ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ ઈબ્રાહિમ રાયસી અને વિદેશ મંત્રી હુસૈન અમીર અબ્દુલ્લાહિયનનું હેલિકોપ્ટર દુર્ઘટનામાં મોત થયું છે. ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ હોવા ઉપરાંત, રાયસી આગામી સુપ્રીમ લીડર બનવાની રેસમાં પણ હતા. રાયસી 2021માં ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા પહેલા પણ ઘણા મહત્વના પદો પર હતા. આ દરમિયાન તેની સાથે ઘણા વિવાદો પણ જોડાયેલા હતા. ખાસ કરીને, તેમના પર ચળવળો અને વિરોધીઓને નિર્દયતાથી દબાવવાનો આરોપ હતો. રાયસી ઘરેલું રાજકારણમાં કડક વલણ અપનાવવા માટે જાણીતા હતા. હસન રુહાની બાદ રાયસીએ ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળ્યો હતો. રુહાનીને મધ્યમ નેતા તરીકે જોવામાં આવતા હતા પરંતુ રાયસી તેમનાથી વિપરીત હતા.
રાયસીને’તેહરાનનો કસાઈ’ કેમ કહેવાતા
ઈબ્રાહિમ રાયસી ઈરાનના નિર્વાસિત વિરોધ અને માનવાધિકાર જૂથો પ્રત્યે ખૂબ જ આક્રમક રહ્યા છે. રાયસીનું નામ 1988માં માર્ક્સવાદીઓ અને ડાબેરીઓના સામૂહિક ફાંસીનું કારણ બન્યું. તે સમયે રાયસી તેહરાનની રિવોલ્યુશનરી કોર્ટના ડેપ્યુટી પ્રોસીક્યુટર હતા. એમ્નેસ્ટી ઈન્ટરનેશનલના અહેવાલ મુજબ ઈરાનમાં ‘ડેથ કમિટી’ તરીકે ઓળખાતી તપાસ સમિતિઓની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. તેમાં ધાર્મિક ન્યાયાધીશો, ફરિયાદી અને ગુપ્તચર મંત્રાલયના અધિકારીઓનો સમાવેશ થતો હતો. આ સમિતિઓએ મનસ્વી રીતે હજારો કેદીઓને મોતની સજા સંભળાવી. એમ્નેસ્ટીનો દાવો છે કે આ સમિતિઓએ પાંચ હજારથી વધુ લોકોને મોતની સજા આપી હતી. 1988ના સામૂહિક ફાંસી પછી જ રાયસીને ‘તેહરાનનો કસાઈ’ કહેવામાં આવ્યો.
પ્રમુખ બન્યા બાદ કડક વલણ અપનાવ્યું
પ્રતિષ્ઠિત મીડિયા અહેવાલ મુજબ, રાયસી ઈરાનના તે રાજકારણીઓમાં સામેલ છે, જેમના કહેવા પર દેશમાં દમનની બે આકરી કાર્યવાહી થઈ હતી. રાયસી પ્રમુખ બન્યા પછી, ઈરાનમાં મહિલાઓના પહેરવેશ અને વર્તનને પ્રતિબંધિત કરતા કાયદા દાખલ કરવામાં આવ્યા. ઈરાનમાં હિજાબનો કાયદો કડક બનાવાયો. આનો ઘણો વિરોધ પણ થયો હતો. સપ્ટેમ્બર 2022 માં, મહિલાના પહેરવેશ સંબંધિત નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરવા બદલ ધરપકડ કરાયેલ મહિલા મહસા અમીનીના કસ્ટડીમાં મૃત્યુ બાદ ઈરાનમાં ભારે વિરોધ ફાટી નીકળ્યો હતો. ઈરાનમાં 1979ની ઈસ્લામિક ક્રાંતિ પછીના આ સૌથી મોટા વિરોધ પ્રદર્શન હતું. આ દેખાવો દરમિયાન સેંકડો લોકો માર્યા ગયા હતા. આ દરમિયાન રાયસીએ ખૂબ જ આક્રમક વલણ અપનાવ્યું હતું અને વિરોધીઓ સામે ઘૃણાસ્પદ કાર્યવાહી કરીને આંદોલનને કચડી નાખ્યું હતું.
ઇબ્રાહિમ રાયસી: એક કટ્ટરપંથી ફરિયાદી દ્વારા અનુસરવામાં આવેલા એક બેકાબૂ રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ઈરાનની પ્રતિષ્ઠા. સર્વોચ્ચ નેતા આયાતુલ્લા અલી ખોમેનીના નજીકના રાયસીએ અવારનવાર અમેરિકા અને ઈઝરાયેલ પર હુમલો કર્યો હતો. રાયસી ‘ગંભીર માનવાધિકાર ઉલ્લંઘન’માં સામેલ થવા બદલ વોશિંગ્ટનની પ્રતિબંધિત બ્લેકલિસ્ટમાં હતા. તેઓ ઈરાનની પરમાણુ શક્તિ વધારવા માટે પણ અવાજ ઉઠાવતા રહ્યા છે. અમેરિકન પ્રતિબંધો છતાં તેણે આમાં પ્રગતિ કરી છે.
આ પણ વાંચો: સુપ્રીમ કોર્ટમાં 3 નવા ક્રિમિનલ કાયદાઓ પર આજે સુનાવણી, અરજદારની અપીલ ‘સંસદમાં ચર્ચા વગર કરાયું બિલ પાસ’
આ પણ વાંચો: લોકસભા ચૂંટણી 2024 Live: 9 વાગ્યા સુધીમાં 10.28 % મતદાન
