Iran News: ઈઝરાયેલ (Israel) સાથેના તણાવ અને અમેરિકન પ્રતિબંધોને કારણે ઈરાન આર્થિક સંકટમાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે. ઉપરાંત, ઈરાની સરકાર માનવ અધિકારો અને મહિલા અધિકારોની વાત કરતી સંસ્થાઓના નિશાન પર રહે છે. હવે ઈરાન માટે વધુ એક મોટું સંકટ ઊભું થયું છે. આ સંકટ કોઈ દેશનું નથી પરંતુ ઈરાનના ઉર્મિયા તળાવનું છે. એક સમયે મધ્ય પૂર્વમાં ખારા પાણીના સૌથી મોટા તળાવ તરીકે પ્રખ્યાત ઉર્મિયા તળાવ હવે સુકાઈ રહ્યું છે. આ તળાવમાં શિયાળા અને વસંતઋતુમાં લગભગ એક અબજ ઘનમીટર પાણીનો સંગ્રહ થતો હતો, પરંતુ હવે તે સંપૂર્ણપણે સુકાઈ ગયો છે. જેના કારણે આસપાસમાં રહેતા લગભગ 50 લાખ લોકોના જીવ જોખમમાં છે.
બીજી વખત શુષ્ક તળાવ
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં આ બીજી વખત છે જ્યારે આ તળાવ સંપૂર્ણપણે સુકાઈ ગયું છે. સરકારે તેના પાણીના સ્તરને ફરીથી ભરવા માટે અનેક પ્રયાસો કર્યા છે, પરંતુ તે બધા નિષ્ફળ સાબિત થયા છે. સેટેલાઇટ ઇમેજરી તળાવના ઉત્તરી અને દક્ષિણ બંને ભાગોમાં સફેદ મીઠાનું વિશાળ સ્તર દર્શાવે છે, જે અતિશય બાષ્પીભવનને કારણે છે.
લાંબા દુષ્કાળ અને સ્થાનિક લોકો દ્વારા પાણીના વધુ પડતા ઉપયોગ અને તળાવની ઉપનદીઓ પર બંધ બાંધવાને કારણે તળાવનું આ સંકટ આવ્યું છે.
20 વર્ષમાં 95 ટકા પાણી સુકાઈ ગયું
નિષ્ણાતો માને છે કે ઉર્મિયા તળાવના સંકોચાઈ જવાના કારણોમાં ભૂગર્ભ જળનો અવિરત ઉપયોગ તેમજ સફરજનના બગીચાને સિંચાઈ માટે તળાવના પાણીના મુખ્ય સ્ત્રોત તરીકે ઓળખાતા ઝરીનેહ રૂડમાંથી પાણીનું ડાયવર્ઝન છે. સરોવર માત્ર 20 વર્ષમાં તેનું 95 ટકા પાણી ગુમાવી ચૂક્યું છે અને હવે તે લુપ્ત થવાના આરે છે.
ખેતી અને પર્યટન માટે મુશ્કેલી વધી
ઉર્મિયા તળાવના સંપૂર્ણ સુકાઈ જવાથી સ્થાનિક કૃષિ અને પર્યટન પર પ્રતિકૂળ અસર થઈ રહી છે, જે તળાવના સંકોચાઈ જવાને કારણે પહેલાથી જ નુકસાન થઈ ચૂક્યું છે. તળાવ સુકાયા બાદ તેના તળિયેથી ઉછળતી ધૂળ અને મીઠાનું તોફાન હવે આ વિસ્તારના લાખો લોકોના આરોગ્ય માટે જોખમી બની રહ્યું છે.
સરોવરનું સ્તર વર્ષોથી સતત ઘટી રહ્યું છે, જે સપ્ટેમ્બર 2023માં 1,270 મીટરથી ઓછાની ઐતિહાસિક નીચી સપાટીએ પહોંચ્યું છે, જે મે 1995માં નોંધાયેલા તેના ટોચના સ્તર કરતાં આઠ મીટર ઓછું છે.