જે ઘઉં તુર્કીએ ભારતને ખરાબ ગણીને પરત કર્યા હતા, તે હવે ઈજિપ્ત મોકલવામાં આવ્યા છે. રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચેના યુદ્ધને કારણે ઇજિપ્ત બ્રેડની અછતનો સામનો કરી રહ્યું છે. ઘઉંના સૌથી મોટા આયાતકારો પૈકીનું એક ઈજીપ્ત ભારત સહિત અન્ય દેશોમાંથી ઓછા ભાવે ઘઉં ખરીદવા માંગે છે. સૂત્રોએ અંગ્રેજી અખબાર ‘લાઇવ મિન્ટ’ને જણાવ્યું કે, જે ઘઉંને તુર્કીએ નબળી ગુણવત્તા તરીકે સ્વીકારવાનો ઇનકાર કર્યો હતો, તે ઈજિપ્ત મોકલવામાં આવ્યો છે. ભારતે 13 મેના રોજ ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. અગાઉ, ભારતે તુર્કીને 56,000 ટન ઘઉંના કન્સાઇનમેન્ટને મંજૂરી આપી હતી.
ખાદ્ય સચિવ સુધાંશુ પાંડેએ ગુરુવારે જણાવ્યું હતું કે ઘઉંના કન્સાઇનમેન્ટને ભારતમાંથી રવાના કરવામાં આવે તે પહેલાં ક્વોરેન્ટાઇન અને અન્ય જરૂરી પ્રક્રિયાઓ પૂર્ણ કરવામાં આવી હતી. તેમણે કહ્યું કે તુર્કીના સત્તાવાળાઓ ઘઉંના કન્સાઇનમેન્ટ લેવાના ઇનકાર અંગે વાત કરી શક્યા નથી.
પાંડેએ કહ્યું કે, ઘઉંનો આ કન્સાઈનમેન્ટ ભારતીય કંપની આઈટીસી લિમિટેડનો હતો. મને કહેવામાં આવ્યું હતું કે આ ડીલ સંબંધિત નાણાકીય વ્યવહાર પૂર્ણ થઈ ગયો છે. ભારતીય કંપનીએ આ ઘઉં એક વિદેશી કંપનીને વેચ્યા હતા, જ્યાંથી આ ઘઉં તુર્કીની કંપની સુધી પહોંચ્યો હતો. તુર્કીએ ભારતના ઘઉંમાં રૂબેલા વાયરસની ફરિયાદ કરી હતી
S&P ગ્લોબલ કોમોડિટી ઈનસાઈટ્સના રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે ભારતના ઘઉંમાં રૂબેલા વાયરસના કારણે તેને પરત કરવામાં આવ્યો હતો. ITCના પ્રવક્તાએ જણાવ્યું કે, ITCએ આ ઘઉં નેધરલેન્ડની એક કંપનીને વેચ્યા હતા. આ કન્સાઇનમેન્ટ ઘઉંના પરીક્ષણ અને તમામ પ્રકારની મંજૂરીઓ બાદ જ મોકલવામાં આવ્યું હતું. જ્યારે આ અંગે પૂછવામાં આવ્યું તો તુર્કી અને ઇજિપ્તના દૂતાવાસોએ જવાબ આપ્યો ન હતો. સરકારી અધિકારીઓએ ગુરુવારે કહ્યું હતું કે ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ પછી પાંચ દેશોએ સત્તાવાર રીતે ભારત પાસેથી ઘઉંની માંગણી કરી છે.
સરકારનું કહેવું છે કે હવેથી ઘઉં ખાનગી કંપનીઓને નહીં પરંતુ સરકારોને વેચવામાં આવશે. ભારતમાં ટેસ્ટિંગ લેબ યોગ્ય રીતે કામ કરતી નથી. આ ઘટનાક્રમથી વાકેફ નિકાસકારો કહે છે કે ઘઉંનો માલ લગભગ બે અઠવાડિયામાં તુર્કી પહોંચ્યો હતો. શક્ય છે કે આ સમય દરમિયાન તાપમાન અને ભેજમાં ફેરફારને કારણે ઘઉં બગડી ગયા. જો કે, નિષ્ણાતો કહે છે કે ઘઉંમાં વાયરસની કોઈ શક્યતા નથી.
રૂબેલા વાયરસ બીજ અથવા જમીનમાં ચેપને કારણે થાય છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું. ઘઉંને વહાણમાં લોડ કરવામાં આવે તે પહેલાં તે શોધી શકાયું હતું. તે બેદરકારીનો કેસ હોઈ શકે છે. નિષ્ણાતોએ ભારતના ઘઉંમાં વાયરસની વારંવાર મિલ ફરિયાદો અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. આ વર્ષની શરૂઆતમાં ઈન્ડોનેશિયાએ ગુણવત્તાને ટાંકીને ભારતના કૃષિ ઉત્પાદનોને નકારી કાઢ્યા હતા. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે આવી ઘટનાઓથી દેશની પ્રતિષ્ઠા પર ખરાબ અસર પડે છે. મંત્રાલયે આવી બાબતોનો સામનો કરવો જોઈએ. આવા કેસ પકડાતા નથી કારણ કે ભારતમાં ટેસ્ટિંગ લેબ યોગ્ય રીતે કામ કરતી નથી.
