તમને 80ના દાયકામાં થયેલી રશિયાની ચેર્નોબિલની ન્યુક્લિઅર પ્લાન્ટની હોનારત યાદ હશે, પરમાણુ દુર્ઘટનાની અસર એટલી તીવ્ર હતી કે આખું ચેર્નોબિલ ઉજ્જડ થઇ ગયું. આ હોનારત પરથી વેબ સિરીઝ પણ બનેલી. આવી જ એક ઘટના બની હતી જાપાનના ફુકુશીમામાં વર્ષ 2011માં. જાપાને ફુકુશિમા ન્યુક્લિયર પ્લાન્ટમાંથી રેડિયોએક્ટિવ પાણી પ્રશાંત મહાસાગરમાં છોડવાનું શરૂ કર્યું આજ મુદ્દે જોઈએ વિશેષ અહેવાલ
જાપાને ફુકુશિમા ન્યુક્લિયર પ્લાન્ટમાંથી રેડિયોએક્ટિવ પાણી પ્રશાંત મહાસાગરમાં છોડવાનું શરૂ કર્યું. જાપાનના સમય અનુસાર આ પ્રક્રિયા બપોરે 1:03 વાગ્યે શરૂ કરવામાં આવી હતી. જાપાન ટાઈમ્સે અહેવાલ આપ્યો છે કે પહેલા દિવસે લગભગ 2 લાખ લીટર પાણી છોડવામાં આવશે. આ પછી તેને વધારીને 4.60 લાખ લિટર કરવામાં આવશે.
ન્યુક્લિયર પ્લાન્ટની જાળવણી કરનારી કંપની TEPCOએ જણાવ્યું હતું કે, સૌ પ્રથમ, પ્રારંભિક ટાંકીમાંથી નમૂના તરીકે થોડું પાણી છોડવામાં આવ્યું હતું. આ પહેલા અને પછી તમામ શરતો તપાસવામાં આવી હતી. તેમાં કોઈ સમસ્યા જોવા મળી નથી. પ્લાન્ટમાંથી પાણી છોડતો પંપ 24 કલાક સક્રિય રહેશે.
12 વર્ષ પહેલા 2011માં ભૂકંપ અને સુનામીના કારણે ફુકુશિમા ન્યુક્લિયર પ્લાન્ટમાં ભયાનક વિસ્ફોટ થયો હતો. ત્યારથી અત્યાર સુધીમાં ત્યાં 133 કરોડ લિટર રેડિયોએક્ટિવ પાણી એકઠું થયું છે. હવે તેમાંથી છૂટકારો મેળવવા માટે જાપાન તેને ડ્રેનેજ કરી રહ્યું છે.
ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સ અનુસાર, ત્યાં સંગ્રહાયેલું પાણી 500 ઓલિમ્પિક કદના સ્વિમિંગ પૂલ જેટલું છે. જાપાને આ પાણીને દરિયામાં ભળવાની વાત કરતા જ ચીન અને દક્ષિણ કોરિયાના લોકો ડરી ગયા છે.
11 માર્ચે બપોરે 3.42 કલાકે જાપાનમાં 9.1ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવ્યો હતો. જેના કારણે દરિયાઈ સ્તર સરકવાને કારણે સુનામી આવી હતી. ભૂકંપના આંચકા અનુભવતાની સાથે જ ફુકુશિમામાં દરિયા કિનારે બનેલા ન્યુક્લિયર પ્લાન્ટના રિએક્ટર બંધ કરી દેવામાં આવ્યા હતા. રિએક્ટરને ઠંડુ કરવા માટે જનરેટર શરૂ કરવામાં આવ્યા હતા. ઇમરજન્સી જનરેટર ગરમ રિએક્ટરને ઠંડુ કરી શકે તે પહેલાં, પાણી પ્લાન્ટમાં પ્રવેશ્યું.
આ પછી ઈમરજન્સી જનરેટર બંધ થઈ ગયું હતું જેના કારણે હોટ રિએક્ટર ઓગળી ગયું હતું. થોડા સમય પછી, ન્યુક્લિયર પાવર પ્લાન્ટમાં ભયંકર વિસ્ફોટ થવા લાગ્યા. પરમાણુ રિએક્ટરમાં ચેઈન રિએક્શનને રોકવા માટે આગામી કેટલાક મહિનાઓ સુધી તેને 133 કરોડ લિટર દરિયાઈ પાણી સાથે ઠંડુ રાખવામાં આવ્યું હતું.
આનાથી પાણીમાં 64 પ્રકારની રેડિયોએક્ટિવ સામગ્રી ઓગળી ગઈ. તેમાંથી કાર્બન-14, આયોડિન-131, સીઝિયમ-137, સ્ટ્રોન્ટિયમ-90 કોબાલ્ટ, હાઇડ્રોજન-3 અને ટ્રીટિયમ એવા તત્વો છે, જે મનુષ્ય માટે હાનિકારક છે.
