વૃક્ષોમાં જેમ વાદ, લીમડો, પીપળાના ઝાડનું મહત્વ છે તેમ હિન્દુ ધર્મમાં કમળ, પરીજાત, કેતકી ના ફૂલોને ખૂબ મહત્વ આપવામાં આવે છે. તો ચાલો જાણીએ કમળના ફૂલ વિશે રસપ્રદ વાતો.
- હિન્દુ પૌરાણિક કથા અનુસાર, ભગવાન વિષ્ણુની નાભિમાંથી કમળનું ફૂલ ઉદ્ભવ્યું હતું અને બ્રહ્મા કમળના ફૂલમાંથી ઉદ્ભવ્યા હોવાનું માનવામાં આવે છે. બ્રહ્મા, લક્ષ્મી અને સરસ્વતીજીએ કમળના ફૂલને તેમનું આસન બનાવ્યું છે.
- કમળનું ફૂલ વાદળી, ગુલાબી અને સફેદ રંગનું હોય છે. કુમુદની અને ઉત્પલ (નીલકમલ) એ કમળના જ પ્રકાર છે. પરંતુ તેના પાંદડા અને રંગોમાં અંતર છે. બધા કમળ માત્ર પાણીમાં ઉગે છે અથવા ખીલે છે, પરંતુ બ્રહ્મકમળ પોટમાં પણ ઉગાડી શકાય છે. તેના ફૂલો વર્ષમાં માત્ર એક વખત ખીલે છે.
- કમળનું ફૂલ પાણીમાંથી ઉદભવી કાદવમાં ખીલે છે, પરંતુ તે બંનેથી અલગ થઈને પવિત્ર જીવન જીવવાની પ્રેરણા આપે છે. આનો અર્થ એ છે કે દુષ્ટતાની વચ્ચે પણ વ્યક્તિ પોતાની મૌલિકતા અને શુદ્ધતા જાળવી રાખે છે.
- એવું કહેવામાં આવે છે કે સૃષ્ટિ અને આ બ્રહ્માંડની રચના કમળના ફૂલની જેમ કરવામાં આવી છે અને આ બ્રહ્માંડ આ ફૂલ જેવું છે.
- વિવિધ પ્રકારના યજ્ઞો અને ધાર્મિક વિધિઓમાં નિશ્ચિત સંખ્યામાં કમળના ફૂલો ચઢાવાનો કાયદો શાસ્ત્રોમાં પણ ઉલ્લેખવામાં આવ્યો છે.
- કમળના ફૂલો પહેરવાથી શરીર ઠંડુ રહે છે, ગુમડા અને ખીલમાં રાહત મળે છે. અને શરીર પર ઝેરની ખરાબ અસરો ઓછી થાય છે.
- કમલ ગટ્ટાની માળા અને શાક બનાવવામાં આવે છે. બૌદ્ધ ધર્મના લલિત વિસ્તાર ગ્રંથમાં, કમળને અષ્ટમંગલ માનવામાં આવ્યું છે.
