ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, હોલિકા દહન (હોલિકા દહન 2022) ફાલ્ગુન પૂર્ણિમાના દિવસે કરવામાં આવે છે. આ વખતે આ તહેવાર 17 માર્ચ ગુરુવારે છે. આ તહેવાર સાથે જોડાયેલી ઘણી વાર્તાઓ છે, પરંતુ આ તહેવાર સાથે સૌથી વધુ સંબંધ હિરણ્યકશિપુની બહેન ભક્ત પ્રહલાદ અને હોલિકાની છે. હિરણ્યકશિપુ એક રાક્ષસ રાજા હતો જેનો જન્મ સતયુગમાં થયો હતો જે ખૂબ જ પરાક્રમી અને શક્તિશાળી હતો. તેમનો જન્મ મહર્ષિ કશ્યપના પરિવારમાં થયો હતો. આ સાથે તેમને ભગવાન બ્રહ્મા તરફથી એક વિચિત્ર વરદાન મળ્યું હતું. ભગવાન બ્રહ્માના આ વરદાનને કારણે નારાયણે પોતે જ ભગવાન નરસિંહ અવતાર લઈને તેમનો વધ કરવો પડ્યો. હિરણ્યકશિપુનો પુત્ર પ્રહલાદ વિષ્ણુનો ભક્ત હતો જે તેના મૃત્યુ પછી તેના પછી આવ્યો. આજે આપણે હિરણ્યકશિપુ અને તેમના પુત્ર પ્રહલાદની વાર્તા વિશે જાણીશું.
હિરણ્યકશિપુ દેવોને શત્રુ માનતો હતો
હિરણ્યકશિપુ રાક્ષસોનો રાજા હતો. તેનો ભાઈ હિરણ્યાક્ષ નામનો રાક્ષસ હતો, જેને ભગવાન વિષ્ણુએ વરાહ અવતાર લઈને માર્યો હતો. એટલા માટે હિરણ્યકશિપુ તેને પોતાનો દુશ્મન માનતો હતો. હિરણ્યકશિપુના લગ્ન કાયધુ નામની સ્ત્રી સાથે થયા હતા, જેનાથી તેમને પ્રહલાદ નામનો પુત્ર થયો હતો. જ્યારે હિરણ્યકશિપુ ભગવાન બ્રહ્માની તપસ્યા કરી રહ્યા હતા, તે સમયે દેવતાઓએ તેમના શહેર પર હુમલો કર્યો અને ત્યાં પોતાનું શાસન સ્થાપિત કર્યું. ત્યારે દેવશી નારદ મુનિએ કાયાધુની રક્ષા કરી હતી અને તેને પોતાના આશ્રમમાં સ્થાન આપ્યું હતું. ત્યાં જ હિરણ્યકશિપુના પુત્ર પ્રહલાદનો જન્મ થયો. દેવર્ષિ નારદ મુનિના સાનિધ્યમાં રહેવાને કારણે તેઓ ભગવાન વિષ્ણુના ભક્ત બની ગયા.
હિરણ્યકશિપુએ બ્રહ્મા પાસે આ વરદાન માંગ્યું હતું
ઘણા વર્ષો સુધી તપસ્યા કર્યા પછી, ભગવાન બ્રહ્માએ હિરણ્યકશિપુને દર્શન આપ્યા અને તેમને વરદાન માંગવા કહ્યું. ત્યારે હિરણ્યકશિપુએ વરદાન માંગ્યું કે “મારે માણસ કે પ્રાણીના હાથે ન મરવું જોઈએ, ન તો કોઈ શસ્ત્રથી, ન તો દિવસે કે રાત્રે, ન તો મકાનની બહાર કે ન અંદર, ન જમીનમાં કે ન આકાશમાં, મને મરવા દો. . બ્રહ્માએ તેને આ વરદાન આપ્યું હતું. આ વરદાન મળતાં તે ખૂબ જ શક્તિશાળી બની ગયો અને તેણે ત્રણેય લોકનો કબજો મેળવી લીધો.
જ્યારે પ્રહલાદ વિષ્ણુનો ભક્ત બન્યો
બ્રહ્મા પાસેથી વરદાન મળતાં હિરણ્યકશિપુનો જુલમ વધી ગયો. તેણે અનેક અધર્મી કૃત્યો કર્યા અને ઋષિ-મુનિઓને મારી નાખ્યા. તેણે લોકોને પોતાને ભગવાન માનવા માટે દબાણ કરવાનું શરૂ કર્યું, પરંતુ તેનો પુત્ર પ્રહલાદ પોતે વિષ્ણુની ભક્તિમાં લીન રહેશે. જ્યારે હિરણ્યકશિપુને આ વાતની જાણ થઈ ત્યારે તેણે પોતાના પુત્રને ધર્મના માર્ગથી દૂર જવા સમજાવ્યો, પરંતુ પ્રહલાદ રાજી ન થયો. અંતે હિરણ્યકશિપુએ પોતાના પુત્રને મારવાનું નક્કી કર્યું.
