અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીની ગણતરી ચાલુ છે. અત્યાર સુધીની મતોની ગણતરીમાં રાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર જો બીડેનનું પલડું ભારે છે. જ્યારે યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ તેમની જીતની ભવિષ્યવાણી કરી રહ્યા છે. સમાચાર આવી રહ્યા છે કે વ્હાઇટ હાઉસ ખાતે 400 અતિથિઓ માટે ભવ્ય પાર્ટીનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.
યુએસ વિદેશ વિભાગના સૂત્રો પાસેથી પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર, વ્હાઇટ હાઉસનું સ્ટીલના સળિયા સાથે બેરીકેટ કરવામાં આવી રહ્યું છે. અમેરિકાના નાગરિકો સાથે આખી દુનિયા રાષ્ટ્રપતિ પદની ચૂંટણી પરિણામની રાહ જોઈ રહી છે. પરંતુ યુરોપ, એશિયા, આફ્રિકા, ઓસ્ટ્રેલિયા સહિત આખી દુનિયાની નજરો અમેરિકાની ચૂંટણી પરિણામ પર સ્થિત છે.
બીડેનનો જીતનો અર્થ શું છે?
યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ જે. ટ્રમ્પે તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન કોઈ પણ દેશ પર કોઈ મોટો સૈન્ય હુમલો કર્યો નથી. તેમણે ‘સંરક્ષણવાદ’ નીતિ અપનાવી. અમેરિકાના આ પગલાએ ચાર વર્ષમાં દુનિયામાં ખળભળાટ પેદા કરવામાં કોઈ કસર બાકી રાખી નથી. રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનું લક્ષ્ય હંમેશાં અમેરિકા, અમેરિકાના લોકો અને અર્થતંત્રનાં હિતો પર રહ્યું છે. એક અર્થમાં તેનો અમેરિકાને ફાયદો થયો.
બીજી બાજુ, અમેરિકાની વિશ્વ બાદશાહત પણ પ્રભાવિત કરી જાય તેવી છે. વરિષ્ઠ પત્રકાર અરૂણ પાંડેનું માનવું છે કે જો ચૂંટણી પરિણામોમાં જો બિડેન જીતવાના સમાચાર મળે તો આખી દુનિયામાં ઉદારવાદની સ્થાપનાને મજબૂત બનાવવામાં આવશે. એવું માનવામાં આવે છે કે યુ.એસ. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન, યુનાઇટેડ નેશન્સ ઓર્ગેનાઇઝેશનની સંસ્થાઓમાં ફરીથી તેની ભૂમિકામાં વધારો કરી શકે છે.
અમેરિકા વિશ્વ કક્ષાએ નેતૃત્વ સ્થાપિત કરવા પહેલ કરી શકે છે. અર્થતંત્રથી માંડીને સંરક્ષણવાદના યુગ સુધીના દરેક ક્ષેત્રમાં મોટો ઝટકો લાગશે, ઉદારવાદનો યુગ પાછો ફરી શકે. તે પણ હોવું જોઈએ, કારણ કે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે તેમના પદની અવિશ્વસનીયતા વધારવા માટે કોઈ કસર છોડી નથી.
અને જો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ જીતે તો…
અશ્વેત અમેરિકનો રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની ચૂંટણી ન જીતવાની પ્રાર્થના કરી રહ્યા છે. રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે વિશ્વના દેશોને અમેરિકી પ્રતિબંધોની ચીમકી આપી છે. આ સિવાય રાષ્ટ્રપતિએ ડબ્લ્યુએચઓ, સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સંસ્થાઓ પાસેથી પણ અમેરિકાના હાથ પાછા ખેંચ્યા છે. અમેરિકા, એશિયા, યુરોપ સહિત સમગ્ર વિશ્વમાં તમામ સમીકરણો નવી રીતે રજૂ કરવામાં આવી છે.
