ચિત્તાને બચાવવા માટે ઘણા બધા પ્રોજેક્ટ હાથ ધરાયા છે, એવામાં પ્રોજેક્ટ ચિત્તાને લઈને થઈ રહેલા પ્રયાસોને એક મોટો ફટકો પડ્યો છે. શ્યોપુર જિલ્લાના કુનો નેશનલ પાર્કમાં વધુ બે ચિત્તાના બચ્ચા મૃત્યુ પામ્યા છે. મંગળવારે એક બચ્ચાનું મોત થયું હતું. હવે માત્ર એક જ બચ્ચું બચ્યું છે. મળી રહેલી માહિતી મુજબ આ બચ્ચાઓનું મોત કુપોષણને કારણે થયું છે.
અત્યાર સુધીમાં ચારમાંથી ત્રણ બચ્ચા મૃત્યુ પામ્યા છે. આ ચાર બચ્ચા બે મહિના પહેલા માર્ચના છેલ્લા સપ્તાહમાં જન્મ્યા હતા. આ સહિત આફ્રિકન દેશોમાંથી લાવવામાં આવેલા ચિત્તાઓમાંથી અત્યાર સુધીમાં છ મૃત્યુ પામ્યા છે. જેમાં ત્રણ બચ્ચા અને ત્રણ પુખ્ત ચિત્તાનો સમાવેશ થાય છે. કુનો નેશનલ પાર્કમાં હવે 17 પુખ્ત ચિત્તા અને એક બચ્ચુ જીવિત છે.
મળતી માહિતી અનુસાર ૨૩ મે ના રોજ સવારે જ જ્વાલા નામના માદા ચિત્તાના એક બચ્ચાનું મોત થયું હતું. આ પછી, પાલપુરમાં તૈનાત વન્યજીવ ડોકટરોની ટીમ અને મોનિટરિંગ ટીમે આખો દિવસ બાકીના ત્રણ બચ્ચા અને માદા ચિત્તા જ્વાલા પર નજર રાખી. ચિતા જ્વાલાને દિવસ દરમિયાન પૂરક ખોરાક આપવામાં આવ્યો હતો. મોનિટરિંગ દરમિયાન બાકીના ત્રણ બચ્ચાની સ્થિતિ સામાન્ય જણાતી ન હતી. નોંધનીય છે કે 23 મે આ ઉનાળાનો સૌથી ગરમ દિવસ પણ હતો. દિવસનું મહત્તમ તાપમાન 46-47 ડિગ્રી સેલ્સિયસની આસપાસ રહ્યું હતું. ભારે ગરમ પવનો અને ગરમીના મોજા દિવસભર ચાલુ રહ્યા હતા. મોનિટરિંગ ટીમ દિવસભર મોનિટરિંગ કરતી રહી. ચિતા જ્વાલાને દિવસ દરમિયાન પૂરક ખોરાક આપવામાં આવ્યો હતો.
મેનેજમેન્ટ અને વાઈલ્ડલાઈફ ડોકટરોની ટીમે તરત જ ત્રણેય બચ્ચાઓને બચાવવા અને જરૂરી સારવાર કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. બે બચ્ચાની હાલત અત્યંત નાજુક હતી અને સારવારના તમામ પ્રયાસો છતાં તેમને બચાવી શકાયા ન હતા. એક બચ્ચાને ગંભીર હાલતમાં પાલપુર હોસ્પિટલમાં સઘન સારવાર અને દેખરેખ હેઠળ રાખવામાં આવ્યું હતું. તેની સતત સારવાર કરવામાં આવી રહી છે. સારવાર માટે નામિબિયા અને દક્ષિણ આફ્રિકાના ચિત્તા નિષ્ણાતો અને ડોક્ટરોની સલાહ લેવામાં આવી રહી છે. બચ્ચા હાલમાં સઘન સંભાળમાં છે. તેમની તબિયત સ્થિર છે. માદા ચિત્તા જ્વાલા સ્વસ્થ છે. તેના પર સતત નજર રાખવામાં આવી રહી છે.
ચિત્તાના બચ્ચા નબળા હતા
તમામ ચિત્તાના બચ્ચા નબળા, ઓછા વજનવાળા અને અત્યંત નિર્જલીકૃત જોવા મળ્યા હતા. ફિમેલ ચિત્તા જ્વાલા પહેલીવાર માતા બની છે. ચિત્તાના બચ્ચા લગભગ 8 અઠવાડિયાના છે. આ તબક્કે ચિત્તાના બચ્ચા સામાન્ય રીતે જિજ્ઞાસુ હોય છે. માતા સાથે સતત ચાલતા રહે છે. ચિતાના બચ્ચા 8-10 દિવસ પહેલા જ માતા સાથે ફરવા લાગ્યા હતા. ચિત્તા નિષ્ણાતોના મતે, આફ્રિકામાં ચિત્તાના બચ્ચાનો જીવિત રહેવાનો દર સામાન્ય રીતે ઓછો છે. પોસ્ટમોર્ટમની કાર્યવાહી સ્ટાન્ડર્ડ પ્રોટોકોલ મુજબ કરવામાં આવી રહી છે.
નિષ્ણાતે કહ્યું- સૌથી ખરાબ ક્ષણ હજુ આવવાની બાકી છે
દક્ષિણ આફ્રિકાના વન્યજીવ નિષ્ણાત વિન્સેન્ટ વા ડેર મર્વેએ એક મુલાકાતમાં જણાવ્યું હતું કે જો પ્રોજેક્ટ ચિત્તાને સફળ બનાવવો હોય તો ભારતે વધુને વધુ ફેન જંગલોનો ઉપયોગ કરવો પડશે. વિશ્વભરમાં કોઈપણ પ્રાણી પ્રજાતિને વાડ વિનાના રહેઠાણોમાં ફરીથી દાખલ કરવાના પ્રયાસો સફળ થયા નથી. થોડા મહિનાઓ પછી, જ્યારે ચિત્તાઓને ખુલ્લા જંગલમાં છોડવામાં આવે છે અને જ્યારે તેઓ પ્રદેશ પર કબજો કરવા માટે વાઘ અને દીપડાનો સામનો કરે છે, ત્યારે વધુ મૃત્યુ જોઈ શકાય છે. જેનો અર્થ છે કે પ્રોજેક્ટ ચિતા માટે સૌથી ખરાબ ક્ષણ હજુ આવવાની બાકી છે.
