ભારતીય કૃષિ અનુસંધાન પરિષદ (ICAR) ના નેતૃત્વ હેઠળ હિસારનું નેશનલ ઇક્વિન રિસર્ચ સેન્ટર (NRCE) લાંબા સમયથી પ્રાણીઓ માટે એન્ટિ-કોવિડ-19 એન્કોવેક્સ રસી બનાવવાનું કામ કરી રહ્યું છે. જેથી આ રોગ માણસોમાંથી પ્રાણીઓમાં અને પ્રાણીઓમાંથી માણસોમાં ન ફેલાય. વૈજ્ઞાનિકો આ રસી દેશભરના પાંચ રાજ્યોના પ્રાણીસંગ્રહાલયોમાં બિલાડીની પ્રજાતિના પ્રાણીઓને આપવા માંગે છે. પરંતુ ગુજરાતના વન વિભાગે પાંચમાંથી એકને પણ રસી લગાવવાની પરવાનગી આપી દીધી છે.
સફળતા મળ્યા બાદ આ રાજ્યોમાં પણ રસીકરણ થશે
હવે NRCE વૈજ્ઞાનિકોની એક ટીમ શુક્રવારે ગુજરાતમાં જૂનાગઢના સક્કરબાગ ઝૂલોજિકલ પાર્કમાં રસી આપવા માટે પહોંચી હતી. આજે શનિવારે તેઓ રસી લગાવવાનું કામ પણ શરૂ કરશે. જો આ કામ સફળ થશે તો ગુજરાત બાદ દિલ્હી, મહારાષ્ટ્ર, રાજસ્થાન અને કર્ણાટકમાં આવેલા પ્રાણીસંગ્રહાલયોમાં બિલાડીની પ્રજાતિના પ્રાણીઓને આ રસી આપી શકાશે.
પાંચ રાજ્યોના વન વિભાગોએ પરવાનગી આપી નથી
હકીકતમાં, જ્યારે વૈજ્ઞાનિકોએ દેશની પ્રથમ પ્રાણી વિરોધી કોવિડ -19 રસી તૈયાર કરી અને પ્રારંભિક સફળ પરીક્ષણો હાથ ધર્યા, ત્યારે તેઓ હવે આ રસી દેશભરની બિલાડીની પ્રજાતિઓને આપવા માંગતા હતા. આ માટે, આ પ્રોજેક્ટ સાથે સંકળાયેલા ઉચ્ચ અધિકારીઓ અને વૈજ્ઞાનિકોએ પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલય (MoEFCC) પાસેથી સેન્ટ્રલ ઝૂ ઓથોરિટી (CZA) પાસે રસીના ટ્રાયલ માટે પ્રાથમિક મંજૂરી પણ લીધી હતી. વૈજ્ઞાનિકોએ ગુજરાત, દિલ્હી, મહારાષ્ટ્ર, રાજસ્થાન અને કર્ણાટકમાં આવેલા પ્રાણીસંગ્રહાલયોમાં બિલાડીની પ્રજાતિના પ્રાણીઓને આ રસી આપવાની હતી. પરંતુ તમામ પરવાનગી મળ્યા બાદ સંબંધિત રાજ્યોના વન વિભાગમાં જઈને ફાઈલ અટકી ગઈ હતી. જેમાં ગુજરાતના વન વિભાગે અહીં આ ટ્રાયલ કરવાની પરવાનગી આપી હતી. પરંતુ હજુ સુધી ટ્રાયલ ફાઈલ ચાર રાજ્યોમાં વન વિભાગના સ્તરે અટવાઈ છે. આ રાજ્યોમાં દિલ્હી, મહારાષ્ટ્ર, રાજસ્થાન અને કર્ણાટકમાં આવેલા પ્રાણી સંગ્રહાલયનો સમાવેશ થાય છે.
વનવિભાગે પરવાનગી ન આપવા પાછળનું આ કારણ હતું
રાજ્યોમાં વન વિભાગના અધિકારીઓ પણ સિંહો અને દીપડાઓ પર રસીના ટ્રાયલને મંજૂરી આપવા તૈયાર ન હતા કારણ કે એશિયાઈ સિંહ અને ચિત્તો બંને ભારતમાં શેડ્યૂલ-1 સંરક્ષિત પ્રજાતિઓ છે. આ જ કારણ છે કે ગુજરાત સિવાયના ચાર રાજ્યોમાં વન વિભાગના અધિકારીઓએ આ જોખમ લીધું નથી. હવે જ્યારે ગુજરાતમાં બધું બરાબર છે, ત્યારે આ રસી દેશભરના પ્રાણીઓને આપી શકાય છે.
ડૉ. ત્રિલોચન મહાપાત્રા, ડાયરેક્ટર જનરલ, ICARના પ્રયાસોથી, અમે પ્રાણીઓ માટે એન્ટિ-કોરોનાવાયરસ રસી તૈયાર કરવામાં સફળ થયા. ગુજરાતમાં સિંહ અને દીપડા પર એન્કોવેક્સ વેક્સિન આપવાની કામગીરી શરૂ કરવામાં આવી છે. ત્યારબાદ અમે સમગ્ર ભારતમાં અન્ય પ્રાણીસંગ્રહાલયોમાં રસીનું પરીક્ષણ કરવાની યોજના બનાવીએ છીએ.
