યુપીના નોઈડામાં રહેતો વ્યક્તિ તાજેતરમાં તેનું CIBIL રેટિંગ જોઈને ચોંકી ગયો હતો. છેલ્લા મહિનામાં તેમનું CIBIL રેટિંગ 600 થી નીચે આવી ગયું હતું અને તે સમજી શક્યા ન હતા કે આનું કારણ શું હતું. તેઓ વિચારવા લાગ્યા… તેમને લાગ્યું કે તેઓ છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી તેમના મોબાઈલના બિલ સમયસર ચૂકવી શકતા નથી, કદાચ આ કારણે રેટિંગ બગડ્યું છે. શું આવું થઈ શકે? ચાલો આ વિશેની બધી મૂંઝવણ દૂર કરીએ.
CIBIL દ્વારા નક્કી કરવામાં આવેલ ક્રેડિટ સ્કોર એ તમારી લોન મેળવવા અથવા ચૂકવવાની ક્ષમતાનો એક મહત્વપૂર્ણ સૂચક છે. જ્યારે પણ તમે કોઈ પણ બેંક, સંસ્થામાં લોન લેવા જાઓ છો, નવા ક્રેડિટ કાર્ડ માટે અરજી કરો છો, તો તે ચોક્કસપણે તમારું CIBIL રેટિંગ ચેક કરે છે. આ રેટિંગના આધારે એ પણ નક્કી થાય છે કે તમે જે લોન લઈ રહ્યા છો તેના વ્યાજ દર શું હશે.
CIBIL રેટિંગને બહેતર બનાવવા માટે, નિષ્ણાતો તમને તમારા બધા ક્રેડિટ કાર્ડ બિલ અને લોન EMI સમયસર ચૂકવવાની વારંવાર સલાહ આપે છે. જો કે, તમારા CIBIL રેટિંગને અસર કરતી ટ્રાન્ઝેક્શનના પ્રકાર વિશે ઘણી ખોટી માન્યતાઓ છે.
CIBIL રેટિંગ શું છે?
સૌ પ્રથમ, તમારે જાણવું જોઈએ કે CIBIL રેટિંગ શું છે. જો કે રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાએ ક્રેડિટ વિશેની માહિતી પૂરી પાડવા અને તેમને રેટિંગ આપવા માટે ચાર એજન્સીઓને માન્યતા આપી છે, પરંતુ તેમાંથી સૌથી વધુ લોકપ્રિય ક્રેડિટ ઈન્ફોર્મેશન બ્યુરો ઈન્ડિયા લિમિટેડ (CIBIL) છે. CIBIL ઉપરાંત, અન્ય ત્રણ કંપનીઓ છે – એક્સપિરિયન, ઇક્વિફેક્સ અને હાઇમાર્ક.
પરંતુ કોઈપણ પ્રકારની લોન માટે CIBIL રેટિંગ સૌથી લોકપ્રિય છે. તે લોકોને તેમના ડેટ હિસ્ટ્રી, રેટિંગ અને રિપોર્ટના આધારે 300 થી 900 નું રેટિંગ આપે છે. રેટિંગ 900 ની નજીક છે, તે વધુ સારું માનવામાં આવશે. સામાન્ય રીતે 700 થી ઉપરનું રેટિંગ ઘણું સારું માનવામાં આવે છે. આ રેટિંગ જોઈને બેંકો તમને હોમ લોન, ઓટો લોન અથવા પર્સનલ લોન આપે છે, તમારું નવું ક્રેડિટ કાર્ડ બની જાય છે. આનાથી બેંકોને ખબર પડે છે કે તમે લોન આપવા માટે કેટલા યોગ્ય છો.
આ બાબતો તમારા રેટિંગને અસર કરતી નથી
નિષ્ણાતો સ્પષ્ટપણે જણાવે છે કે તમારો પગાર કેટલો છે, તમે ક્યાં રહો છો, તમે તમારા ઘરનું ભાડું સમયસર ચૂકવો છો કે નહીં, તમે કઈ કંપની કે ઓફિસમાં કામ કરો છો, તમારું બેંક બેલેન્સ કેટલું છે, તમે ઈન્સ્યોરન્સ પર કેટલું પ્રિમિયમ ચૂકવો છો.? તમે ફોન, ઇન્ટરનેટ જેવા યુટિલિટી બિલો સમયસર ચૂકવો છો કે નહીં, તમે ડેબિટ કાર્ડથી કેટલો ખર્ચ કરો છો? આ બધું તમારા CIBIL રેટિંગને અસર કરતું નથી. આ તમારા રેટિંગમાં સુધારો કે ઘટાડો કરશે નહીં.
સર્ટિફાઇડ ફાઇનાન્શિયલ પ્લાનર (CFP) પંકજ મથપાલ કહે છે, “CIBILનું રેટિંગ મૂળભૂત રીતે લોન એકાઉન્ટનું રેટિંગ છે. જો તમે ક્રેડિટ કાર્ડ, પર્સનલ લોન અથવા હોમ લોન જેવી કોઈ પણ પ્રકારની લોન લીધી હોય, તો તમે EMI કેટલી ચૂકવો છો, કેટલી ચૂકવણી કરો છો. આ બધાના આધારે, CIBIL દર નક્કી કરે છે. કોઈપણ મોબાઈલ બિલ અથવા યુટિલિટી બિલની ચુકવણીમાં ડિફોલ્ટ થવાથી CIBIL ની રેટિંગ ખરાબ થતી નથી. તે માત્ર એક ભ્રમણા છે. જો તમારી પાસે કોઈ લોન ખાતું છે, તો તે તેનું રેટિંગ પોતે નક્કી કરે છે.
