છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી દેશમાં એક વિચિત્ર ટ્રેન્ડ જોવા મળી રહ્યો છે. એક વર્ષમાં અને એક મહિનામાં એટલે કે 13 મહિનામાં દેશના છ રાજ્યોના મુખ્યમંત્રીઓ બદલાયા છે. કારણ ભલે ગમે તે હોય, પરંતુ આમાં એક વાત સામાન્ય છે કે આ છ રાજ્યોમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ વિના તેમણે પોતાના રાજ્યોના મુખ્યમંત્રીઓને બદલતા જોયા છે. જે છ રાજ્યોમાં ચૂંટણી વિના મુખ્યમંત્રીઓ બદલાયા છે, ત્યાં બિહાર, મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક, ગુજરાત, ઉત્તરાખંડનો સમાવેશ થાય છે. જયારે હવે ઝારખંડના મુખ્યમંત્રી પણ બદલાશે.
ઝારખંડના મુખ્યમંત્રી કેમ બદલાશે
ઝારખંડના મુખ્યમંત્રી હેમંત સોરેનની વિધાનસભા સદસ્યતા રદ કરવાની ભલામણ મોકલવામાં આવી છે. કેન્દ્રીય ચૂંટણી પંચે સોરેનની સદસ્યતા રદ કરવા માટે રાજ્યપાલ રમેશ બૈસને આ ભલામણ મોકલી છે. સીએમ સોરેનની સદસ્યતા રદ કરવાની ભલામણ તેમના નામે ખાણની લીઝ મેળવવાના કેસમાં કરવામાં આવી છે. બંધારણના અનુચ્છેદ 192 હેઠળ, સભ્યને ગેરલાયક ઠેરવવાનો અંતિમ નિર્ણય રાજ્યપાલનો છે. રાજ્યપાલ દ્વારા નિર્ણય લેતાની સાથે જ વિધાનસભાની સદસ્યતા રદ થવાની સ્થિતિમાં હેમંત સોરેને તેમની સીએમની ખુરશી છોડવી પડશે. આવી સ્થિતિમાં આ રાજ્યમાં મુખ્યમંત્રી બદલવાની આ પ્રક્રિયા ચૂંટણી વિના પૂર્ણ થશે.
બિહારના સીએમ કેમ બદલાયા
બિહારમાં આ મહિને, 9 ઓગસ્ટ 2022 ના રોજ, નીતિશ કુમારે મુખ્યમંત્રી પદ પરથી રાજીનામું આપ્યું અને 10 ઓગસ્ટે ફરીથી 8મી વખત મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા. અહીં પણ નીતીશ ચૂંટણી વિના મુખ્યમંત્રી બની ગયા. જો કે નીતીશ 9 ઓગસ્ટ પહેલા અને પછી પણ સીએમ બન્યા હતા, પરંતુ બીજી વખત નીતીશ કુમારે બીજેપીના નેતાને તોડીને સીએમ પદ પરથી રાજીનામું આપ્યું હતું અને ગૃહમાં વિશ્વાસ મત મેળવ્યા બાદ સીએમ પદના શપથ લીધા હતા. નીતિશના ભાજપ સાથેના સંબંધો તોડવા પાછળ મતભેદો હતા. નોંધનીય છે કે 2020 માં રાજ્યની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં, જેડીયુએ ઓછી બેઠકો જીતી હતી. ભાજપે તેમને ટેકો આપીને મુખ્ય પ્રધાનની ખુરશી પર બેસાડ્યા. માત્ર બે વર્ષ પછી, ભાજપ-જેડીયુ ગઠબંધનમાં મતભેદો ઉભા થયા અને આ ગઠબંધન તૂટી ગયું.
શિવસેનાના બળવાખોરો મુખ્યમંત્રી બન્યા
આ વર્ષે 2022માં મહારાષ્ટ્રની રાજકીય ઉથલપાથલ આખા દેશમાં ચર્ચાનો વિષય હતી. શિવસેના સામે બળવો કરીને એકનાથ શિંદેએ બળવાખોર ધારાસભ્યોની સેનાના જોરે તત્કાલિન સીએમ ઉદ્ધવ ઠાકરેને તેમની ખુરશી છોડવા મજબૂર કર્યા હતા. શિવસેનાના બળવાખોર ધારાસભ્ય એકનાથ શિંદેએ ગુરુવાર, 1 જુલાઈની સાંજે મહારાષ્ટ્રના નવા સીએમ તરીકે શપથ લીધા. ત્યારે શિવસેનાના નેતા અને મહારાષ્ટ્ર સરકારમાં મંત્રી એકનાથ શિંદેના બળવાખોર વલણથી મહા વિકાસ આઘાડી સરકારના પતનનો સંભવ થયો અને અંતે તેનું પતન થયું. આ બળવોનું મુખ્ય કારણ શિવસેનાનું એનસીપી સાથેનું જોડાણ હતું.
