ધોમધખતા તાપની અસર બ્લડ બેન્કો પર પણ વર્તાઈ, લોહીનો પુરવઠો 'સૂકાયો'

અમદાવાદ: ગુજરાતમાં કાળઝાળ ઉનાળાની અસર બ્લડ બેન્કો (Blood Bank) પર પણ વર્તાઈ છે. અમદાવાદમાં સરકારી, એનજીઓ અથવા ખાનગી સંસ્થાઓ દ્વારા સંચાલિત લગભગ તમામ મોટી બ્લડ બેંકોએ છેલ્લા એક મહિનામાં સામાન્ય રક્ત પુરવઠામાં 50% જેટલો તીવ્ર ઘટાડો નોંધાવ્યો છે. અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે નાની બ્લડ બેંકો માટે, ઘટાડો 60-70% કરતાં વધુ છે. અમદાવાદની સૌથી મોટી બ્લડ બેંક, ઇન્ડિયન રેડ ક્રોસ સોસાયટી (IRCS) ના ડિરેક્ટર ડૉ. વિશ્વાસ અમીને જણાવ્યું હતું કે તેઓ દર મહિને સરેરાશ 5,000-6,000 યુનિટ રક્ત મેળવે છે.

“છેલ્લા 30 દિવસમાં, તે ઘટીને લગભગ 2,500 અથવા સામાન્ય સપ્લાય કરતાં અડધો થઈ ગયો છે. આંકડો સામે, અમારી પાસે દરરોજ લગભગ 100 યુનિટની પ્રમાણભૂત જરૂરિયાત છે, તેમા ઘટ પડી રહી છે. તેનું કારણ એ છે કે આપણને ઇમરજન્સી માટે લોહીનો પુરવઠો પૂરો પાડવો જોઈએ. સામાજિક સંસ્થાઓ સુધી પહોંચી રહ્યા છીએ – તાજેતરમાં અમે અમારા સ્વયંસેવકોને ક્રિકેટ ટુર્નામેન્ટમાં પણ મોકલ્યા હતા, સહભાગીઓ અને દર્શકોને આ હેતુ માટે સ્થળ પર જ રક્તદાન કરવાની અપીલ કરી હતી,” એમ તેમણે જણાવ્યું હતું. “અમે સામાન્ય રીતે તમામ બ્લડ બેંકોમાંથી લોહી એકત્રિત કરીએ છીએ, જેથી જરૂરિયાતમંદોને તે શહેરની કોઈપણ બેંકમાંથી મળે.”

સેન્ટ્રલાઈઝ્ડ બ્લડ બેંક પોર્ટલ – eRaktKosh – નેશનલ હેલ્થ મિશન (NHM) દ્વારા જાળવવામાં આવે છે, તે દર્શાવે છે કે કેટલાક દુર્લભ રક્ત જૂથો (AB+, AB-, A-) 10 કરતાં ઓછા (સંપૂર્ણ રક્ત) યુનિટ ઉપલબ્ધ છે. સમગ્ર અમદાવાદમાં. એકલ-દાતા અને રેન્ડમ દાતા પ્લેટલેટ્સ અને કેટલાક રક્ત ઉત્પાદનો માટે ઉપલબ્ધતા પ્રમાણમાં વધારે હતી. નોંધનીય છે કે ગુજરાત – અને ખાસ કરીને અમદાવાદ – તેના રક્ત પરોપકાર માટે જાણીતું છે અને દેશમાં સેન્ચ્યુરિયન રક્તદાતાઓની સૌથી વધુ સાંદ્રતામાંના એકનું ગૌરવ ધરાવે છે.

ભયાવહ પરિસ્થિતિએ બેંકોને ભયાવહ પગલાં લેવા માટે પ્રેરિત કર્યા છે. 26મી મેના રોજ નવરંગપુરામાં યોજાનાર રક્તદાન શિબિરમાં રક્તદાતાઓને નવ પેરામીટર પરના બ્લડ રિપોર્ટ્સ અને ‘આભાર ગિફ્ટ’ સહિત મફત આરોગ્ય તપાસ આપવામાં આવશે. બીજી બ્લડ બેંક, પ્રથમ બ્લડ સેન્ટર, જો પાંચનું જૂથ હોય તો રક્તદાતાના ઘરે રક્ત સંગ્રહ વાન મોકલવાનું શરૂ કર્યું છે. અન્ય લોકોએ દાતાઓને સળગતી ગરમીથી બચવા માટે રક્તદાન અભિયાન યોજવા માટે સવારે 7 વાગ્યાથી જ કામ કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે.