યોગ્ય રેટિંગ માટે આ પગલાં લેવા પડશે
તમારી CIBIL રેટિંગ સાચી હોય તે માટે તમારે કેટલીક બાબતો ધ્યાનમાં રાખવી પડશે. આટલું જ નહીં, તમે કેટલાક ઉપાય કરીને તમારા ખરાબ રેટિંગને પણ સુધારી શકો છો.
EMI ની સમયસર ચુકવણી
તમારા CIBIL સ્કોરને ઊંચું રાખવાનો પ્રથમ અને શ્રેષ્ઠ માર્ગ એ છે કે તમારી બધી લોન EMI અથવા બિલ સમયસર ચૂકવો. પછી તે ક્રેડિટ કાર્ડ બિલ હોય કે અન્ય કોઈ લોનની EMI. તમારા CIBIL સ્કોરમાં ચુકવણીનો ઇતિહાસ સૌથી મહત્વપૂર્ણ પરિબળ છે.
તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કે તમે સમયસર તમારા બિલ અથવા EMI ચૂકવો. બીલની ચુકવણીમાં વિલંબ અથવા બીલની મોડી ચૂકવણી તમારા CIBIL રેટિંગને બગાડી શકે છે. તેથી, તમારા EMI અથવા બિલની ચુકવણી માટે તમારા મોબાઇલમાં રિમાઇન્ડર મૂકો. એક વિકલ્પ પણ છે કે તમે ક્રેડિટ કાર્ડ અથવા EMI ની ચુકવણી કરવા માટે દર મહિનાની નિયત તારીખો પર ઓટો-ડેબિટની સુવિધા મેળવી શકો છો.
સુરક્ષિત અને અસુરક્ષિત લોન બેલેન્સ
તમારે તમારા લોન ખાતામાં સુરક્ષિત અને અસુરક્ષિત લોન વચ્ચે સંતુલન જાળવવું જોઈએ. હોમ લોન, ઓટો લોન વગેરેને સુરક્ષિત લોન તરીકે ગણવામાં આવે છે, જ્યારે ક્રેડિટ કાર્ડ અને વ્યક્તિગત લોન અસુરક્ષિત લોન છે. ધ્યાનમાં રાખો કે એકસાથે અનેક અસુરક્ષિત લોન લેવાથી તમારું CIBIL રેટિંગ ઘટી શકે છે.
ઘણા બધા ક્રેડિટ કાર્ડ લેવાનું ટાળો
એક સાથે અનેક ક્રેડિટ કાર્ડ લેવાનો કોઈ અર્થ નથી. ક્રેડિટ કાર્ડથી બધું જ ખર્ચવાને બદલે, તમારે અન્ય વિકલ્પો પણ જોવા જોઈએ. ઘણીવાર લોકો ક્રેડિટ કાર્ડની મર્યાદા કરતાં વધુ ખર્ચ કરે છે અને પછી તે સમયસર ચૂકવવામાં સક્ષમ નથી. બહુવિધ ક્રેડિટ કાર્ડ્સ અથવા લોન માટે એક જ વારમાં અરજી કરવી એ સખત તપાસ તરીકે ગણવામાં આવે છે અને તે તમારા ક્રેડિટ સ્કોરને અસર કરે છે.
તમારે જૂના ક્રેડિટ કાર્ડની મર્યાદા વધારવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ અને તેનો ઉપયોગ કરવાનું ચાલુ રાખવું જોઈએ. જૂના કાર્ડને બંધ કરીને નવા કાર્ડ્સ સાથે બદલવા એ સારી રીત નથી. આ તમારા CIBIL રેટિંગને બગાડે છે. લાંબા સમય સુધી કાર્ડ રાખવાનો અર્થ એ છે કે તમારી પાસે લાંબો ક્રેડિટ ઇતિહાસ છે અને તેની તમારા રેટિંગ પર સકારાત્મક અસર પડે છે.
તમારા સંયુક્ત ખાતા ધારકે પણ સમયસર ચૂકવણી કરવી જોઈએ
જો તમારું કોઈ વ્યક્તિ સાથે સંયુક્ત બેંક ખાતું છે, અથવા તમે કોઈની લોન પર ગેરેંટર બન્યા છો, અથવા તમે સહ-હસ્તાક્ષરકર્તા છો, તો તમારે એ પણ ધ્યાન રાખવું પડશે કે તે વ્યક્તિ તેની લોનની EMI સમયસર ચૂકવે, અન્યથા તમારું CIBIL રેટિંગ ખરાબ પણ હોઈ શકે છે.
લોન મર્યાદાનો કોઈ મહત્તમ ઉપયોગ યોગ્ય નથી
જો તમે તમારા CIBIL સ્કોરને સુધારવા માંગો છો, તો તમારે નીચા ક્રેડિટ યુટિલાઈઝેશન રેશિયોને જાળવી રાખવો પડશે. આનો અર્થ એ છે કે તમારે તમારી ક્રેડિટ મર્યાદા ક્ષમતાનો સંપૂર્ણ ઉપયોગ કરવાનું ટાળવું જોઈએ. જો તમે ઊંચો ક્રેડિટ યુટિલાઈઝેશન રેશિયો રાખશો, તો તમારું રેટિંગ આપોઆપ નીચે જશે.
7મું પગાર પંચ / કેન્દ્રીય કર્મચારીઓને નવા વર્ષમાં જબરદસ્ત ભેટ મળશે, DA, HRA વધશે
થાપણદારો પ્રથમ / PM મોદીની બેંક ડિપોઝીટ ઇન્સ્યોરન્સ પ્રોગ્રામમાં મોટી જાહેરાત, બેંક ડૂબી તો પણ આટલી રકમ રહેશે સુરક્ષિત
