6 દાયકાથી ભારતીય વાયુસેનામાં રહેલા મિગ-21 બાઇસન ફાઈટર એરક્રાફ્ટે 31 ઓક્ટોબરે રાજસ્થાનના બાડમેરમાં તેની છેલ્લી ઉડાન ભરી હતી. આ સાથે તેમણે એરફોર્સના કાફલાને વિદાય આપી. આ દરમિયાન ત્રણેય સેનાના જવાનો સ્થળ પર હાજર હતા. આ ફાઇટર એરક્રાફ્ટે ભારતના ઘણા સંઘર્ષોમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. તો જાણીએ આ વિમાનનો ઈતિહાસ અને તેની સેવામાંથી નિવૃત્તિ લેવાના કારણ વિશે.
મિગ-21 1963માં એરફોર્સમાં જોડાયું હતું
ભારતીય વાયુસેનાએ સૌપ્રથમ 1963માં સોવિયેત સંઘ પાસેથી મિગ-21 ફાઈટર એરક્રાફ્ટ ખરીદ્યું હતું. સમયાંતરે તેમાં ઘણા સુધારા કરવામાં આવ્યા છે. સમાન અપગ્રેડેડ વર્ઝન, મિગ-21 બાઇસન, સૌપ્રથમ 1976માં સેવામાં મૂકવામાં આવ્યું હતું. મિગ-21નો ઉપયોગ પહેલીવાર 1965ના પાકિસ્તાન સાથેના યુદ્ધમાં થયો હતો. તેમણે 1971માં ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધથી લઈને 1999માં કારગિલ યુદ્ધ સુધી અનેક યુદ્ધમા દુશ્મનોને હારનો સ્વાદ ચખાડ્યો હતો.
બાલાકોટ એરસ્ટ્રાઈકમાં મિગ-21 બાઈસને મહત્વની ભૂમિકા ભજવી
ફેબ્રુઆરી 2019માં બાલાકોટ એરસ્ટ્રાઈક બાદ ઉભી થયેલી તંગ પરિસ્થિતિમાં મિગ-21 ફાઈટર પ્લેન્સે પણ ખૂબ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. હવાઈ હુમલાના બીજા દિવસે પાકિસ્તાની વિમાનોએ ભારતીય સરહદમાં ઘૂસણખોરી કરવાનો પ્રયાસ કર્યો અને ભારતે આ વિમાનોને બહાર કાઢવા માટે સુખોઈ અને મિગ-21 વિમાનો મોકલ્યા. તેમાં વિંગ કમાન્ડર અભિનંદન વર્ધમાનનું મિગ-21 બાઇસન સામેલ હતું, જેની મદદથી તેમણે પાકિસ્તાનના અદ્યતન ફાઇટર એરક્રાફ્ટ એફ-16ને તોડી પાડ્યું હતું.
મિગ-21 બાઇસનની વિશેષતા શું હતી?
મિગ-21 બાઇસન એક સુપરસોનિક ફાઇટર એરક્રાફ્ટ હતું, જે મિગ-21નું સુધારેલું સંસ્કરણ હતું.2006માં ભારતીય વાયુસેનાના 100થી વધુ મિગ-21ને બાઈસનમાં અપગ્રેડ કરવામાં આવ્યા હતા. મિગ-21 બાઇસન પાસે મોટી સર્ચ અને ટ્રેક રડાર સિસ્ટમ હતી, જે રડાર નિયંત્રિત મિસાઈલનું સંચાલન કરતી હતી. તેમાં BVR ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. તેની લંબાઈ 15.76 મીટર અને પહોળાઈ 5.15 મીટર હતી. તેનું વજન 5200 કિલો હતું અને તે 8,000 કિલોના હથિયાર સાથે ઉડી શકતું હતું.
શા માટે મિગ એરક્રાફ્ટને સેવામાંથી નિવૃત્ત કરવામાં આવ્યું?
મિગ-21 જૂનું થઈ જવા અને વારંવાર અકસ્માતોનો ભોગ બનતા હોવાથી વાયુસેનાએ તેમને કાફલામાંથી દૂર કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. મિગ-21એ 60 વર્ષમાં 400થી વધુ અકસ્માતો કર્યા છે. આ કારણથી તેને ‘ફ્લાઈંગ કોફીન’ પણ કહેવામાં આવે છે. વર્ષ 2025 સુધીમાં મિગ-21ને તબક્કાવાર બહાર કરવામાં આવશે. આ ભારતીય વાયુસેનામાં સૌથી લાંબા સમય સુધી સેવા આપતા ફાઇટર એરક્રાફ્ટ છે. તેજસ અને સુખોઈ-30 જેવા ફાઈટર એરક્રાફ્ટ તેમની જગ્યા લેશે.
આ પણ વાંચો: સુરત/ આશ્રમશાળાના શિક્ષકે વિદ્યાર્થીનીને અશ્લીલ વીડિયો બતાવી કર્યા અડપલા
આ પણ વાંચો: Inaugurated Today/ PM મોદી અને બાંગ્લાદેશના શેખ હસીનાએ સંયુક્ત રીતે 3 વિકાસ પ્રોજેક્ટનું ઉદઘાટન કર્યું
આ પણ વાંચો: Delhi/ જો પત્ની શારીરિક સંબંધ બાંધવાની ના પાડે તો પતિ શું કરી શકે?