આમાંના મોટાભાગના કિરણોત્સર્ગી પદાર્થોનું જીવન ખૂબ જ ટૂંકું હોય છે. જેના કારણે તેમની અસર ખતમ થઈ ગઈ છે. જો કે, કાર્બન-14 જેવી કેટલીક સામગ્રી છે જેને ક્ષીણ થવામાં 5000 વર્ષ લાગે છે. વધુમાં, ટ્રીટિયમ કણો હજુ પણ ન્યુક્લિયર રિએક્ટરના પાણીમાં હાજર છે.
જાપાન દ્વારા કિરણોત્સર્ગી પાણી છોડવા પર વિશ્વનો પ્રતિસાદ
ચીન અને દક્ષિણ કોરિયાને ડર છે કે તે સીફૂડ એટલે કે માછલી, કરચલા અને દરિયાઈ જીવો દ્વારા માનવ શરીર સુધી પહોંચી શકે છે. ટ્રીટિયમ ત્વચા પર પડવું નુકસાનકારક નથી, પરંતુ શરીરમાં પ્રવેશવાથી કેન્સર જેવા રોગોનું જોખમ વધી શકે છે.
હોંગકોંગ અને ચીને જાપાનમાંથી સીફૂડની આયાત પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. તે જ સમયે, દક્ષિણ કોરિયાના વિદ્યાર્થી સંઘે સિયોલમાં જાપાનના દૂતાવાસમાં ઘૂસણખોરી કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. અનેક વિદ્યાર્થીઓની અટકાયત કરવામાં આવી છે.
ચીને કહ્યું છે કે જાપાને દુનિયાને જોખમમાં મુકવાનું કામ કર્યું છે. રોઇટર્સના રિપોર્ટ અનુસાર, આનાથી તેના પાડોશી દેશો સાથે જાપાનના સંબંધો પર ખરાબ અસર પડી શકે છે.
યુએનની પરમાણુ એજન્સી IAEA એ દરિયામાં રેડિયોએક્ટિવ પાણી છોડવાની યોજનાને મંજૂરી આપી દીધી છે . કિરણોત્સર્ગી સામગ્રીને છોડવા માટે, ALPS પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવી પડશે. આ પૂર્ણ થયા બાદ જ કિરણોત્સર્ગી પાણી દરિયામાં છોડવામાં આવી રહ્યું છે. એક હજાર ટાંકીમાંથી રાખવામાં આવેલ પાણી એક સાથે નહીં પરંતુ 30 વર્ષ સુધી છોડવામાં આવશે. દરિયામાં દરરોજ 5 લાખ લીટર રેડિયોએક્ટિવ પાણી ભેળવવાનું લક્ષ્ય નક્કી કરવામાં આવ્યું છે.
અલજઝીરાના અહેવાલ મુજબ, આ એટલા માટે કરવામાં આવી રહ્યું છે જેથી સમુદ્રમાં તેની અસર ઓછી થાય. હાલમાં જે વિસ્તારમાં પાણી છોડવામાં આવશે તેના 3 કિલોમીટર સુધીના વિસ્તારમાં માછીમારી પર પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો છે.
રિચમન્ડના એક વૈજ્ઞાનિકે વિજ્ઞાનના મુદ્દાઓને આવરી લેતી વેબસાઈટ નેચરને જણાવ્યું કે 3 કિલોમીટરની ત્રિજ્યામાં માછીમારી પર પ્રતિબંધથી કંઈ થશે નહીં. કારણ કે દરિયાઈ જીવોને લાંબા અંતરની મુસાફરી કરવી પડે છે. આ વિસ્તારની માછલીઓને અન્ય મોટી માછલીઓ ખાઈ જશે જે દૂર સુધી દરિયામાં જાય છે. જો આ માછલીઓ સી ફૂડ કંપનીઓ દ્વારા સામાન્ય લોકો સુધી પહોંચશે તો રેડિયોએક્ટિવ કણો સરળતાથી માનવ શરીરમાં પ્રવેશી શકશે.
રિચમંડના જણાવ્યા અનુસાર આ રેડિયોએક્ટિવ પાણીની અસર કેટલો સમય રહેશે તે કહેવું ઘણું મુશ્કેલ છે. તેની અસર પણ લાંબા સમય સુધી રહી શકે છે. તે જ સમયે, સ્વીડનમાં પરમાણુ રસાયણશાસ્ત્રના પ્રોફેસર માર્ક ફોરમેન કહે છે કે દરિયાઇ જીવો પર રેડિયેશનની અસર ઘણી ઓછી હશે, પ્રતિબંધો જેવી કોઈ વસ્તુ હોવી જોઈએ નહીં.
જાપાનના ટોકાઈમુરા ન્યુક્લિયર પ્લાન્ટમાં 20 વર્ષ પહેલા એક અકસ્માત થયો હતો. આ અકસ્માતમાં ત્યાં કામ કરતા એક ટેકનિશિયન વિશ્વના સૌથી વધુ રેડિયેશનથી સંક્રમિત વ્યક્તિ બની ગયા હતા. આ વ્યક્તિનું નામ હિસાશી ઓચી હતું, જેની ઉંમર 35 વર્ષની હતી.
