cannons: તમે જોયું જ હશે કે પ્રજાસત્તાક દિવસ, સ્વતંત્રતા દિવસ અથવા કોઈપણ વિદેશી રાષ્ટ્રના વડાના સન્માનમાં 21 તોપોની સલામી આપવામાં આવે છે. આ પરંપરા ખૂબ જ આદરણીય માનવામાં આવે છે, પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે આવા પ્રસંગો પર માત્ર 21 તોપોની સલામી શા માટે આપવામાં આવે છે? તો ચાલો જાણીએ આ પરંપરા પાછળની રસપ્રદ વાત.
21 તોપોની સલામીનો ઇતિહાસ
દેશમાં 21 તોપોની સલામીની કહાની 150 વર્ષથી વધુ જૂની છે. (cannons)આ પ્રક્રિયા દ્વારા, તે સમયગાળામાં સંસ્થાનવાદી શક્તિની ભવ્યતા અને શક્તિ પ્રદર્શિત કરવામાં આવી હતી. ભવ્યતાના આ 3 નિર્ભય પ્રદર્શન 1877, 1903 અને 1911માં બ્રિટિશ યુગ દરમિયાન દિલ્હીમાં યોજાયા હતા.
વાઈસરોય લોર્ડ લિટ્ટને વર્ષ 1877માં દિલ્હીમાં પ્રથમ દરબારનું આયોજન કર્યું હતું, જેને હવે કોરોનેશન પાર્ક કહેવામાં આવે છે. આમાં, ભારતના મહારાજાઓ અને રાજકુમારોને રાણી વિક્ટોરિયાને ભારતની મહારાણી તરીકે જાહેર કરવાની ઘોષણા વાંચવા માટે બોલાવવામાં આવ્યા હતા. બીજા દરબારમાં, ઇંગ્લેન્ડમાં નવા સમ્રાટનો તાજ પહેરાવવામાં આવ્યો. ત્રીજો દરબાર વર્ષ 1911માં યોજાયો હતો, જે રાજા જ્યોર્જ પંચમ અને રાણી મેરીના કારણે ખાસ હતો. તેમના સન્માનમાં 50 હજાર બ્રિટિશ અને ભારતીય સૈનિકોએ પરેડ કરી હતી.
આ આધારે સલામીના ધોરણો નક્કી કરવામાં આવ્યા છે
હકીકતમાં, વર્ષ 1877 સુધી, તોપોની સલામી માટેના ધોરણો નિશ્ચિત નહોતા. આ વર્ષે યોજાયેલા દરબાર દરમિયાન, લંડનમાં સરકારની સલાહ પર, વાઈસરોયે એક નવો આદેશ બહાર પાડ્યો, જે હેઠળ બ્રિટિશ સમ્રાટ માટે 101 અને ભારતના વાઈસરોય માટે 31 બંદૂકોની સલામી નક્કી કરવામાં આવી હતી. આ સાથે, બ્રિટિશ રાજ સાથેના સંબંધોના આધારે ભારતીય રાજાઓને 21, 19, 17, 15, 11 અને 9 તોપોની સલામી આપવાનો વંશવેલો નક્કી કરવામાં આવ્યો હતો.
આઝાદી પછી ભારતમાં 21 તોપોની સલામી
આઝાદી પછી, 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ, ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદે ભારતના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ તરીકે કાર્યભાર સંભાળ્યો. દેશના રાષ્ટ્રપતિને આપવામાં આવનાર 21 તોપોની સલામી લેવા માટે તેઓ રાષ્ટ્રપતિ ભવનથી ઘોડાની ગાડીમાં સવાર થઈને ઈરવિન એમ્ફીથિયેટર (મેજર ધ્યાનચંદ સ્ટેડિયમ) આવ્યા હતા. ત્યારથી, 21 તોપોની સલામી આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણ બની ગઈ છે. 1971 થી, 21 બંદૂકોની સલામી એ રાષ્ટ્રપતિ અને મુલાકાતી રાજ્યના વડાઓને આપવામાં આવતું સર્વોચ્ચ સન્માન બની ગયું છે. આ સિવાય આ સલામી નવા રાષ્ટ્રપતિના શપથ સમયે અને કેટલાક ખાસ પસંદગીના પ્રસંગો પર પણ આપવામાં આવે છે.
દેશનું સર્વશ્રેષ્ઠ સન્માન માનવામાં આવે છે
હવે આપવામાં આવેલી સલામીમાં 21 શેલ છે, પરંતુ માત્ર 8 તોપો છે, જેમાંથી 7 તોપોનો ઉપયોગ સલામી માટે કરવામાં આવે છે, દરેક તોપમાંથી 3 શેલ છોડવામાં આવે છે. સલામી આપવા માટે લગભગ 122 જવાનોની ટુકડી છે, જેનું હેડક્વાર્ટર મેરઠમાં છે. આ ભારતીય સેનાની કાયમી રેજિમેન્ટ નથી.
