રક્ષણ આપીને મગધનો રાજા બનાવ્યો.