એ વાતનો ઉલ્લેખ કરવાની જરૂર છે કે સાત દિવસ પહેલા શરૂ થયેલ હાલની હીટવેવ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં સૌથી લાંબી છે. IMDની આગાહીએ સંકેત આપ્યો છે કે અમદાવાદમાં શનિવાર સુધી હીટવેવ રહેવાની શક્યતા છે. અમદાવાદ અને સમગ્ર ગુજરાતમાં ભારે હીટવેવનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. ગુરુવારે, અમદાવાદમાં મહત્તમ તાપમાન 46.6 ડિગ્રી સેલ્સિયસ પર પહોંચ્યું હતું – મે મહિનામાં નોંધાયેલ પાંચમું મહત્તમ અને ગુજરાતના શહેરોમાં સૌથી વધુ. અમદાવાદમાં છેલ્લા સાત દિવસથી મહત્તમ તાપમાન 44 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી નીચે ઉતર્યું નથી.

પ્રથમ બ્લડ સેન્ટરના મેડિકલ ડિરેક્ટર ડો. રિપલ શાહે જણાવ્યું હતું કે, કોલેજોમાં વેકેશન, કોર્પોરેટ કર્મચારીઓ વેકેશન અને ગરમી જેવા પરિબળોને કારણે ઉનાળાના મહિનાઓ સામાન્ય રીતે બ્લડ બેંકો માટે મુશ્કેલ હોય છે. “લગભગ 150-175 યુનિટની દૈનિક જરૂરિયાતની સામે, અમને 70-80 યુનિટ મળી રહ્યા છે. પુરવઠાને ધ્યાનમાં લીધા વિના, આપણે થેલેસેમિયાના દર્દીઓને પૂરી કરવી જોઈએ, અને આ રીતે અમે સામાન્ય દાતાઓને બોલાવીએ છીએ, તેમને રક્તદાન કરવા વિનંતી કરીએ છીએ. ભલે કેટલાક જૂથો અમને પાંચ યુનિટ રક્તની ખાતરી આપે છે, અમે એકત્ર કરવા માટે એક વાહન મોકલીએ છીએ, અમે બધાને રક્તદાન કરવાની અપીલ કરીએ છીએ જેથી કરીને કોઈએ ખાલી હાથે જવું ન પડે.”

કોર્પોરેટ હોસ્પિટલો કેમ્પનું આયોજન કરવા માટે બિઝનેસ હાઉસનો સંપર્ક કરી રહી છે. શેલ્બી હોસ્પિટલના યુનિટ હેડ ડૉ. રાકેશ શાહે જણાવ્યું હતું કે હોસ્પિટલ સર્જરી અને અન્ય તબીબી પ્રક્રિયાઓ માટે દરરોજ લગભગ 20-25 યુનિટ વાપરે છે. ” તેની સામે, અમને 8 થી 10 નું રિપ્લેસમેન્ટ મળી રહ્યું છે. જો શક્ય હોય તો અમે સંબંધીઓને રિપ્લેસમેન્ટ આપવા વિનંતી કરીએ છીએ. અમે તાજેતરમાં શહેર-આધારિત સંસ્થાઓ અને કોર્પોરેટ ગૃહો સાથે સ્ટોક ફરી ભરવા માટે થોડા કેમ્પનું આયોજન કર્યું છે. વિશેષ ડ્રાઈવો પણ કરશે. ટૂંક સમયમાં શરૂ કરો,” તેમણે કહ્યું.

એપોલો હોસ્પિટલ્સના બ્લડ બેંકના વડા ડૉ. સંજય ગુપ્તાએ જણાવ્યું હતું કે તેઓ દર મહિને લગભગ 500 યુનિટ મેળવે છે. “સરકારી અને મોટી એનજીઓ આખા વર્ષ દરમિયાન રક્તદાનની ગોઠવણમાં સારું કામ કરી રહી છે. શિયાળામાં આપણને વધારે લોહી મળે છે અને ઉનાળામાં આપણે લોહીની કટોકટીનો સામનો કરીએ છીએ. વાર્ષિક કેલેન્ડર બનાવવા માટે શિબિર આયોજકો અને સ્વૈચ્છિક રક્તદાતાઓનું કાઉન્સેલિંગ જરૂરી છે. અને રક્તદાન શિબિરો ગોઠવો,” એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.