હિરણ્યકશિપુએ પોતાના પુત્રને બાળવાનો પ્રયાસ કર્યો
હિરણ્યકશિપુની બહેનનું નામ હોલિકા હતું. હોલિકાને ભગવાન બ્રહ્માનું વરદાન હતું કે અગ્નિ તેને બાળી શકી નહીં. આનો લાભ લઈને હિરણ્યકશિપુએ હોલિકાને પ્રહલાદને ખોળામાં લઈને અગ્નિમાં બેસવા કહ્યું જેથી પ્રહલાદ ભાગી ન જાય અને તે આગમાં બળી જાય. હોલિકાએ પણ એવું જ કર્યું. પરંતુ હોલિકા આગમાં ભસ્મ થઈ ગઈ અને પ્રહલાદ બચી ગયો.
ભગવાન નરસિંહે હિરણ્યકશિપુનો વધ કર્યો
પ્રહલાદની ભક્તિથી પરેશાન થઈને એક દિવસ હિરણ્યકશ્યપે તેને પૂછ્યું, ‘શું આ સ્તંભમાં પણ તારો ભગવાન છે? પ્રહલાદે “હા” કહ્યું. હિરણ્યકશિપુએ ગુસ્સામાં થાંભલો તોડી નાખ્યો. ત્યારે ભગવાન વિષ્ણુ તેમની પાસેથી નરસિંહના રૂપમાં પ્રગટ થયા. ભગવાન નરસિંહ હિરણ્યકશ્યપને તેમના મકાનના દરવાજાના ચોકઠામાં લઈ ગયા અને સાંજે તેમના ખોળામાં મૂકીને નખની મદદથી તેની હત્યા કરી. આ રીતે ભગવાન વિષ્ણુએ પોતાના વરદાનની પ્રાપ્તિ કરી અને હિરણ્યકશિપુનો અંત લાવ્યો અને ભક્ત પ્રહલાદને પોતાનો ઉત્તરાધિકારી બનાવ્યો.
જાણો હિરણ્યકશિપુના આગલા અને આગલા જન્મની કથા
ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, તેમના પાછલા જન્મમાં, હિરણ્યકશિપુ અને તેમના નાના ભાઈ હિરણ્યાક્ષ ભગવાન વિષ્ણુના વૈકુંઠ ધામના રક્ષક હતા, જેનું નામ જય-વિજય હતું. એક દિવસ તેણે ભગવાન બ્રહ્માના ચાર માનસ પુત્રોનું અપમાન કર્યું, ગુસ્સામાં તેણે જય-વિજયને ત્રણ જન્મ સુધી અસુર કુળમાં જન્મ લેવાનો શ્રાપ આપ્યો. જ્યારે તેણે માફી માંગી, ત્યારે માનસ પુત્રોએ કહ્યું કે તેઓ ભગવાન વિષ્ણુના હાથે માર્યા જશે. જય-વિજયનો જન્મ હિરણ્યકશિપુ અને હિરણ્યાક્ષના રૂપમાં થયો હતો. આ પછી તેનો જન્મ મહર્ષિ વિશ્વવના પરિવારમાં રાવણ તરીકે થયો હતો, જે લંકાના રાજા હતા. અને હિરણ્યાક્ષનો જન્મ તેના નાના ભાઈ કુંભકર્ણ તરીકે થયો હતો. આ બંનેની હત્યા સ્વયં ભગવાન વિષ્ણુના અવતાર શ્રી રામના હાથે થઈ હતી.
Life Management / ભિખારીએ શેઠ પાસે પૈસા માંગ્યા, શેઠે કહ્યું, “બદલામાં તમે મને શું આપશો? આ સાંભળીને ભિખારીએ શું કર્યું?
અનોખી હોળી / બરસાનામાં રમાય છે લઠ્ઠમાર હોળી, કેવી રીતે શરૂ થઈ આ પરંપરા, જાણો છો આ ખાસ વાતો?
આસ્થા / 15 માર્ચથી 14 એપ્રિલ સુધી સૂર્ય મીન રાશિમાં રહેશે, તમારા અંગત જીવન પર કેવી અસર પડશે, જાણો