એક દિવસ હિસાશી તેના એક સાથીદારને ન્યુક્લિયર પ્લાન્ટમાં યુરેનિયમ નાખવામાં મદદ કરી રહ્યો હતો. સામાન્ય રીતે, હાઇડ્રોલિક પંપનો ઉપયોગ ન્યુક્લિયર પ્લાન્ટ્સમાં યુરેનિયમ પમ્પ કરવા માટે કરવામાં આવે છે, પરંતુ અહીં હિસાશી અને તેના સાથીદારોને પૈસા બચાવવા માટે હાથથી યુરેનિયમ પંપ કરવાની સૂચના આપવામાં આવી હતી. તેની એક ભૂલને કારણે ત્યાં ન્યુટ્રોન રેડિયેશન અને ગામા કિરણો ફેલાઈ ગયા. આ પછી તેને શરીરમાં બળતરા, ઉલ્ટી અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફનો અનુભવ થયો.
હિસાશીને તાત્કાલિક યુનિવર્સિટી ઓફ ટોક્યો હોસ્પિટલમાં લઈ જવામાં આવ્યો. તેની તપાસ કર્યા પછી, ડોકટરો ચોંકી ગયા જ્યારે તેમને જાણવા મળ્યું કે હિસાશીના શરીરમાં કોઈ શ્વેત રક્તકણો બાકી નથી. શ્વેત રક્તકણો માત્ર માનવ શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ જાળવી રાખે છે.
રેડિયેશનને કારણે તેનું શરીર બળી ગયું હતું. તેની આંખોમાંથી લોહી વહી રહ્યું હતું. સારવાર દરમિયાન, ડોકટરોને ખબર પડી કે હિસાશી 1700 રેમ્સ જેટલું રેડિયેશનથી સંક્રમિત છે. આ રેડિયેશન મનુષ્યને મારવા માટે જરૂરી કિરણોત્સર્ગ કરતાં બમણું છે.
ડોકટરો તેને લોહી ચડાવીને અને સ્ટેમ સેલથી જીવતા રાખતા હતા, પરંતુ તેની વેદના દરરોજ પસાર થતી હતી. તે બૂમો પાડતો રહ્યો કે તે સ્ટેમ સેલ્સ વધુ નહીં લઈ શકે, કે તે કોઈ પ્રયોગ નથી.
હોસ્પિટલમાં દાખલ થયાના 59મા દિવસે તેમને 3 હાર્ટ એટેક આવ્યા, પરંતુ દરેક વખતે ડોક્ટરોએ તેમને બચાવી લીધા. આખરે 83મા દિવસે તેમનું અવસાન થયું. તેના શરીરના તમામ અંગોએ કામ કરવાનું બંધ કરી દીધું હતું.
1946 થી 1958 સુધીમાં અમેરિકાએ પ્રશાંત મહાસાગરના માર્શલ આઇલેન્ડમાં 67 પરમાણુ પરીક્ષણો કર્યા હતા. પરમાણુ પરીક્ષણના પરિણામે 3.1 મિલિયન ક્યુબિક ફીટ કિરણોત્સર્ગી માટી અને કાટમાળ રુનિટ ટાપુ પરના ગુંબજમાં સંગ્રહિત કરવામાં આવ્યો હતો.
પરમાણુ પરીક્ષણને કારણે ટાપુઓમાં મોટા ખાડાઓ બની ગયા છે. 2012માં યુએનના રિપોર્ટ અનુસાર, પરીક્ષણની અસર હજુ બાકી છે. રેડિયેશન માર્શલ ટાપુઓના લોકોમાં કેન્સર અને જન્મજાત ખામીઓનું કારણ બની રહ્યું છે. અહીંના લોકોમાં આત્મહત્યાનું પ્રમાણ અને ડ્રગ્સનું વ્યસન વધી રહ્યું છે.
જે તેમના માટે સમસ્યા બની ગઈ છે. અહીંના ઘણા કાર્યકરો તેમની ભાવિ પેઢીઓની સુરક્ષા માટે લડી રહ્યા છે. માર્શલની મહિલા કાઉન્સેલર લેની ક્રેમર કહે છે કે પરમાણુ પરિક્ષણને કારણે ત્યાંના મોટી સંખ્યામાં લોકોએ પોતાનું ઘર છોડવું પડ્યું હતું. જેના કારણે હજારો વર્ષોથી પેઢીઓની ઓળખ હતી તેવી તેમની સંસ્કૃતિ, પરંપરાગત રિવાજો લુપ્ત થઈ ગયા.
આ પણ વાંચો: જ્યારે પીએમ મોદીએ ગર્વથી ન્યુઝ પેપરમાં બતાવ્યું ‘પ્રાઈડ ઓફ ઈન્ડિયા’! ચંદ્રયાન-3નો ફોટો
આ પણ વાંચો:અટકળો પર લાગ્યો વિરામ! પીએમ મોદી અને જિનપિંગ વચ્ચે થઇ મુલાકાત અને વાતચીત
આ પણ વાંચો:ચંદ્ર બાદ હવે ISRO ની નજર સૂર્ય પર, લોન્ચ થશે મિશન આદિત્ય-L1, જાણો સંપૂર્ણ વિગતો
