જો મહારાષ્ટ્રમાં આઘાડીની સરકાર પડી તો તેનો સીધો ફાયદો ભાજપને થશે. ભાજપ બળવાખોર ધારાસભ્યો અને અન્યોની મદદથી રાજ્યમાં સરકાર બનાવવાનો દાવો રજૂ કરી શકશે. જો કે, રાજ્યમાં ભાજપ કેવી રીતે સરકાર બનાવશે તે મોટો પ્રશ્ન છે. નવી સરકાર માટે બળવાખોર ધારાસભ્યો પાસે કયા વિકલ્પો ઉપલબ્ધ છે? મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપ માટે આ સંભવિત વિકલ્પો છે.
વિકલ્પ 1
ભાજપ પાસે પહેલાથી જ 106 બેઠકો છે. આવી સ્થિતિમાં, જો ભાજપને શિવસેનાના 38 બળવાખોર ધારાસભ્યોનું સમર્થન મળે છે અને રાજ્યની વિવિધ નાની પાર્ટીઓનું સમર્થન મળે છે, તો ભાજપ સરકાર બનાવવાનો દાવો કરી શકે છે. ડિફેક્શન એક્ટ એમેન્ડમેન્ટ 2003 મુજબ શિવસેનાના બળવાખોર ધારાસભ્યો ભાજપની સરકાર બનાવવા માટે બે રીતે સમર્થન આપી શકે છે. પ્રથમ, શિવસેનાથી અલગ થયેલા ધારાસભ્યોનો અલગ જૂથ બનાવીને તેઓ ભાજપને સમર્થન આપીને સરકાર બનાવી શકે છે. બીજો વિકલ્પ એ છે કે શિવસેનાના બળવાખોર ધારાસભ્યો તેમના જૂથને ભાજપમાં ભળી દે, જોકે એકનાથ શિંદેએ બળવાખોર ધારાસભ્યોના વિલીનીકરણને સ્પષ્ટપણે નકારી કાઢ્યું છે.
વિકલ્પ 2
બળવાખોર ધારાસભ્યોની સદસ્યતા રદ થયા બાદ પણ ભાજપ પાસે સરકાર બનાવવાનો કાનૂની માર્ગ છે. આ માટે બળવાખોર ધારાસભ્યોની સદસ્યતા રદ થતાં કોર્ટનો રસ્તો ખુલ્લો છે. બરાબર આવા કિસ્સામાં, સુપ્રીમ કોર્ટે ધારાસભ્યોની સદસ્યતા રદ કરવાના અરુણાચલ પ્રદેશ વિધાનસભાના ઉપાધ્યક્ષના 2016ના નિર્ણયને રદ કર્યો છે. કોર્ટે તે સમયે ચુકાદો આપ્યો હતો કે જો ડેપ્યુટી સ્પીકર સામે અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ પેન્ડિંગ હોય તો તે ધારાસભ્યોની સદસ્યતા રદ કરવાનો નિર્ણય લઈ શકે નહીં. આવી સ્થિતિમાં સુપ્રીમ કોર્ટમાંથી રાહત મળ્યા બાદ ભાજપ અને શિવસેનાના બળવાખોર ધારાસભ્યો અપક્ષો અને અન્ય નાના પક્ષો સાથે મળીને સરકાર બનાવી શકે છે.
વિકલ્પ-3
બીજો વિકલ્પ જે ઉભરી રહ્યો છે તે એ છે કે ભાજપ અને સંયુક્ત શિવસેના સાથે મળીને સરકાર બનાવવાનો દાવો કરે છે. આ ત્યારે જ શક્ય છે જ્યારે ઉદ્ધવ ઠાકરે નમશે અને શિવસેના અને શિવસેનાના બળવાખોર ધારાસભ્યો ફરી એકસાથે આવશે, આવી સ્થિતિમાં ફરી એકસાથે શિવસેના પાસે 54 ધારાસભ્યો હશે. આવી સ્થિતિમાં જો ભાજપ અને શિવસેના સાથે આવે તો ભાજપ સરકાર બનાવવાનો દાવો રજૂ કરી શકે છે. જો કે આવું બનવાની શક્યતાઓ નહિવત્ છે, પરંતુ એવું બની શકે છે કે તેને નકારી શકાય નહીં.
