Indian Hypersonic Weapon: ભારતીય સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન (DRDO) એ શુક્રવારે એટલે કે 27 જાન્યુઆરી 2023 ના રોજ ઓડિશા નજીક હાઇપરસોનિક ટેક્નોલોજી ડેમોનસ્ટ્રેટર વ્હીકલ (HSTDV) નું પરીક્ષણ કર્યું. ટેસ્ટના પરિણામો વિશે કોઈ ખુલાસો કરવામાં આવ્યો નથી, પરંતુ જણાવીએ છીએ કે આખરે આ હથિયાર શું છે?
ભારત છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી હાઇપરસોનિક હથિયારો પર કામ કરી રહ્યું છે. તેનું પરીક્ષણ પણ કર્યું છે. DRDOએ વર્ષ 2020માં માનવરહિત સ્ક્રેમજેટની હાઇપરસોનિક સ્પીડ ફ્લાઇટનું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કર્યું હતું. હાઇપરસોનિક સ્પીડ ફ્લાઇટ માટે માનવરહિત સ્ક્રેમજેટ પ્રદર્શન વિમાન કે જે પ્લેન 6126 થી 12251 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે ઉડે છે તેને હાઇપરસોનિક પ્લેન કહેવામાં આવે છે. છેલ્લી વખત HSTDV નું પરીક્ષણ 20 સેકન્ડથી ઓછા સમય માટે કરવામાં આવ્યું હતું. જો કે આ દરમિયાન તેની સ્પીડ લગભગ 7500 કિમી પ્રતિ કલાક હતી. ભવિષ્યમાં તેની સ્પીડ ઘટાડી અથવા વધારી શકાય છે. તમે આ વાહન દ્વારા બોમ્બ છોડી શકો છો અથવા તમે તેને બોમ્બ બનાવીને દુશ્મનના અડ્ડા પર છોડી શકો છો. કારણ કે તેની સ્પીડ ઘણી ખતરનાક છે.
સવાલ એ ઊભો થાય છે કે હાઈપરસોનિક મિસાઈલ કે એરક્રાફ્ટની જરૂર કેમ છે. તેનું કારણ અમેરિકા છે. અમેરિકા છેલ્લા કેટલાક સમયથી સતત હાયપરસોનિક મિસાઈલ અને એરક્રાફ્ટ બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. જો કે રશિયા આ મામલે તેનાથી આગળ નીકળી ગયું છે. રશિયા પાસે ઘણી હાઇપરસોનિક મિસાઇલો છે. ભારતના પાડોશી દેશ ચીન પાસે પણ આવા હથિયાર હોવાના અહેવાલ છે. આવી સ્થિતિમાં વ્યૂહાત્મક સ્તરે સંતુલન જાળવવા માટે શક્ય તેટલી વહેલી તકે હાઇપરસોનિક હથિયારો અથવા વિમાન બનાવવામાં આવે તે જરૂરી છે. ભારત બ્રહ્મોસ-2 હાઇપરસોનિક મિસાઇલ બનાવી રહ્યું છે. તેમાં સ્ક્રેમજેટ એન્જિન પણ લગાવવામાં આવશે, જે તેને હાઈ સ્પીડ અને ગ્લાઈડ માટે પાવર આપશે. તેની રેન્જ મહત્તમ 600 કિલોમીટર હશે. પરંતુ સ્પીડ 8,575 kmph હશે. તેને જમીન પર સ્થાપિત જહાજ, સબમરીન, એરક્રાફ્ટ અથવા લોન્ચપેડથી ફાયર કરી શકાય છે.
હાઇપરસોનિક શસ્ત્રો શું છે?
હાયપરસોનિક શસ્ત્રો એવા છે જે અવાજ કરતા પાંચ ગણી ઝડપે દોડે છે. એટલે કે 6100 કિલોમીટર પ્રતિ કલાક કે તેથી વધુ. ભારતે આજે જે હથિયારનું પરીક્ષણ કર્યું છે તેણે છેલ્લા પરીક્ષણમાં જ 7500 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપ હાંસલ કરી છે. ભવિષ્યમાં તેને 12 હજાર કિલોમીટર પ્રતિ કલાક સુધી લઈ જવાના પ્રયાસો કરવામાં આવશે. તેમની ગતિ એટલી ઝડપી છે કે તેમને ટ્રેક કરીને મારવા સરળ નથી. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધમાં રશિયાએ યુક્રેન પર હાઈપરસોનિક મિસાઈલથી હુમલો પણ કર્યો હતો. ભવિષ્યમાં હાઈપરસોનિક હથિયારોનો સ્ટોક વધશે અને તે વધુ ઘાતક બનશે. અમેરિકા એક એવું હથિયાર બનાવી રહ્યું છે જેને બેલેસ્ટિક મિસાઈલની જેમ લોન્ચ કરવામાં આવશે, પરંતુ ટાર્ગેટને નષ્ટ કરતા પહેલા તેની સ્પીડ અવાજની ગતિ કરતા આઠ ગણી વધુ હશે. યુએસ તેના જામવલ્ટ ક્લાસ ડિસ્ટ્રોયરમાં આવી ટેક્નોલોજીનું પરીક્ષણ કરી રહ્યું છે.
જણાવી દઈએ કે હાઇપરસોનિક શસ્ત્રો બે પ્રકારના હોય છે. હાલમાં, વિશ્વના મોટાભાગના દેશો ભારત પણ, હાઇપરસોનિક ગ્લાઇડ પર ધ્યાન આપી રહ્યા છે. વાસ્તવમાં આ ગ્લાઈડ વાહનોની પાછળ મિસાઈલો લગાવવામાં આવી છે. ચોક્કસ અંતર સુધી પહોંચ્યા પછી મિસાઈલ અલગ થઈ જાય છે, ત્યારબાદ ગ્લાઈડ વાહનો જાતે જ દિશા અને ગતિ નક્કી કરીને લક્ષ્ય તરફ આગળ વધે છે. આ હથિયારોમાં સ્ક્રેમજેટ એન્જિન છે જે હવામાં હાજર ઓક્સિજનનો ઉપયોગ કરીને ઝડપથી ઉડે છે. અત્યારે હાઈપરસોનિક મિસાઈલો અમેરિકા, રશિયા અને ચીન પાસે છે. ઉત્તર કોરિયા વિશે પણ વાર્તાઓ આવતી રહે છે પરંતુ કોઈ નક્કર પુરાવા નથી. ભારતે પણ આવા હથિયારો વિકસાવવાનું શરૂ કરી દીધું છે. આ સાથે ઓસ્ટ્રેલિયા અને યુરોપિયન દેશો પણ સામેલ છે. રશિયા પાસે વિશ્વનું સૌથી ઘાતક હાઇપરસોનિક હથિયાર છે. તેને એવગાર્ડ મિસાઈલ કહેવામાં આવે છે. આ એક ICBM છે. જે 24,696 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે ઉડી શકે છે.
