છત્તીસગઢના દુર્ગ જિલ્લાના ખપરી ગામમાં “કુકુરદેવ” નામનું એક પ્રાચીન મંદિર આવેલું છે. આ મંદિર કોઈ પણ દેવતાને નહીં પણ એક કૂતરાને સમર્પિત છે, જો કે તેની સાથે શિવલિંગની મૂર્તિઓ પણ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં મુલાકાત લેનારા ને કુતરાના કરડવાનો કોઈ ભય રહેતો નથી.
મંદિરનો ઇતિહાસ
આ મંદિર 14 મી -15 મી સદીમાં ફણી નાગાવંશી શાસકો દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. મંદિરના ગર્ભગૃહમાં કૂતરાની પ્રતિમા સ્થાપિત છે અને તેની બાજુમાં એક શિવલિંગ છે. કુકુર દેવ મંદિર 200 મીટરની ત્રિજ્યામાં ફેલાયેલ છે. મંદિરના પ્રવેશદ્વારની બંને બાજુ શ્વાનની પ્રતિમા સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. સામાન્ય શિવ મંદિરોમાં નંદીની પૂજા કરવામાં આવે છે તે જ રીતે આ મંદિરમાં શિવની સાથે કૂતરા (કુકુરદેવ) ની પણ પૂજા કરે છે.
મંદિરની અંદર કુકુરદેવની પ્રતિમા સ્થાપિત.
આ મંદિરમાં ગુંબજની ચારે દિશામાં સાપના ચિત્રો છે. તે જ સમયના શિલાલેખો પણ મંદિરની આજુબાજુ મૂકવામાં આવ્યા છે પરંતુ સ્પષ્ટ નથી. આના પર, વણઝારા વસ્તી, ચંદ્ર અને સૂર્ય અને તારાઓ બનાવવામાં આવે છે. રામ લક્ષ્મણ અને શત્રુઘનની મૂર્તિઓ પણ રાખવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત મંદિરમાં એક જ પત્થરથી બનેલી બે ફૂટની ગણેશ પ્રતિમા પણ સ્થાપિત છે.
મંદિરના ગર્ભાશયમાં કુકુર દેવની પ્રતિમા સાથે શિવ લિંગ છે.
કુકુરદેવ મંદિર સ્થાપનાની વાર્તા
જન શ્રુતિના મતે, એક સમયે અહીં વણઝારાની વસ્તી હતી. માલિઘોરી નામના વણઝારા પાસે પાલતુ કૂતરો હતો. દુષ્કાળને લીધે, વણઝારાએ તેના પ્રિય કૂતરાને પૈસા લઈને ગીરવે મુક્યો હતો. દરમિયાન, પૈસા આપનારના મકાનની ચોરી થઈ હતી. કૂતરાએ ચોરને નજીકના તળાવમાં પૈસા આપનારના ઘરેથી ચોરેલો માલ છુપાવતો જોયો હતો. સવારે કૂતરો પૈસાદારને ત્યાં તળાવ કિનારે લઇ ગયો અને પૈસા આપનારને ચોરેલો માલ પણ મળી ગયો.
કૂતરાની નિષ્ઠાથી ખુશ થઈને ધિરાણ આપનારે તે કુતરાના બધી હકીકત લખી કુતરાના ગાળામાં બાંધી અને તેને પોતાના અસલી પાસે જવા માટે મુક્ત કર્યો.
આ બાજુ અસલી માલિકે કુતરાને પચ્ચો આવતો જોયો અને તેને ગુસ્સો આવ્યો અને તેને કુતરાને લાકડી વડે મારવાનું શરુ કર્યું. એટલો માર્યો કે કુતરો મૃત્યુ પામ્યો.
કૂતરાના મૃત્યુ પછી, તેને તેની ગળામાં બંધાયેલ પત્ર જોઈને તેની ભૂલનો અહેસાસ થયો અને વણઝારાએ તેના પ્રિય સ્વામી ભક્ત કૂતરાની યાદમાં મંદિરના આંગણામાં કુકુર સમાધિ બનાવી. બાદમાં કોઈએ કૂતરાની પ્રતિમા પણ સ્થાપિત કરી. આજે પણ, આ સ્થાન કુકુરદેવ મંદિર તરીકે પ્રખ્યાત છે.
મંદિરનો મુખ્ય દરવાજો. તે તેના નામ દ્વારા નવા લોકોનું ધ્યાન આકર્ષિત કરે છે.
મંદિરની સામેના રસ્તેથી માલિધોરી ગામ શરૂ થાય છે, જેનું નામ માલિધોરી વણઝારા ના નામ પર થી જ પાડવામાં આવ્યું છે. આ મંદિરમાં એવા લોકો પણ છે જેમને કૂતરાએ કરડ્યો છે. જોકે અહીં કોઈની સારવાર કરવામાં આવતી નથી, પરંતુ માનવામાં આવે છે કે અહીં આવીને તે વ્યક્તિ સાજો થઈ જાય છે. ‘કુકુરદેવ મંદિર’નું બોર્ડ જોઇને લોકો પણ અહીં કુતૂહલથી આવે છે.
આ પણ વાંચો:Dharma / આ 5 શિવલિંગો સદીઓથી સતત વધી રહ્યા છે
આ પણ વાંચો:Dharma / રોજ મંદિર કેમ જવું જોઈએ, આવો જાણીએ તેના વૈજ્ઞાનિક લાભ….
આ પણ વાંચો:અષ્ટભુજા ધામ ..!! આ મંદિરમાં માથા વગરની મૂર્તિની પૂજા કરવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો:Dharma / રોજ મંદિર કેમ જવું જોઈએ, આવો જાણીએ તેના વૈજ્ઞાનિક લાભ……
આ પણ વાંચો:સ્ત્રીઓ ક્યારેય નાળિયેર કેમ નથી ફોડતી..?