ટ્રમ્પે ઉદ્ધારવાદ, સૈન્ય તાકાત અને સંરક્ષણવાદના માર્ગ પર પ્રભુત્વનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. એવું માનવામાં આવે છે કે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ સત્તા પરત ફર્યા બાદ વિશ્વના ભૌગોલિક રાજ્યોને તેના બીજા તબક્કામાં લઈ જશે. ટ્રમ્પના સમર્થકો આ નીતિને ટ્રમ્પ રાષ્ટ્રવાદ કહે છે. તે ઈચ્છે છે કે ટ્રમ્પને બીજી મુદત મળે.
ભારત માટે શું સારું રહેશે
વિદેશ મંત્રાલયના નિષ્ણાંતો અને રાજદ્વારીઓનું કહેવું છે કે ટ્રમ્પ રિપબ્લિકન તરીકે આવે છે કે બિડેન ડેમોક્રેટ્સ તરીકે આવે છે, ભારત સાથે તેના સંબંધોનો કોઈ ફરક પડશે નહીં. બધા જ સંબંધો યથાવત રહેશે. કારણ કે અમેરિકામાં એક એવી સિસ્ટમ ચાલે છે.
અમેરિકાના એશિયા અને દક્ષિણ એશિયા ના હિતોમાં ભારત ખુબ જ મહત્વનું છે. રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને તેમનો સારો મિત્ર ગણાવ્યો છે. વડા પ્રધાન મોદી અને રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ વચ્ચેની મિત્રતાની અસર રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીના આ વર્ષમાં પણ જોવા મળી છે. પરંતુ આ સાથે જ, ટ્રમ્પ યુગમાં ભારતે અનેક મોરચે અનેક અસંગતતાઓનો સામનો કરવો પડ્યો છે.
ઉદાહરણ તરીકે, રશિયા સાથેના સંબંધો પર યુ.એસ.ના પ્રતિબંધો અથવા પ્રતિબંધોની અસર, અફઘાનિસ્તાનથી યુએસ સૈનિકોની ઘર વાપસી, ચીન સાથેના આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર વિવાદો, ઈરાન પર પ્રતિબંધ. એવું માનવામાં આવે છે કે બિડેન અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા પછી ભારત આવા પડકારોનો માર્ગ શોધી શકે છે.
શું પ્રમુખ ટ્રમ્પ સરળતાથી ગાદી છોડી દેશે?
આ સવાલ દુનિયામાં અસ્તિત્વમાં છે. બિડેનથી થોડો અંતરથી પાછળ રહેલા રાષ્ટ્રપતિએ ઈ મતો ને નિશાન બનાવ્યો છે. તે સુપ્રીમ કોર્ટમાં ચૂંટણી પરિણામને પડકાર આપી શકે છે. ચૂંટણી પ્રણાલી વિકસિત અમેરિકામાં તદ્દન પછાત છે અમેરિકા વિશ્વનું સૌથી વિકસિત રાજ્ય છે, પરંતુ ભારતના ચૂંટણી પંચની જેમ કોઈ સ્વાયત્તાક બંધારણીય સંસ્થા નથી. ભારતનું ચૂંટણી પંચ દેશમાં માત્ર ચૂંટણી જ કરે છે, પરંતુ તે વિજેતા ઉમેદવારોને પ્રમાણપત્ર આપે છે અને તેમને વિજયી જાહેર કરે છે. ચૂંટણી પંચ જાહેરનામું બહાર પાડે છે. અમેરિકામાં આવી કોઈ સિસ્ટમ નથી. મતદાન બેલેટ પેપર્સ દ્વારા થાય છે. ચૂંટણીની ઘોષણા, ચૂંટણી પ્રક્રિયાની સમાપ્તિ, વિજેતા ઉમેદવારની ઘોષણા અને તેની જાહેરનામું બહાર આવવા જેવી સિસ્ટમની ગેરહાજરીને કારણે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ કાનૂની કવચ લઈ શકે છે. જો કે, મૂલ્યો, માન્યતાઓ, પરંપરાઓ અમેરિકામાં ખૂબ મહત્વની છે. તેથી, ત્યાંની ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં હજી સુધી આવા ઉદાહરણની સંભાવના નહીવત છે.
