ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) અનુસાર, આ વર્ષે એપ્રિલ મહિનામાં ઉત્તર પશ્ચિમ અને મધ્ય ભારતમાં સરેરાશ મહત્તમ તાપમાન છેલ્લા 122 વર્ષમાં સૌથી વધુ રહ્યું છે. ઉલ્લેખનીય છે કે આ 1901 થી 28 એપ્રિલ 2022 સુધીના ઉપલબ્ધ ડેટા અનુસાર છે. આ વર્ષની શરૂઆતમાં માર્ચ મહિનામાં પણ ગરમીએ છેલ્લા 122 વર્ષના તમામ રેકોર્ડ તોડી નાખ્યા હતા. આ વખતે માર્ચ 2022 માં નોંધાયેલ સરેરાશ મહત્તમ તાપમાન પણ 1901 થી 2022 દરમિયાન 33.10 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સાથે છેલ્લા 122 વર્ષમાં સૌથી વધુ હતું અને તેણે માર્ચ 2010નો 33.09 ડિગ્રી સેલ્સિયસનો રેકોર્ડ તોડ્યો છે.
IMD અનુસાર, આ વર્ષે એપ્રિલ મહિનામાં સમગ્ર દેશમાં હીટવેવ અને ગંભીર હીટવેવની સ્થિતિના કેસોની સંખ્યા 146 હતી, જે 2010 પછી સૌથી વધુ છે, 2010માં હીટવેવના આવા 404 કેસ નોંધાયા હતા. ઉત્તરપશ્ચિમ ભારતમાં એપ્રિલમાં સરેરાશ મહત્તમ તાપમાન 35.9 °C નોંધાયું હતું, જે એપ્રિલ 2010માં નોંધાયેલા 35.4 °Cના અગાઉના રેકોર્ડને વટાવી ગયું હતું. મધ્ય ભારતમાં એપ્રિલમાં સરેરાશ મહત્તમ તાપમાન 37.78 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું, જે 1973માં નોંધાયેલ સરેરાશ 37.75 ડિગ્રી કરતાં વધુ હતું.
એપ્રિલમાં લઘુત્તમ તાપમાન પણ સામાન્ય કરતાં વધુ રહ્યું હતું, જે સામાન્ય રાત્રિના તાપમાન કરતાં વધુ દર્શાવે છે. એપ્રિલમાં ઉત્તર પશ્ચિમ ભારતમાં સરેરાશ લઘુત્તમ તાપમાન 19.44 ડિગ્રી હતું. ઉત્તરપશ્ચિમ ભારતમાં મહત્તમ તાપમાન મે મહિનામાં પણ સામાન્ય કરતાં વધુ રહેવાની શક્યતા છે. ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD)ના મહાનિર્દેશક મૃત્યુંજય મહાપાત્રાએ જણાવ્યું હતું કે દક્ષિણ દ્વીપકલ્પના ભારતના કેટલાક વિસ્તારો સિવાય દેશના મોટાભાગના ભાગોમાં મે મહિનામાં પણ ગરમીનો અનુભવ થશે.
મહાપાત્રાએ કહ્યું કે ઉત્તર-પશ્ચિમ ભારતના મોટાભાગના રાજ્યો જમ્મુ અને કાશ્મીર, હિમાચલ, ગુજરાત, રાજસ્થાન, પંજાબ અને હરિયાણા – મે મહિનામાં પણ સામાન્ય કરતાં વધુ તાપમાનનો સામનો કરશે. તેમણે કહ્યું કે એપ્રિલ દરમિયાન સમગ્ર દેશમાં સરેરાશ તાપમાન 35.05 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું, જે 122 વર્ષમાં ચોથા નંબરનું સૌથી વધુ તાપમાન છે. તેમણે કહ્યું કે આ વર્ષે મે દરમિયાન દેશમાં સરેરાશ વરસાદ સામાન્ય કરતાં વધુ રહેવાની શક્યતા છે. તેણે એમ પણ કહ્યું કે મે મહિનામાં ઉત્તર-પશ્ચિમ અને ઉત્તરપૂર્વ ભારતના ભાગો તેમજ દક્ષિણ-પૂર્વ દ્વીપકલ્પમાં સામાન્ય કરતાં ઓછો વરસાદ થવાની સંભાવના છે. મહાપાત્રાએ પશ્ચિમ રાજસ્થાનના કેટલાક ભાગોમાં તાપમાન 50 ડિગ્રીના આંકને વટાવી જવાની શક્યતાને નકારી ન હતી.
આ વખતે ઉનાળાની ઋતુમાં તાપમાન 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચવા સંબંધિત સવાલ પર મહાપાત્રાએ કહ્યું, ‘હું આવી આગાહી કરી શકતો નથી. જો કે, હવામાન અનુસાર તે શક્ય છે કારણ કે મે સૌથી ગરમ મહિનો છે. શનિવારે, ઉત્તર પ્રદેશના બાંદામાં 47.4 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાન નોંધાયું હતું, જે દેશમાં સૌથી વધુ હતું.
