Pak-IMF-Riots પાકિસ્તાનની અર્થવ્યવસ્થા ડૂબવાની ખૂબ નજીક પહોંચી ગઈ છે. ત્યાંના આયોજન મંત્રીએ ચેતવણી આપી છે કે જો પાકિસ્તાન કડક શરતો સાથે IMFનું બેલઆઉટ પેકેજ સ્વીકારશે તો પાકિસ્તાનની શેરીઓમાં તોફાનો થશે. પાકિસ્તાનની ડૂબતી અર્થવ્યવસ્થા હવે ડૂબવાની ખૂબ નજીક પહોંચી ગઈ છે. ફાઇનાન્શિયલ ટાઇમ્સના તાજેતરના અહેવાલમાં ચેતવણી આપવામાં આવી છે કે પાકિસ્તાનની અર્થવ્યવસ્થા પતનની આરે છે. પાકિસ્તાનના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં મોટો ઘટાડો થયો છે જેના કારણે માલસામાનથી ભરેલા હજારો કન્ટેનર બંદરો પર અટવાઈ પડ્યા છે. જો પાકિસ્તાન ઇન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (IMF) પાસેથી મદદ માટે તેના બેલઆઉટ પ્રોગ્રામને સ્વીકારે છે, તો પાકિસ્તાનના પ્લાનિંગ મિનિસ્ટર અહેસાન ઇકબાલના જણાવ્યા અનુસાર, શેરીઓમાં રમખાણો થશે.
બ્રિટનના અખબાર ફાઈનાન્સિયલ ટાઈમ્સમાં એક અહેવાલ પ્રકાશિત થયો છે જેમાં વિશ્લેષકોએ ચેતવણી આપી છે કે પાકિસ્તાન ટૂંક સમયમાં શ્રીલંકા બની શકે છે. પાકિસ્તાનની આર્થિક સ્થિતિ અસ્થિર બની રહી છે અને માલસામાનની અછત પણ વધી રહી છે. શ્રીલંકામાં પણ વિદેશી મુદ્રા ભંડારના અભાવે માલની ભારે અછત હતી અને તે મે મહિનામાં ડિફોલ્ટ થઈ ગઈ હતી. રિપોર્ટમાં અધિકારીઓને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે પાકિસ્તાનમાં ઈંધણની ભારે અછત છે, જેને બચાવવા માટે કાપડ ઉદ્યોગ અને અન્ય ફેક્ટરીઓ બંધ કરવામાં આવી રહી છે. ઘણી ફેક્ટરીઓમાં માત્ર થોડા કલાકો માટે જ કામ થઈ રહ્યું છે.
સોમવારે પાકિસ્તાનમાં 12 કલાકથી વધુ સમય વીજ પુરવઠો બંધ રહ્યો હતો, જેના કારણે મુશ્કેલીઓ વધી ગઈ હતી. ઇસ્લામાબાદમાં મેક્રો ઇકોનોમિક ઇનસાઇટ્સના સ્થાપક, સાકિબ શેરાનીએ જણાવ્યું હતું કે, “ઘણા ઉદ્યોગો પહેલેથી જ બંધ છે, અને જો તે ટૂંક સમયમાં શરૂ કરવામાં નહીં આવે, તો પાકિસ્તાનના ઉદ્યોગોને કાયમી નુકસાન થશે.” પાકિસ્તાનની સેન્ટ્રલ બેંક પાસે હાલમાં સાડા ચાર અબજ કરતા પણ ઓછા વિદેશી મુદ્રા ભંડાર બચ્યા છે. આટલા પૈસાથી પાકિસ્તાન સરકાર થોડા અઠવાડિયા માટે જ આયાત કરી શકશે. પાકિસ્તાનની સરકાર અને ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ ગયા વર્ષે ઓક્ટોબરથી $7 બિલિયનના બેલઆઉટ પેકેજને લઈને સામસામે છે.
IMF પાકિસ્તાનને મુશ્કેલ શરતો પર લોન આપવા સંમત છે. પરંતુ જો પાકિસ્તાનની સરકાર તે મુશ્કેલ શરતોને સ્વીકારે છે, તો દેશમાં પહેલેથી જ ઊંચી મોંઘવારી વધુ વધશે. IMF ઇચ્છે છે કે પાકિસ્તાન સરકાર એનર્જી સબસિડીના ભાવમાં વધારો કરે, લોકો પર ટેક્સ વધારે, ડોલર સામે રૂપિયાને વધુ લવચીક બનાવે વગેરે. પાકિસ્તાનના લોકો સરકારથી ખૂબ નારાજ છે અને જો સરકાર IMFના કાર્યક્રમને સ્વીકારે છે તો પાકિસ્તાનના સામાન્ય લોકોને બે ટાઈમનો રોટલો નહીં મળે અને તેઓ રસ્તા પર આવી શકે છે.
પાકિસ્તાનના પ્લાનિંગ મિનિસ્ટર અહસાન ઈકબાલે ચેતવણી આપી છે કે, ‘જો આપણે IMFની શરતોનું પાલન કરીશું, જેમ તેઓ ઈચ્છે છે, તો શેરીઓમાં તોફાનો થશે. અમને ઓછી શરતો સાથે પ્રોગ્રામની જરૂર છે. આપણી અર્થવ્યવસ્થા અને આપણો સમાજ કઠિન શરતો સાથે IMFના આ કાર્યક્રમનો આંચકો સહન કરી શકશે નહીં. વર્લ્ડ બેંકના ભૂતપૂર્વ સલાહકાર આબિદ હસનનું કહેવું છે કે જો IMF પાકિસ્તાનને લોનના હપ્તા તરીકે $1-2 બિલિયન આપે તો પણ તેનાથી અર્થતંત્રને બહુ ફાયદો નહીં થાય. તેણે કહ્યું, ‘પાકિસ્તાનની હાલત એટલી ખરાબ થઈ ગઈ છે કે આ મદદ ઘા પર પટ્ટી બાંધવા જેવી હશે. હવે પાકિસ્તાનની અર્થવ્યવસ્થા માટે દરેક દિવસ મહત્વનો છે.
આયોજન મંત્રી ઈકબાલે કહ્યું કે વિદેશી હુંડિયામણ બચાવવા માટે પાકિસ્તાને આયાતમાં મોટો ઘટાડો કર્યો છે. સરકારે બેંકોને વેપારીઓને લેટર ઓફ ક્રેડિટ ન આપવા સૂચના આપી છે. પાકિસ્તાનના વેપારીઓ આને લઈને સરકારથી ખૂબ નારાજ છે. આ અઠવાડિયે, સ્ટીલ ઉદ્યોગોની એક સંસ્થાએ ઉત્પાદન સંપૂર્ણપણે બંધ કરવાની ધમકી આપી છે.
એલોન મસ્ક ટ્વિટર માટે યોગ્ય માલિક લાગતા નથીઃ સહ-સ્થાપક
પૂર્વ જેરુસલેમ સિનાગોગની બહાર ગોળીબારમાં 7 માર્યા ગયા, શંકાસ્પદ ઠાર
પાક નાણામંત્રીનું જ્ઞાનઃ દેશની સમૃદ્ધિ માટે અલ્લાહ જવાબદાર
