કોમન મિનિમમ પ્રોગ્રામ, ગઠબંધનનો ધર્મ, સાથી પક્ષોને જોડવું, સોદાબાજી, જાદુઈ નંબર કોની સાથે, કોની સાથે, સરકાર ટકશે… આ શબ્દો 10 વર્ષ પછી રાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં પુનરાગમન કરવા જઈ રહ્યા છે. ભાજપ પોતાના દમ પર સંપૂર્ણ બહુમતી ગુમાવી દેતા નરેન્દ્ર મોદી વડાપ્રધાન બનવા જઈ રહ્યા છે, પરંતુ તેમની ત્રીજી ટર્મ કાંટાથી ભરેલો તાજ સાબિત થઈ શકે છે. નીતીશ કુમાર અને ચંદ્રાબાબુ નાયડુ જેવા સાથી પક્ષો એક વાસ્તવિક પડકાર સાબિત થઈ શકે છે, જેઓ માત્ર નિર્દય સોદાબાજી કરનાર તરીકેની પ્રતિષ્ઠા ધરાવતા નથી પણ વચ્ચેથી બોટ બદલવાની પ્રતિષ્ઠા પણ ધરાવે છે. ત્રીજી ટર્મમાં નરેન્દ્ર મોદીના હાથ બંધાઈ જશે, તેમણે સૌથી પહેલા સાથી પક્ષોને સાહસિક નિર્ણયો અને સુધારા માટે મનાવવા પડશે. આપણે તેમની શરતોનું પાલન કરવું પડશે. સરકારની સ્થિરતાને અસર ન થાય તે માટે ભાજપ પોતાનો સમૂહ વિસ્તારવાનો પ્રયાસ કરશે. આ વખતે 17 એવા સાંસદો જીત્યા છે જે ન તો એનડીએના છે કે ન તો ઈન્ડિયા એલાયન્સના છે. આ અન્ય સાંસદો કોણ છે અને જરૂર પડ્યે તેમાંથી કેટલા મોદી સરકાર માટે મજબૂત સાબિત થઈ શકે છે, ચાલો જોઈએ.
1. રાજેશ રંજન ઉર્ફે પપ્પુ યાદવ, પૂર્ણિયા, બિહાર. ભલે તેઓ ઈન્ડિયા એલાયન્સના ઉમેદવાર સામે ચૂંટણી લડ્યા અને જીત્યા પણ તેમણે બુધવારે એલાયન્સની બેઠકમાં હાજરી આપી હતી. તેમનો એનડીએ તરફ જવાનો સવાલ જ નથી.
2. વિશાલ દાદા પ્રકાશ બાબુ પાટીલ. સાંગલી (મહારાષ્ટ્ર)માંથી સાંસદ ચૂંટાયા છે. તેઓ કોંગ્રેસના બળવાખોર છે. ગુરુવારે તેઓ દિલ્હીમાં સોનિયા ગાંધી અને રાહુલ ગાંધીને મળ્યા હતા અને કોંગ્રેસને સમર્થન જાહેર કર્યું હતું.
3. અમૃત પાલ સિંહ. તેઓ અલગતાવાદના ખુલ્લા સમર્થક છે. પંજાબના ખદુર સાહિબથી જીત્યા. તે ‘વારિસ પંજાબ દે’નો નેતા છે અને હાલમાં NSA હેઠળ આસામની જેલમાં બંધ છે. એનડીએમાં જોડાવાનો પ્રશ્ન જ નથી. મોદી સરકાર પોતે કોઈપણ સંજોગોમાં તેનો ટેકો લેવાનું ટાળશે.
4. સરબજીત સિંહ ખાલસા. ઈન્દિરા ગાંધીના હત્યારા બિઅંત સિંહનો પુત્ર અને ખાલિસ્તાન સમર્થક. પંજાબના ફરીદકોટથી ચૂંટણી જીત્યા. એનડીએમાં જોડાવાનો પ્રશ્ન જ નથી.
5. ઉમેશભાઈ બાબુભાઈ પટેલ. દમણ અને દીવમાંથી અપક્ષ સાંસદ. વ્યવસાયે વેપારી પટેલે ત્રણ વખત ભાજપના સાંસદ લાલુભાઈ પટેલને હરાવ્યા છે. ભાજપ સાથે જાય કે ન જાય. સામાન્ય રીતે, સ્વતંત્ર સાંસદો સરકાર સાથે જવાનું પસંદ કરે છે જેથી તેમને તેમના વિસ્તારમાં વિકાસની તક મળી શકે.
6. અબ્દુલ રશીદ શેખ ઉર્ફે રશીદ એન્જીનીયર. કટ્ટર પાકિસ્તાન સમર્થક અને અલગતાવાદી. હાલમાં ટેરર ફંડિંગના આરોપમાં જેલમાં છે. જમ્મુ-કાશ્મીરની બારામુલા સીટ પરથી અપક્ષ તરીકે જીત્યા છે. નેશનલ કોન્ફરન્સના દિગ્ગજ નેતા ઓમર અબ્દુલ્લાને હરાવ્યા. મોદી સરકારને સમર્થન કરવાનો સવાલ જ નથી.
