રાજદ્વારી તણાવ વચ્ચે માલદીવમાં ભારતીય પ્રોજેક્ટને વેગ મળ્યો છે. એક તરફ ભારત સરકારે ચાલુ નાણાકીય વર્ષ માટે માલદીવના બજેટમાં વધારો કર્યો છે. તે જ સમયે, નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં, ભારતે માલદીવમાં પ્રોજેક્ટ્સ પર લગભગ 7.71 અબજ રૂપિયા ખર્ચ્યા છે. આ રકમ બજેટમાં સૂચિત રૂ. 4 અબજ કરતાં લગભગ બમણી છે.
ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં માલદીવના બજેટમાં થયેલો વધારો અને ગત નાણાકીય વર્ષમાં બજેટ કરતા બમણો ખર્ચ થવો મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે 2024માં યોજાયેલી સામાન્ય ચૂંટણીમાં મુઈઝુની જીત બાદ બંને દેશો વચ્ચે રાજદ્વારી તણાવ ચરમસીમાએ છે. માલદીવમાં ઓક્ટોબર. પ્રમુખ મુઇઝુ અને તેમની પાર્ટી ચીન તરફી હોવાનું કહેવાય છે. રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મુઈઝુ દ્વારા ભારતીય સૈનિકોને દેશ છોડી દેવાની માંગણી બાદ બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોમાં ખટાશ આવી ગઈ છે. સમાચાર એજન્સી રોઈટર્સના અહેવાલ અનુસાર, ટોચના ભારતીય અધિકારી અને સરકારી ડેટા અનુસાર, ભારતે નાણાકીય વર્ષ 2023-24 દરમિયાન એટલે કે માર્ચમાં સમાપ્ત થતા નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન માલદીવમાં પ્રોજેક્ટ્સ પર લગભગ 7.71 અબજ રૂપિયા ખર્ચ્યા છે. આ ખર્ચ નિર્ધારિત બજેટ કરતા લગભગ બમણો છે.
આ બાબતથી વાકેફ એક અધિકારીનું કહેવું છે કે બંને દેશો વચ્ચે રાજદ્વારી તણાવ ઉભો થયો હોવા છતાં ભારતનો વિકાસ પ્રોજેક્ટ બંધ થયો નથી કે તેમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે માલદીવ પ્રત્યે ભારતની બે ગણી જોડાણ વ્યૂહરચના છે.
અધિકારીએ નામ ન આપવાની શરતે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, “રાજદ્વારી તણાવ છતાં માલદીવમાં ભારતીય પ્રોજેક્ટ્સને વેગ મળ્યો છે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં માલદીવના બજેટમાં થયેલો વધારો પણ આનો સંકેત છે. જો કે, માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદના કાર્યાલયે મુઈઝુ દ્વારા આ બાબતે કોઈ ટિપ્પણી કરવામાં આવી નથી.
અહેવાલ મુજબ, માલદીવમાં ભારતના વિકાસ પ્રોજેક્ટે રાજધાની માલેની આસપાસના રસ્તાઓ અને પુલો માટે $500 મિલિયન અને દૂરના ટાપુઓમાં બે એરપોર્ટ માટે $130 મિલિયન ફાળવ્યા છે. ભારત ‘લાઈન ઓફ ક્રેડિટ’ હેઠળ આ મદદ આપી રહ્યું છે.માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ ઘણીવાર પહેલા ભારતની મુલાકાતે આવે છે પરંતુ મુઈઝુએ આ પરંપરા તોડી અને પહેલા તુર્કીની મુલાકાત લીધી. આટલું જ નહીં, મુઇઝુએ ગયા મહિને બેઇજિંગની સરકારી મુલાકાત પણ લીધી હતી પરંતુ તેણે હજુ સુધી ભારતની મુલાકાત લીધી નથી.
1 ફેબ્રુઆરીએ સંસદમાં રજૂ કરાયેલા બજેટ મુજબ, ભારતે નાણાકીય વર્ષ 2022-23 દરમિયાન માલદીવમાં માત્ર 1.83 અબજ રૂપિયા ખર્ચ્યા હતા. જે નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં વધીને 7.71 અબજ રૂપિયા થઈ ગઈ છે. ભારત દ્વારા પડોશી દેશોમાં વિકાસ પરિયોજનાઓ પર ખર્ચના મામલામાં માલદીવ બીજા સ્થાને આવી ગયું છે. ભારતે ભૂટાનના વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સમાં સૌથી વધુ 24 અબજ રૂપિયાનો ખર્ચ કર્યો છે.
