હિન્દુ ધર્મમાં સદીઓથી ભગવાન શિવની પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે જે વ્યક્તિ સાચા મનથી ભગવાન શંકરની પૂજા કરે છે તેની બધી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. સમગ્ર વિશ્વ માતા પાર્વતી અને મહાદેવના અપાર પ્રેમથી વાકેફ છે. અપરિણીત છોકરીઓ પણ સોમવારે ઉપવાસ કરે છે અને ભોલેનાથની પૂજા કરે છે જેથી તેમને શિવ જેવો પતિ મળે. શિવને અર્ધનારીશ્વર પણ કહેવામાં આવે છે. આ સ્વરૂપ દ્વારા ભોલેનાથ લોકોને એક સંદેશ આપવા માંગતા હતા કે સ્ત્રી અને પુરુષ બંને સમાન છે. તો ચાલો જાણીએ આ મહત્વની વાર્તા વિશે વિગતવાર…
સૃષ્ટિના સર્જક બ્રહ્માજી છે. શિવના અર્ધનારીશ્વર સ્વરૂપ વિશે ઘણી માન્યતાઓ છે. એક દંતકથા અનુસાર, જ્યારે બ્રહ્માજીને સૃષ્ટિની રચનાની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી, ત્યારે ત્યાં સુધી માત્ર વિષ્ણુ અને બ્રહ્માજીનો અવતાર લીધો હતો અને કોઈ સ્ત્રીનો જન્મ થયો ન હતો. જ્યારે બ્રહ્માજીએ સૃષ્ટિની રચનાનું કાર્ય શરૂ કર્યું, ત્યારે તેમને ખબર પડી કે તેમની આ બધી રચનાઓ જીવન પછી નાશ પામશે અને દરેક વખતે તેમણે નવેસરથી સર્જન કરવું પડશે.
તેમની સામે બહુ મોટી મૂંઝવણ હતી કે આ રીતે દુનિયાનો વિકાસ કેવી રીતે થશે. ઊંડો વિચાર કર્યા પછી પણ તે કોઈ નિર્ણય પર ન પહોંચી શક્યા. પછી તે પોતાની સમસ્યાના નિરાકરણ માટે શિવના શરણમાં ગયા. તેમણે શિવને પ્રસન્ન કરવા માટે કઠોર તપસ્યા કરી. બ્રહ્માજીની કઠોર તપસ્યાથી શિવ પ્રસન્ન થયા અને બ્રહ્માજીની સમસ્યાના નિવારણ માટે શિવ અર્ધનારીશ્વરના રૂપમાં પ્રગટ થયા.
જ્યારે શિવ આ સ્વરૂપમાં દેખાયા ત્યારે શિવ તેમના શરીરના અડધા ભાગમાં અને બીજા ભાગમાં શિવ એટલે કે શક્તિ દેખાયા હતા. ભગવાન શિવે આ સ્વરૂપના દર્શનથી બ્રહ્માને પ્રજનનશીલ પ્રાણી બનાવવાની પ્રેરણા આપી હતી. તેણે બ્રહ્માજીને કહ્યું કે મારા અર્ધનારીશ્વર સ્વરૂપનો અડધો ભાગ જેમાં શિવ છે તે પુરુષ છે અને બાકીના અડધા ભાગમાં સ્ત્રી છે.
શિવે બ્રહ્માજીને કહ્યું કે તમારે નર અને માદા બંનેની એક એવી સૃષ્ટિનું સર્જન કરવું પડશે, જે પ્રજનન દ્વારા સૃષ્ટિને આગળ ધપાવી શકે. આ રીતે શક્તિ શિવથી અલગ થઈ ગઈ અને પછી શક્તિએ તેના માથાના મધ્ય ભાગમાંથી પોતાની જાતની બીજી શક્તિ પ્રગટ કરી. આ શક્તિએ ફરીથી દક્ષના ઘરે તેમની પુત્રી તરીકે જન્મ લીધો, ત્યારબાદ મૈથુનીની રચના શરૂ થઈ.
