ભારત આવતીકાલે તેનો 77મો સ્વતંત્રતા દિવસ ઉજવવા માટે તૈયાર છે, જ્યારે પાકિસ્તાન આજે આ દિવસની ઉજવણી કરી રહ્યું છે. બંને દેશોની આઝાદીની કહાની તો જાણીતી છે, પરંતુ ચાલો એક ક્ષણ માટે યાદ કરીએ કે ખરેખર 1947માં શું થયું હતું. ભારતીય સ્વતંત્રતા અધિનિયમ પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા, જેના કારણે 15 ઓગસ્ટના રોજ બે રાષ્ટ્રોનો ઉદભવ થયો હતો. જો કે, કેટલાક લોકો માટે એ કોયડો છે કે બંને દેશોની સ્વતંત્રતાનો કાનૂની આધાર 15 ઓગસ્ટ હોવા છતાં પાકિસ્તાન શા માટે ભારતથી એક દિવસ પહેલા 14 ઓગસ્ટે તેનો સ્વતંત્રતા દિવસ ઉજવે છે.
ભારતીય સ્વતંત્રતા અધિનિયમ અનુસાર, ‘ઓગસ્ટના પંદરમા દિવસથી, 1947થી, ભારતમાં બે સ્વતંત્ર આધિપત્યની સ્થાપના થશે જેને અનુક્રમે ભારત અને પાકિસ્તાન તરીકે ઓળખવામાં આવશે.’
પાકિસ્તાનના સ્થાપક મોહમ્મદ અલી ઝીણાએ પણ તેમના રેડિયો સંબોધનમાં 15 ઓગસ્ટને પાકિસ્તાનનો સ્વતંત્રતા દિવસ જાહેર કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે, ’15 ઓગસ્ટ સ્વતંત્ર અને સાર્વભૌમ રાજ્ય પાકિસ્તાનનો જન્મદિવસ છે. તે મુસ્લિમ રાષ્ટ્રના ભાગ્યની પરિપૂર્ણતાનું પ્રતીક છે જેણે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં માતૃભૂમિ મેળવવા માટે મહાન બલિદાન આપ્યા છે.
ભારતને આઝાદી મળી તે જ રાત્રે પાકિસ્તાન અસ્તિત્વમાં આવ્યું હોવાના અનેક પુરાવા છે . તો પછી પાડોશી દેશ 14મી ઓગસ્ટે પોતાની આઝાદીની ઉજવણી કેમ કરે છે? વર્ષોથી, આ પ્રશ્નનો જવાબ આપવા માટે અનેક સિદ્ધાંતો ઉભરી આવ્યા છે.
એક વિચાર તેને ભારતના છેલ્લા બ્રિટિશ વાઇસરોય અને ભારતના પ્રથમ ગવર્નર જનરલ લોર્ડ માઉન્ટબેટન સાથે જોડે છે. મૂળભૂત રીતે, પાવર ટ્રાન્સફરની યોજના જૂન 1948 પહેલા કરવામાં આવી હતી. જો કે, ભારત અને પાકિસ્તાન બંને માટે 15 ઓગસ્ટને સ્વતંત્રતા દિવસ તરીકે જાહેર કરવાના લોર્ડ માઉન્ટબેટનના નિર્ણયે પ્રક્રિયા ઝડપી કરી. પાકિસ્તાનનું શાસન મોહમ્મદ અલી ઝીણાને સોંપવા તેઓ 14 ઓગસ્ટ, 1947ના રોજ કરાચી ગયા હતા.
બીજો મત એવો છે કે આ નિર્ણયનો શ્રેય કેબિનેટ બેઠકને જાય છે. વાસ્તવમાં જૂન 1948માં, પાકિસ્તાનના પ્રથમ વડાપ્રધાન લિયાકત અલી ખાનની આગેવાની હેઠળની કેબિનેટની બેઠક દરમિયાન, એવું સૂચન કરવામાં આવ્યું હતું કે પાકિસ્તાન ભારત પહેલાં તેનો સ્વતંત્રતા દિવસ ઉજવે. જિન્નાએ આ પ્રસ્તાવ સ્વીકારી લીધો અને તારીખ 14મી ઓગસ્ટ નક્કી કરવામાં આવી.
રમઝાનના ધાર્મિક મહિનાનો પણ મુખ્ય કારણ તરીકે ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. આ મતનું સમર્થન કરનારા કેટલાક લોકો જણાવે છે કે 14 અને 15 ઓગસ્ટ 1947ની વચ્ચેની રાત રમઝાનના 27મા દિવસ સાથે એકરુપ છે, જે પવિત્ર મહિનાની અંદર પવિત્ર દિવસ માનવામાં આવે છે. તેથી જ 14 ઓગસ્ટને સ્વતંત્રતા દિવસ તરીકે પસંદ કરવામાં આવ્યો.
ટાંકવામાં આવેલ બીજું કારણ સમયનો તફાવત છે. ભારતીય માનક સમય (IST) પાકિસ્તાન માનક સમય (PST) કરતા 30 મિનિટ આગળ છે. 15 ઓગસ્ટના રોજ 00:00 વાગ્યે ભારતને આઝાદી મળી ત્યારથી, 14 ઓગસ્ટના રોજ પાકિસ્તાનમાં સ્થાનિક સમય અનુસાર 11:30 વાગ્યા હતા, જેના કારણે એક દિવસ પહેલા ઉજવણી કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો.
આ પણ વાંચો:Pakistan-Balochistan/પાક.માં આતંકવાદી હુમલામાં ચાર ચીની એન્જિનિયરો સહિત 13 માર્યા ગયા
આ પણ વાંચો:OMG!/અમેરિકાના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામા વિશે ચોંકાવનારો ઘટસ્ફોટ, ‘હું દરરોજ પુરુષોને પ્રેમ કરું છું, પરંતુ…’
આ પણ વાંચો:Pak Currency/પાકિસ્તાનના રૂપિયાની ત્રેવડી સદીઃ એક ડોલર બરોબર 302 પાક રૂપિયા
