Union Environment Ministry : આ મહિને 12 ચિત્તા ભારત આવી શકે છે. દક્ષિણ આફ્રિકાથી આવતા આ ચિતાઓ છેલ્લા 6 મહિનાથી ક્વોરેન્ટાઈનમાં છે. કેન્દ્રીય પર્યાવરણ મંત્રાલયે મંગળવારે આ માહિતી આપી. આ ચિત્તાઓને મધ્યપ્રદેશના કુનો નેશનલ પાર્કમાં પણ છોડવામાં આવશે. સપ્ટેમ્બરમાં, આફ્રિકન દેશ નામિબિયાથી 8 ચિત્તા ભારતમાં આવ્યા હતા, જેમને 17 સપ્ટેમ્બરના રોજ કુનો નેશનલ પાર્કમાં પીએમ નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા તેમના 72માં જન્મદિવસ પર છોડવામાં આવ્યા હતા. કુનો નેશનલ પાર્કના અધિકારીઓએ કર્ણાટકના બાંદીપુર ટાઈગર રિઝર્વ ખાતે નેશનલ ટાઈગર કન્ઝર્વેશન ઓથોરિટી (NTCA) ની 20મી બેઠકમાં 7 નર અને 5 માદા સહિત 12 ચિત્તાની રજૂઆત માટેની તૈયારીઓ અંગે રજૂઆત કરી હતી.
સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે (Union Environment Ministry) ચિત્તાઓના આંતરખંડીય ટ્રાન્સફર માટે સમજૂતીના મેમોરેન્ડમ પર હસ્તાક્ષર થવાના બાકી છે. વાઇલ્ડલાઇફ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયાએ ‘ભારતમાં ચિતાના પુનઃપ્રસાર માટેનો એક્શન પ્લાન’ તૈયાર કર્યો છે. તે મુજબ, 12-14 જંગલી ચિત્તા (8-10 નર અને 4-6 માદા) લાવવાના છે. આ સંખ્યાને નવી જગ્યાએ ચિત્તાની વસ્તી વધારવા માટે આદર્શ માનવામાં આવે છે. દક્ષિણ આફ્રિકા, નામિબિયા અને અન્ય આફ્રિકન દેશોમાંથી ચિત્તા લાવવામાં આવશે. શરૂઆતમાં આ યોજના પાંચ વર્ષ માટે બનાવવામાં આવી છે. આ પછી જરૂરિયાત મુજબ ચિત્તા લાવવાના છે.
નામિબિયાથી લાવવામાં આવેલા આઠ ચિત્તા (પાંચ માદા અને ત્રણ નર) ની પ્રથમ બેચ સપ્ટેમ્બરમાં એક ઘેરીમાં છોડવામાં આવી હતી. પર્યાવરણ રાજ્ય મંત્રી અશ્વિની કુમાર ચૌબેએ ગયા મહિને સંસદમાં માહિતી આપી હતી કે તમામ આઠ ચિત્તાઓને મોટા ઘેરામાં છોડવામાં આવ્યા હતા અને તેમાંથી કોઈને પણ ક્વોરન્ટીન કરવામાં આવ્યા નથી. અત્યાર સુધી આ ચિત્તાઓમાં સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત કોઈ સમસ્યા નથી.
નોંધનીય છે કે ચિત્તાને 1952 માં ભારતમાં લુપ્ત જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. ચિત્તા 70 વર્ષ બાદ ભારત પરત આવ્યા છે. વધુ પડતા શિકાર અને રહેઠાણની ખોટને કારણે દેશમાં ચિત્તાઓનો સંપૂર્ણ નાશ થયો છે.ઉલ્લેખનીય છે કે PM મોદીએ તેમના જન્મદિવસ પર કુનો નેશનલ પાર્કના ઘેરામાં નામીબિયાથી લાવવામાં આવેલા ચિત્તાઓને છોડ્યા હતા. આ પછી એક કલાક સુધી દીપડાઓ ભયના માહોલમાં જોવા મળ્યા હતા. ઘેરામાં છોડ્યાના લગભગ 3 કલાક પછી, ચિત્તાઓએ પાણી પીધું, ત્યારબાદ તેઓ સક્રિય થયા અને ભેંસનું માંસ ખાધું. વન વિભાગના અધિકારીના જણાવ્યા અનુસાર, દીપડાઓને ઘેરવામાં આવ્યા બાદ લગભગ એક કલાક સુધી ડર લાગ્યો હતો. થાકને કારણે આવું બન્યું હોવું જોઈએ, કારણ કે નામિબિયાથી કૂન સુધીની 9 હજાર કિલોમીટરની મુસાફરી દરમિયાન તે લગભગ 10 કલાક સુધી પાંજરામાં રહ્યો.
17 સપ્ટેમ્બરે કુનોમાં નામીબિયાથી 8 ચિત્તા લાવવામાં આવ્યા હતા. દેશ અને દુનિયાની નજર આ મેગા ઈવેન્ટ પર હતી, કારણ કે ચિત્તાઓનું આ પ્રકારનું સ્થળાંતર આ પ્રથમ હતું. સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ પછી ભલે 70 વર્ષ પછી ભારતમાં ચિતા જોવા મળ્યા, પરંતુ આ પ્રોજેક્ટ પાછળ 1961 બેચના એમપી કેડરના આઈએએસ અધિકારી એમકે રણજીત સિંહની 50 વર્ષની મહેનત છે. તેમણે સૌપ્રથમ 1972માં ભારતને ફરીથી ચિત્તાઓનું ઘર બનાવવાનો વિચાર આપ્યો અને આ પ્રોજેક્ટનો ડ્રાફ્ટ તૈયાર કર્યો. ત્યારબાદ ઈરાની ચિત્તા લાવવાનો કરાર એ શરતે કરવામાં આવ્યો હતો કે ભારત તેમને સિંહ આપશે.
દીપડાઓને જાણ કર્યા વિના છોડવામાં આવતા વનમંત્રી વિજય શાહ ગુસ્સે થયા હતા. તેમણે કહ્યું કે અધિકારીઓએ આ નિર્ણય ઉતાવળમાં અને મનસ્વી રીતે લીધો છે, જેના કારણે ચિત્તાઓનો જીવ જોખમમાં આવી શકે છે. ત્યાં હાજર દીપડાઓ સાથે ઘર્ષણની શક્યતા છે.વન મંત્રીએ કહ્યું કે, દેશે જે ચિત્તાઓને ભારતની ધરતી પર લાવવા માટે 70 વર્ષ સુધી રાહ જોઈ છે તેનું રક્ષણ સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે. તેમના વિશે ઉતાવળમાં અને જનપ્રતિનિધિઓને જાણ કર્યા વિના કોઈપણ કામ કરવું બેજવાબદારીભર્યું છે. ચિત્તા પ્રોજેક્ટ સાથે સંકળાયેલા નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું હતું કે તમામ 8 ચિત્તા હવે મોટા ઘેરામાં છોડવાની સ્થિતિમાં છે. જો કોઈ અડચણ ન આવે તો રવિવારે વધુ કેટલીક ચિતાઓ છોડવામાં આવી શકે છે.
