કેન્દ્ર સરકારે કહ્યું કે પ્રતિબંધિત આયાત (Import)માટેના માન્ય લાયસન્સ સામે આવા માલની આયાતને મંજૂરી આપવામાં આવશે.
- લેપટોપ, કોમ્પ્યુટર અને વધુની આયાત માટે હવે લાયસન્સની જરૂર પડશે
- સામાનના નિયમોના ભાગ રૂપે આવી માત્ર એક વસ્તુને અપવાદ છે.
- રિલાયન્સ રિટેલે તાજેતરમાં JioBook નામનું તેનું બજેટ લેપટોપ લોન્ચ કર્યું છે.
સરકાર વ્યક્તિગત, R&D ઉપયોગ સિવાય લેપટોપ, ટેબલેટ, કોમ્પ્યુટરની આયાત પર પ્રતિબંધ મૂકે છે. કેન્દ્ર સરકારે ગુરુવારે HSN 8471 હેઠળ લેપટોપ, ટેબલેટ અને પર્સનલ કોમ્પ્યુટરની આયાતને તાત્કાલિક અસરથી પ્રતિબંધિત કરી દીધી છે, એમ ફોરેન ટ્રેડ જનરલ ઓફ ફોરેન ટ્રેડે એક નોટિસમાં જણાવ્યું હતું.. નોટિસમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “લેપટોપ, ટેબ્લેટ, ઓલ-ઇન-વન પર્સનલ કમ્પ્યુટર્સ અને HSN 8741 હેઠળ આવતા અલ્ટ્રા સ્મોલ ફોર્મ ફેક્ટર કમ્પ્યુટર્સ અને સર્વર્સની આયાત ‘પ્રતિબંધિત’ હશે અને તેમની આયાતને પ્રતિબંધિત આયાત માટેના માન્ય લાઇસન્સ સામે મંજૂરી આપવામાં આવશે. ”
વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે, સમયાંતરે સુધારેલા સામાન નિયમો હેઠળની આયાત પર આ પ્રતિબંધ લાગુ પડશે નહીં. તેમાં ઉમેર્યું હતું કે, “ઇ-કોમર્સ પોર્ટલ (E-Commerce Portal) પરથી પોસ્ટ અથવા કુરિયર દ્વારા ખરીદવામાં આવેલો સહિત 1 લેપટોપ, ટેબ્લેટ, ઓલ-ઇન-વન પર્સનલ કોમ્પ્યુટર અથવા અલ્ટ્રા સ્મોલ ફોર્મ ફેક્ટર કોમ્પ્યુટરની આયાત માટે આયાત લાઇસન્સીંગ જરૂરિયાતોમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવે છે.”
સરકારે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે, આયાત પર લાગુ પડતી ડ્યૂટીની ચુકવણીને આધીન રહેશે. સરકારે જણાવ્યું હતું કે R&D (સંશોધન અને વિકાસ) પરીક્ષણ બેન્ચમાર્કિંગ અને મૂલ્યાંકન સમારકામ અને પુનઃ નિકાસ અને ઉત્પાદન વિકાસ હેતુઓ માટે પ્રતિ કન્સાઇનમેન્ટ 20 જેટલી વસ્તુઓ માટે લાઇસન્સ પ્રદાન કરવાથી મુક્તિ આપવામાં આવે છે.
મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે, “આપેલ આયાતને આ શરતને આધીન મંજૂરી આપવામાં આવશે કે આયાતી માલનો ઉપયોગ ફક્ત ઉલ્લેખિત હેતુઓ માટે જ કરવામાં આવશે અને વેચવામાં આવશે નહીં,” અને ઉમેર્યું, “વધુમાં, હેતુપૂર્ણ હેતુ પછી, ઉત્પાદનોનો નાશ કરવામાં આવશે. ઉપયોગ કરો અથવા પુનઃ નિકાસ (Export) કરો.”
જો કે, મંત્રાલયે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે પ્રતિબંધિત આયાત માટેના લાયસન્સની આવશ્યકતા રહેશે નહીં કે આ વસ્તુઓના સમારકામ અને વળતર માટે.
“લેપટોપ્સ, ટેબ્લેટ્સ, ઓલ-ઇન-વન પર્સનલ કોમ્પ્યુટર્સ અને અલ્ટ્રા સ્મોલ ફાર્મ ફેક્ટર કોમ્પ્યુટર્સ અને સર્વર્સ કે જે કેપિટલ ગુડનો આવશ્યક હિસ્સો છે તેને આયાત લાયસન્સિંગ જરૂરિયાતોમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવશે.” જો કે, આ ઈલેક્ટ્રોનિક ચીજવસ્તુઓની આયાતને મંજૂરી આપવામાં આવે છે જ્યારે તે મૂડી ગુડનો “આવશ્યક” ભાગ હોય.
આયાત પ્રતિબંધો ભારતના વેપાર સંતુલન પરના દબાણ વચ્ચે આવે છે, જેમાં મે અને જૂન બંનેમાં વેપારી વેપાર ખાધ $20 બિલિયનને વટાવી ગઈ છે. એપ્રિલ-જૂનમાં, 2022-23ના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળાની તુલનામાં ભારતની મર્ચેન્ડાઇઝની આયાતમાં 12.7 ટકાનો ઘટાડો થયો હતો પરંતુ નિકાસ 15.1 ટકાથી પણ વધુ ઘટી હતી.
વિદેશમાંથી માલસામાનની ખરીદી એકંદરે ઘટી હોવા છતાં, ઈલેક્ટ્રોનિક સામાનની આયાત એપ્રિલ-જૂન દરમિયાન વાર્ષિક ધોરણે 6.3 ટકા વધીને $19.76 બિલિયન થઈ છે. પેટ્રોલિયમ ઉત્પાદનો પછી ઈલેક્ટ્રોનિક સામાન ભારતની સૌથી મોટી આયાત શ્રેણી છે. તે જ સમયે, તાજેતરના ડેટા દર્શાવે છે કે ભારત દ્વારા ઈલેક્ટ્રોનિક સામાનની નિકાસ એપ્રિલ-જૂન દરમિયાન 47.1 ટકા વધીને $6.96 બિલિયન થઈ છે.
આ ઉપરાંત આપને જણાવી દઈએ કે, ભારતના સૌથી મોટા રિટેલર્સમાંના એક, રિલાયન્સ રિટેલે તાજેતરમાં જિયોબુક નામનું તેનું ઘરેલુ લેપટોપ લોન્ચ કર્યું છે. બજેટ લેપટોપની કિંમત ₹16,499 છે.
