ટેલિકોમ અને રિટેલ ક્ષેત્રે શિખર સર કર્યા પછી, રિલાયન્સ હવે સોલાર એનર્જી સેક્ટરમાં પ્રવેશ કરશે. ગુરુવારે રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝની સામાન્ય વાર્ષિક બેઠકમાં મુકેશ અંબાણીએ આગામી ત્રણ વર્ષમાં એન્ડ-ટુ-એન્ડ રીન્યુએબલ એનર્જી ઇકોસિસ્ટમ પર 75,000 કરોડ રૂપિયાના રોકાણની ઘોષણા કરી. ચીન સાથે સ્પર્ધા કરવા માટે, રિલાયન્સ ગુજરાતના જામનગરમાં 5000 એકરમાં ધીરુભાઇ અંબાણી ગ્રીન એનર્જી ગીગા કોમ્પ્લેક્સ બનાવશે.હાલમાં ભારતમાં સોલાર એનર્જી માર્કેટ પર ચીની કંપનીઓનો કબજો છે. સૌર કોષો, સોલર પેનલ્સ અને સોલર મોડ્યુલો માટેની કુલ માંગના આશરે 80 ટકા ચીનથી આયાત કરવામાં આવે છે.
કોવિડ પહેલાં, વર્ષ 2018-19માં, ચીનથી દેશમાં 2.16 અબજ ડોલરના સૌર ઉપકરણોની આયાત કરવામાં આવી હતી. એવું નથી કે ભારતમાં સૌર ઉપકરણો બનાવવામાં આવતા નથી, પરંતુ તેઓ ચીની ચીજોની સામે ટકી શકતા નથી, કારણ કે ચીની સાધનસામગ્રી 30 થી 40 ટકા સસ્તી છે. એટલું જ નહીં, ચાઇનીઝ કંપનીઓ પણ સૌર કોષો બનાવવા માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી 64% પોલિસીકોન સામગ્રીનો કબજો કરે છે.
રિલાયન્સ મેદાનમાં ઉતર્યા પછી વસ્તુઓમાં ફેરફાર થવાની અપેક્ષા છે. રિલાયન્સે 2030 સુધીમાં 100 જીડબ્લ્યુ સોલાર એનર્જી બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. આ માટે રિલાયન્સ ચાર મેગા ફેક્ટરીઓ સ્થાપશે. જેમાંથી એક સોલર મોડ્યુલ ફોટોવોલ્ટેઇક મોડ્યુલ બનાવશે. બીજી ઉર્જાના સંગ્રહ માટે, તે અત્યાધુનિક ઉર્જા સંગ્રહની બેટરીઓ બનાવવાનું કામ કરશે. ત્રીજું, લીલો હાઇડ્રોજન ઉત્પન્ન કરવા માટે ઇલેક્ટ્રોલાઇઝર બનાવશે. ચોથો હાઇડ્રોજનને ઉર્જામાં રૂપાંતરિત કરવા માટે બળતણ કોષ બનાવશે.
રિલાયન્સે સોલાર એનર્જી માટે અંતનો અંતનો અભિગમ અપનાવ્યો છે, જે અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે. મેગા ફેક્ટરીઓ ઉપરાંત રિલાયન્સ પ્રોજેક્ટ અને નાણાકીય વ્યવસ્થાપન માટે પણ બે વિભાગ બનાવશે. જેમાંથી એક નવીનીકરણીય ઉર્જા પ્રોજેક્ટ્સના નિર્માણ અને સંચાલન માટે જવાબદાર રહેશે. જ્યારે બીજો વિભાગ નવીનીકરણીય ઉર્જા પ્રોજેક્ટ્સના નાણાકીય મેનેજમેન્ટની દેખરેખ રાખશે. આનો અર્થ એ છે કે કાચા માલ અને નવીનીકરણીય ઉર્જા સાધનોના ઉત્પાદનથી લઈને મોટા પ્રોજેક્ટ્સના નિર્માણ અને તેમના નાણાકીય સંચાલન સુધી, આખું કામ એક જ છત હેઠળ કરવામાં આવશે. સ્વાભાવિક છે કે આનાથી ખર્ચમાં ઘટાડો થશે અને રિલાયન્સ ચીની કંપનીઓ સાથે સ્પર્ધા કરી શકશે.
આ મુદ્દે બોલતા મુકેશ અંબાણીએ કહ્યું હતું કે “અમારી તમામ પ્રોડક્ટ્સ ‘મેડ ઇન ઇન્ડિયા, બાય ઈન્ડિયા, ભારત અને વિશ્વ માટે’ હશે. રિલાયન્સ ગુજરાત અને ભારતને વિશ્વના સૌર અને હાઇડ્રોજન નકશા પર મૂકશે. જો આપણે સોલાર એનર્જીનો યોગ્ય ઉપયોગ કરી શકીએ તો અવશેષોના બળતણનો ચોખ્ખો આયાતકાર બનવાને બદલે ભારત સૌર ઉર્જાનો ચોખ્ખો નિકાસકાર બની શકે છે. રિલાયન્સ તેના નવા ઉર્જા વ્યવસાયને સાચા વૈશ્વિક ધંધામાં બનાવવા માંગે છે. અમે વૈશ્વિક સ્તરે કેટલીક શ્રેષ્ઠ પ્રતિભાઓ સાથે રિલાયન્સ ન્યૂ એનર્જી કાઉન્સિલની સ્થાપના કરી છે. ”
રિલાયન્સની સોલાર એનર્જીનો એક ભાગ છત-ટોપ સોલાર અને વિલેજ સોલર પાવર ઉત્પાદન સાથે જોડવામાં આવશે. ગામડાઓમાં સૌર ઉર્જાના ઉત્પાદનથી ગ્રામીણ અર્થતંત્રને વેગ મળશે તેવી અપેક્ષા છે. રિલાયન્સ સૌર ઉર્જાને પોસાય તે માટે સૌર મોડ્યુલોની કિંમત વિશ્વના સૌથી નીચામાં રાખવાનો છે. બીજી તરફ, સરકાર પણ સૌર ઉર્જા પ્રત્યે ખૂબ ગંભીર લાગે છે. સૌર ઉર્જાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કેન્દ્ર સરકારે પ્રધાનમંત્રી કિસાન ઉર્જા સુરક્ષા, છતની ટોચ સોલાર, સોલર પાર્ક જેવી ઘણી યોજનાઓ ચલાવી છે.