વિકલ્પ-4
રાજકારણ એ સંભાવનાઓની રમત છે, તેથી ક્યારેક અશક્ય દેખાતા નિર્ણયો અને જોડાણો જોવા મળ્યા છે. વિકલ્પ તરીકે, ભાજપ, એનસીપી અને શિવસેનાના બળવાખોર ધારાસભ્યો પણ સરકાર બનાવવાનો દાવો કરી શકે છે. ભાજપ પાસે 106 ધારાસભ્યો છે, NCP પાસે 53 ધારાસભ્યો છે, જ્યારે શિવસેના પાસે 38 બળવાખોર ધારાસભ્યો છે. જો કે એનસીપી ભાજપને સમર્થન આપે તેવી આશા ઓછી છે.
વિકલ્પ-5
બીજો વિકલ્પ નવી સરકાર બનાવવાનો છે, જે અત્યારે અશક્ય લાગે છે. જો મહાવિકાસ આઘાડીની સરકાર રાજીનામું આપશે તો નવી સરકારની રચના માટે સીધી રાજ્યપાલની ભૂમિકા શરૂ થશે. આવી સ્થિતિમાં, રાજ્યપાલ ભાજપને નવી સરકાર બનાવવા માટે આમંત્રણ આપી શકે છે, કારણ કે ભાજપ રાજ્યમાં સૌથી મોટી પાર્ટી છે અને પછી ભાજપ અને શિવસેનાના બળવાખોર ધારાસભ્યો સાથે મળીને સરકાર બનાવી શકે છે. એકંદરે રાજ્યપાલ ભગતસિંહ કોશ્યારીની ભૂમિકા આવનારા સમયમાં ઘણી મહત્વની બનવાની છે. તે હાલમાં કોરોનાથી પીડિત છે અને હોસ્પિટલમાંથી પરત ફર્યા બાદ પોતાનું કામ ફરી શરૂ કરશે. કોઈ પણ સંજોગોમાં સરકાર બનશે તો વિધાનસભામાં જ બહુમતી નક્કી થઈ જશે અને હાલમાં ભાજપ અને શિવસેનાના બળવાખોરો સાથે બહુમતનો આંકડો ઊંચો દેખાઈ રહ્યો છે.
2019માં ઠાકરેના નેતૃત્વમાં સરકારની રચના કરવામાં આવી હતી. નવેમ્બર 2019 માં, મહારાષ્ટ્રમાં ઠાકરેના નેતૃત્વમાં NCP, કોંગ્રેસ અને શિવસેનાની સંયુક્ત સરકારની રચના કરવામાં આવી હતી. શિવસેના અને ભાજપનો જુનો સંબંધ છે. બંને સાથી રહ્યા છે, પરંતુ 2019માં ભાજપ ઉદ્ધવ ઠાકરેને સીએમ બનાવવા માગતી ન હતી, ત્યારબાદ શિવસેનાએ ભાજપ સાથે સંબંધો તોડી નાખ્યા હતા. જો આપણે સરકાર બનાવવા માટે ભાજપના સમીકરણોની વાત કરીએ તો મહારાષ્ટ્રમાં 288 વિધાનસભા બેઠકો પર ભાજપના 106 ધારાસભ્યો છે. શિવસેના 55, NCP 53, કોંગ્રેસ 44, બહુજન વિકાસ અઘાડી 3, સમાજવાદી પાર્ટી, AIMIM અને પ્રહાર જનશક્તિ પાર્ટી બે-બે અને MNS, CPI(M), રાષ્ટ્રીય સમાજ પક્ષ, સ્વાભિમાની પાર્ટી, જનસુરાજ્ય શક્તિ અને ક્રાંતિકારી શેતકરી એક-એક ધારાસભ્ય છે. દરેક