ઉત્તરાખંડ જ્યાં ચૂંટણી વિના સીએમ
તીરથ સિંહ રાવતે ઉત્તરાખંડના મુખ્યમંત્રી બનતાની સાથે જ 114 દિવસના કાર્યકાળ બાદ પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. ઉલ્લેખનીય છે કે તે સમયે તીરથ સિંહ રાવતના જીન્સ અંગેના નિવેદનના કારણે રાજકીય વર્તુળોમાં ભૂકંપ સર્જાયો હતો. આ પછી પુષ્કર સિંહ ધામીને નવા મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવ્યા. ઉત્તરાખંડ એક એવું રાજ્ય છે જેણે તેની રચના પછી લગભગ 21 વર્ષમાં 11મા મુખ્યમંત્રીનો કાર્યકાળ જોયો. પુષ્કર સિંહ ધામીએ 4 જુલાઈ 2021ના રોજ રાજ્યના 11મા મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા હતા. 46 વર્ષીય ધામીને ઉત્તરાખંડના સૌથી યુવા સીએમ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તેમને સીએમ ધામીનું નસીબ કહો કે ભાજપનો તેમનામાં વિશ્વાસ કે તેમણે 23 માર્ચ 2022ના રોજ ફરીથી સીએમ તરીકે શપથ લીધા. રાજ્યમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી બાદ તેમની ફરીથી સીએમની ઇનિંગ શરૂ થઈ. જોકે પુષ્કર સિંહ ધામીની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં હાર થઈ હતી, પરંતુ તે પછી પણ તેમને મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા. તેમણે જૂન 2022ની પેટાચૂંટણીમાં પોતાની હાર પૂરી કરી. ચંપાવત પેટાચૂંટણીમાં તેઓ 93 ટકા મતોથી જીત્યા હતા. ત્યારબાદ તેમણે કોંગ્રેસના ઉમેદવાર નિર્મલા ગહાતોડીને 55 હજારથી વધુ મતોથી હરાવ્યા.
કર્ણાટકમાં પણ સીએમ બદલાયા
કર્ણાટકમાં, 28 જુલાઈ 2021 ના રોજ, રાજ્યમાં બસવરાજ સરકાર શરૂ થતાંની સાથે જ બસવરાજ બોમાઈ મુખ્યમંત્રી બન્યા. તેમણે રાજ્યના 23મા મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા. આ પદના શપથ લેતા પહેલા તેમણે યેદિયુરપ્પા સરકારમાં ગૃહ અને કાયદા જેવા મહત્વપૂર્ણ મંત્રાલયો સંભાળ્યા હતા. દરમિયાન કર્ણાટકમાં બી.એસ. યેદિયુરપ્પાના રાજીનામા બાદ ભાજપે ધારાસભ્ય દળના નેતા તરીકે બસવરાજ એસ બોમાઈની પસંદગી કરી હતી. તેમણે બી.એસ. યેદિયુરપ્પાને પ્રિય માનવામાં આવે છે, જેના કારણે તેમને મુખ્યમંત્રી પદની રેસમાં ફાયદો મળ્યો. તે પણ બી.એસ. જેમ યેદિયુરપ્પા લિંગાયત સમુદાયના છે તેમ તેમના પિતા એસ.આર. બોમાઈ કર્ણાટકના મુખ્યમંત્રી પણ રહી ચૂક્યા છે. બી.એસ. યેદિયુરપ્પાનો સીએમ તરીકેનો કાર્યકાળ વિવાદોમાં ઘેરાયેલો રહ્યો હતો. શરૂઆતથી જ પાર્ટીના વરિષ્ઠ નેતાઓ યેદિયુરપ્પાનો વિરોધ કરી રહ્યા હતા. આ સાથે પાર્ટી હાઈકમાન્ડનું પણ દબાણ હતું અને તેમના પર ભ્રષ્ટાચારના આરોપ પણ લાગ્યા હતા. આ જ કારણ હતું કે તેમણે ઈચ્છા વગર પણ રાજીનામું આપવું પડ્યું હતું.
જ્યારે ભૂપેન્દ્ર પટેલે ગુજરાતમાં કમાન સંભાળી
ગુજરાતમાં વિજય રૂપાણીએ 11 સપ્ટેમ્બર 2021 શનિવારના રોજ અચાનક મુખ્યમંત્રી પદેથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. તે પછી, 12 સપ્ટેમ્બર 2021 ના રોજ, ભૂપેન્દ્ર પટેલને ભાજપના ધારાસભ્ય દળના નવા નેતા તરીકે ચૂંટવામાં આવ્યા અને 13 સપ્ટેમ્બર 2021 ના રોજ તેમણે મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા. તે સમયે ભૂપેન્દ્ર પટેલ ઘાટલોડિયા બેઠક પરથી ધારાસભ્ય હતા. ખરેખર, તે સમયે વિજય રૂપાણીના રાજીનામાને લઈને ઘણી અટકળો ચાલી રહી હતી. તેની પાછળ સીએમ તરીકેનો પાંચ વર્ષનો કાર્યકાળ પૂરો કરવાની વાત હતી, પરંતુ સૂત્રો જણાવી રહ્યા છે કે પ્રદેશ સંગઠનનો અહેવાલ વિજય રૂપાણી વિરુદ્ધ છે. એવું માનવામાં આવતું હતું કે તેમના નેતૃત્વમાં 2022 ની વિધાનસભા ચૂંટણી જીતવી અશક્ય છે, તેથી તેમને બાજુ પર રાખવામાં આવ્યા હતા.