7.મોહમ્મદ હનીફા. લદ્દાખમાંથી ચૂંટણી જીતી. તેઓ નેશનલ કોન્ફરન્સના ભૂતપૂર્વ નેતા છે જે કોંગ્રેસ સાથે ગઠબંધનથી નારાજ થઈને બળવાખોર બન્યા હતા. ઈન્ડિયા એલાયન્સ કેમ્પ અને NDA બંનેમાં જોડાવાની પચાસ-પચાસ તકો.
આઝાદ સમાજ પાર્ટી (કાંશીરામ) ના સાંસદ
8. ચંદ્રશેખર. યુપીની નગીના સીટ પરથી જીતી. ભાજપના કટ્ટર વિરોધી. તેઓ ભારત ગઠબંધન હેઠળ ચૂંટણી લડવા માંગતા હતા પરંતુ જ્યારે તેમને સપા-કોંગ્રેસ તરફથી કોઈ ઑફર ન મળી ત્યારે તેઓ કોઈપણ ગઠબંધન વિના મેદાનમાં ઉતર્યા. હંમેશા ભાજપ વિરોધી રાજકારણમાં, પરંતુ જો સપા-કોંગ્રેસ તરફથી ‘અપમાન’નો ડંખ ઊંડો રહે તો તમે એનડીએ સાથે પણ જઈ શકો છો.
9. અસદુદ્દીન ઓવૈસી. AIMIM ચીફ. હૈદરાબાદથી જીતી. એનડીએ સાથે આવવાનો સવાલ જ નથી.
10. ગુમ્મા તનુજા રાની
11. વાયએસ અવિનાશ રેડ્ડી
12. ગુરુમૂર્તિ મદિલા
13. પીવી મિધુન રેડ્ડી
વાયએસઆરસીપીએ પીએમ મોદીના બીજા કાર્યકાળ દરમિયાન દરેક મહત્વપૂર્ણ પ્રસંગે સંસદની અંદર સરકારને સમર્થન આપ્યું હતું. પાર્ટીના વડા જગન મોહન રેડ્ડીના પીએમ નરેન્દ્ર મોદી સાથે સારા સંબંધો છે. આ વખતે વાયએસઆરસીપીના કટ્ટર હરીફ ચંદ્રબાબુ નાયડુની ટીડીપી એનડીએ સાથે છે. જો નાયડુ ક્યારેય એનડીએથી દૂર જાય છે તો જગન મોદી સરકારના નેતા બની શકે છે.
14. હરસિમરત કૌર બાદલ. પંજાબના ભટિંડાથી રહે છે. શિરોમણી અકાલી દળ લાંબા સમયથી NDAનો ભાગ છે. ગત ચૂંટણી ભાજપ સાથે મળીને લડી હતી પરંતુ આ વખતે અલગથી લડવામાં આવી છે. બીજેપી ખાતું પણ ખોલી શકી ન હતી અને અકાલી દળ માત્ર એક સીટ પર સમેટાઈ ગયું હતું. બીજેપીના સૌથી જૂના સહયોગી અકાલી દળે કૃષિ કાયદાના મુદ્દે એનડીએ સાથે સંબંધો તોડી નાખ્યા હતા. NDAમાં અકાલીની વાપસીની શક્યતા નકારી શકાય તેમ નથી.
15. પ્રિન્સ રોટ. રાજસ્થાનના બાંસવાડામાંથી જીત્યા. ભાજપ અને કોંગ્રેસ બંનેથી સમાન અંતર.
16. રિકી એન્ડ્રુઝ. મેઘાલયની શિલોંગ બેઠક પરથી જીત્યા. VoTPPની હરીફ NPP પહેલાથી જ NDAમાં સામેલ છે. તેથી, VOTPP એનડીએમાં સામેલ થવાની શક્યતાઓ ઓછી છે.
જોરમ પીપલ્સ મૂવમેન્ટના 1 સાંસદ
17. રિચાર્ડ વાનલાલહમંગિહા. મિઝોરમમાં સત્તાધારી જોરમ પીપલ્સ મૂવમેન્ટની ટિકિટ પર જીતી. જો જરૂર પડશે તો અમે કેન્દ્રમાં એનડીએ સરકાર સાથે પણ આવી શકીએ છીએ.
આ પણ વાંચો: સાઉથની ફિલ્મોમાં નસીબ અજમાવી ચુક્યો છે અનિલ કપૂર
આ પણ વાંચો:તેલુગુ સુપરસ્ટારે અભિનેત્રીને ધક્કો માર્યો, હંસલ મહેતાએ કહ્યું, ‘કોણ છે આ ખરાબ માણસ?’
આ પણ વાંચો:ફિલ્મો કરતાં ગીતો પર પૈસા વરસાવતા ફિલ્મમેકરો, જાણો ટ્રેન્ડની શરૂઆત કેવી રીતે થઈ…
